วิธีแก้ปัญหาลูกไม่อยากไปโรงเรียน
ลูกไม่อยากไปโรงเรียนรับมืออย่างไร วิธีแก้ปัญหาลูกไม่อยากไปโรงเรียน และการเตรียมลูกเข้าโรงเรียนอนุบาล
วิธีแก้ปัญหาลูกไม่อยากไปโรงเรียนและการเตรียมลูกเข้าโรงเรียนอนุบาล
เตรียมลูกเข้าโรงเรียนอนุบาล
สำหรับพ่อแม่ที่ต้องการเตรียมลูกเข้าโรงเรียนอนุบาล มีหลายสิ่งหลายอย่างที่ต้องเตรียมพร้อม เพื่อป้องกันปัญหาลูกไม่อยากไปโรงเรียน โดยนพ.กมล แสงทองศรีกมล กุมารแพทย์ จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่นศูนย์วิจัยสุขภาพกรุงเทพ แนะนำเรื่องการเตรียมลูกเข้าโรงเรียนอนุบาลว่า ความวิตกกังวลในการแยกจากพ่อแม่ (separation anxiety) เป็นพัฒนาการที่สำคัญอย่างหนึ่งของเด็ก ซึ่งจะเกิดขึ้น เมื่อเด็กอายุ 6-8 เดือน และจะมากขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อเด็กอายุ 1 ขวบครึ่ง ถึง 2 ขวบ แต่พัฒนาการนี้จะลดลงมาก ๆ เมื่อเด็กอายุ 3 ปี ซึ่งตรงกับช่วงเวลาเข้าโรงเรียนอนุบาลของเด็ก จึงเหมาะที่จะเริ่มเข้าโรงเรียน
การเตรียมลูกเข้าโรงเรียนอนุบาล
- ทำให้ลูกคุ้นเคยกับโรงเรียน เช่น ก่อนเปิดเทอมก็พาลูกเดินผ่านหน้าโรงเรียน พาลูกเข้าไปเล่นเครื่องเล่นในโรงเรียนบ้าง และพาลูกไปดูโรงเรียนอนุบาล พูดคุยกับคุณครูบ้าง ทำให้ลูกรู้สึกคุ้นเคยกับโรงเรียน
- พาเพื่อนสนิทของลูก ญาติ ๆ หรือเพื่อนบ้านที่คุ้นเคย ไปสำรวจโรงเรียนด้วยกัน เด็กที่มีพี่จะปรับตัวไปโรงเรียนได้ดี เพราะพ่อแม่อาจพาน้องไปส่งพี่ที่โรงเรียนด้วยกัน ทำให้เด็กคุ้นเคยกับการไปโรงเรียน
- ในช่วงกลางคืนก่อนเปิดเทอม ควรเตรียมตัวให้พร้อม จัดกระเป๋านักเรียน อุปกรณ์การเรียน และชุดนักเรียน โดยเฉพาะในวันแรกของการไปโรงเรียน ตอนเช้าจะได้ไม่ต้องเร่งรีบ จะช่วยลดความกังวลของพ่อแม่และลูกได้
- เรื่องเวลาเป็นสิ่งสำคัญมาก ๆ พ่อแม่ควรยืนยันว่าจะมารับลูกกี่โมง เช่น ชี้ให้ลูกดูเข็มนาฬิกา ถ้าเข็มสั้นอยู่เลขนี้ พ่อแม่จะมารับกลับบ้าน ที่สำคัญ ต้องมารับลูกให้ตรงเวลาอย่างที่สัญญาเอาไว้ โดยเฉพาะในช่วงวันแรก ๆ ของการไปโรงเรียน ไม่เช่นนั้น ลูกจะรู้สึกถูกทิ้ง ทำให้ไม่อยากไปโรงเรียนในวันต่อ ๆ ไป เด็กวัยอนุบาลจะยังไม่เข้าใจเรื่องเวลามากนัก แต่พ่อแม่สามารถบอกเวลาคร่าว ๆ ให้เด็กรับรู้ หรือแนะนำให้ลูกถามครู จะทำให้เด็กมั่นใจได้ว่า พ่อแม่ไม่ได้ทิ้งให้ลูกโดดเดี่ยว และอีกไม่นานก็จะมารับกลับบ้าน
- พ่อแม่ต้องฝึกให้เด็กรู้จักช่วยเหลือตัวเอง เช่น อาบน้ำ แต่งตัว กินข้าวเอง หรือแม้กระทั่งฝึกการเข้าห้องน้ำ รวมถึงกำหนดเวลาในการทำกิจวัตรประจำวันอย่างชัดเจน เพื่อให้เด็กค่อย ๆ ซึมซับเรื่องกฎระเบียบ อย่าลืมทำบ้านให้สะอาด จัดวางข้าวของให้เป็นระเบียบ เมื่อลูกเล่นของเล่นเสร็จต้องให้ลูกนำกลับไปวางที่เดิม ฝึกให้ลูกเก็บของเล่นให้ดี
- สอนเรื่องเวลา ไม่ปล่อยให้ลูกดูทีวีหรือเล่นมือถือนาน ๆ หรือแม้แต่เวลาเล่น เวลากิน เวลานอน ลูกก็ต้องเริ่มเรียนรู้ได้แล้ว นอกจากนี้ ยังต้องฝึกความรับผิดชอบ ระเบียบวินัย เล็ก ๆ น้อย ๆ
- ในช่วงแรก ๆ ของการไปโรงเรียน ถ้าลูกอาบน้ำช้า หรือไม่ยอมกินข้าวเช้า ก็ควรคุยกับลูกด้วยเหตุผลอย่างหนักแน่น แต่ไม่ควรดุด่าลูกด้วยอารมณ์ เพราะอาจจะทำให้ลูกรู้สึกไม่อยากไปโรงเรียนได้
- ฝึกให้ลูกช่วยเหลืองานบ้านง่าย ๆ ภายใต้การดูแลของพ่อแม่อย่างใกล้ชิด
วิธีสร้างแรงจูงใจให้ลูกไปโรงเรียน
- สร้างทัศนคติที่ดีเกี่ยวกับการไปโรงเรียน อ่านนิทานหรือดูการ์ตูนเกี่ยวกับการไปโรงเรียน หรือจำลองสถานการณ์เพื่อให้ลูกรู้ว่า ถ้าลูกไปโรงเรียนต้องรู้จักปรับตัวเข้ากับเพื่อนใหม่ และเชื่อฟังคุณครู
- คุยกับลูกถึงข้อดีของการไปโรงเรียน เช่น ลูกจะได้เล่นของเล่น มีขนม ได้ฟังนิทาน และมีเพื่อนเล่น
- ชวนลูกคุยเรื่องสนุก ๆ ทุกวัน ตั้งแต่ก่อนพาลูกไปโรงเรียน คุยกับลูกเรื่องกิจกรรมหรือเรื่องที่จะทำหลังกลับจากโรงเรียน นอกจากนี้ ต้องรับฟังลูกอย่างตั้งใจว่า ลูกไปโรงเรียนแล้วเป็นอย่างไรบ้าง เพื่อนใหม่เป็นอย่างไร ได้ทำอะไรสนุก ๆ ที่โรงเรียนบ้าง
สาเหตุที่ลูกไม่อยากไปโรงเรียน
นายแพทย์สมเกียรติ ลลิตวงศา บอกถึงสาเหตุที่ทำให้ลูกไม่อยากไปโรงเรียน ว่า สาเหตุที่ทำให้ลูกไม่อยากไปโรงเรียนสาเหตุหนึ่งคือ เด็กรู้สึกว่าตัวเองด้อยกว่าเพื่อน เปรียบเทียบตัวเองว่าไม่เก่งแบบเพื่อน ๆ ยิ่งถ้าพ่อแม่ไม่ได้เตรียมลูกให้พร้อมเข้าเรียนอนุบาล เด็กจะยิ่งขาดความมั่นใจ และถ้าเด็กเข้ากับเพื่อนที่โรงเรียนไม่ได้ ก็จะไม่อยากไปโรงเรียน สำหรับเด็กเล็ก ๆ จะร้องไห้ ไม่อยากไปโรงเรียนในช่วง 2-3 สัปดาห์แรกเท่านั้น พ่อแม่ต้องใจเย็น ๆ ปล่อยให้เด็กค่อย ๆ ปรับตัวให้เข้ากับสังคมใหม่ เมื่อลูกสามารถปรับตัวได้หรือทำอะไรเองได้แล้วก็อย่าลืมที่จะชมเชยทุกครั้ง วิธีนี้จะช่วยสร้างความรู้สึกภูมิใจและเห็นคุณค่าในตัวเอง ลูกจะรู้สึกมั่นใจกล้าแสดงออกมากขึ้น เข้ากับเพื่อนง่ายทำให้อยากไปโรงเรียนทุกวัน
เมื่อลูกไม่อยากไปโรงเรียน
ชมรมจิตแพทย์เด็กและวัยรุ่นแห่งประเทศไทย ระบุว่า เด็กที่เพิ่งเข้าเรียนชั้นอนุบาล คือ อายุประมาณ 3 ขวบ ตามปกติเด็กวัยนี้จะยังมีความกังวลเวลาที่ต้องแยกจากพ่อแม่อยู่บ้าง อาจจะร้องไห้งอแงไม่อยากไปโรงเรียนในระยะแรก พ่อแม่ยังไม่ต้องกังวลอะไรมากนัก สิ่งที่พ่อแม่ต้องทำก็คือต้องมีจิตใจมั่นคงและมีความมั่นใจในตัวลูก อย่ากังวลตามลูก สำหรับเด็กที่ขึ้นอนุบาล 2 ไปจนถึง ป.1-2 หรือ ป.3 แล้ว ช่วงเปิดเทอมใหม่ ๆ อาจมีปัญหาเหล่านี้บ้าง แต่ระยะเวลาการปรับตัวจะสั้นลง
หากวัยนี้แล้วยังมีอาการงอแงไม่อยากไปโรงเรียนอยู่นาน มักจะมีสาเหตุที่ไม่ใช่เป็นปกติตามพัฒนาการครับ สาเหตุเหล่านั้น ได้แก่
- ตัวเด็กเอง เด็กอาจจะยังขาดความผูกพันทางอารมณ์ที่มั่นคงกับพ่อแม่ ทำให้เกิดอาการวิตกกังวลและกลัวเวลาที่ต้องแยกจากพ่อแม่มากกว่าเด็กทั่วไป บางคนก็เป็นมากถึงขั้นเป็นโรควิตกกังวลต่อการแยกจาก (separation anxiety disorder) ก็ต้องให้จิตแพทย์เด็กช่วย
- ครอบครัวและการเลี้ยงดู พ่อแม่ที่วิตกกังวลง่าย ลูกก็อาจจะมีอาการวิตกกังวลง่ายด้วยเหมือนกัน เป็นเรื่องของพันธุกรรม และพ่อแม่ที่กังวลง่ายก็จะเลี้ยงลูกด้วยความกังวลในหลาย ๆ เรื่องจนลูกเลียนแบบความกังวลง่ายจากพ่อแม่ไปด้วย
วิธีแก้ปัญหาลูกไม่อยากไปโรงเรียน
อย่างแรกเลยคือพูดคุยกับลูกถึงสาเหตุที่ทำให้ลูกไม่อยากไปโรงเรียน เด็กแต่ละคนมีปัญหาที่แตกต่างกัน วิธีแก้ปัญหาลูกไม่อยากไปโรงเรียนที่ดีที่สุด คือ แก้จากต้นเหตุ เช่น
- ลูกไม่อยากไปโรงเรียนเพราะเข้ากับเพื่อนไม่ได้ พ่อแม่ก็ต้องฝึกทักษะพื้นฐานในด้านการเล่นและการอยู่ร่วมกับผู้อื่น พาลูกไปเล่นนอกสถานที่ สร้างความคุ้นเคยให้กับเด็ก ให้ลูกได้เจอคนแปลกหน้าบ้าง ไปทำกิจกรรมนอกบ้านร่วมกับเด็กคนอื่น ๆ
- ลูกไม่อยากไปโรงเรียนเพราะทำอะไรไม่เป็นอย่างเพื่อน ๆ พ่อแม่ก็ต้องช่วยฝึกฝนให้ลูกรู้จักช่วยเหลือตัวเอง ฝึกให้ลูกช่วยงานบ้าน หยิบจับข้าวของ
- ลูกไม่อยากไปโรงเรียนเพราะมีปัญหาอื่น ๆ พ่อแม่ต้องรับฟัง พูดคุยกับลูกอย่างใจเย็น เมื่อทราบว่าเกิดปัญหาจากในโรงเรียน ก็ต้องแก้ไขอย่างเหมาะสม เช่น ปรึกษาคุณครู แต่หากลูกมีพฤติกรรมที่ก้าวร้าวรุนแรง หรือมีอารมณ์ซึมเศร้าเก็บตัว ให้รีบปรึกษากุมารแพทย์หรือจิตแพทย์เด็ก
อย่างไรก็ตาม พ่อแม่เองก็รู้สึกวิตกกังวลในการต้องแยกจากลูกเช่นกัน ทางที่ดีที่สุด เมื่อส่งลูกเข้าโรงเรียนแล้วก็ส่งไม้ต่อให้ครู ร่ำลาลูกแล้วหันหลังกลับ ลูกเห็นก็จะซึมซับในไม่ช้าลูกก็จะปรับตัวและแยกจากพ่อแม่ได้ ถ้าลูกมีความมั่นใจ จะเดินเข้าโรงเรียนเอง ก็ให้เดินเข้าไปเอง ไม่ต้องตามไปส่ง เมื่อเลิกเรียนพ่อแม่ก็ไปรับให้ตามเวลา สิ่งสำคัญสำหรับวิธีแก้ปัญหาลูกไม่อยากไปโรงเรียน คือ พ่อแม่ต้องหนักแน่น รับฟังลูกอย่างใจเย็น หากลูกมีปัญหาการเรียนหรือเข้ากับเพื่อนไม่ได้ ก็ต้องรับฟัง และหาทางแก้ไข แต่ถ้าลูกงอแงไม่อยากไปโรงเรียนเพราะอยากอยู่บ้าน ไม่ได้มีปัญหาอะไร พ่อแม่ก็ต้องใจแข็งไม่ให้หยุดเรียน
ที่มา : https://www.bangkokhealth.com, https://www.facebook.com/thaichildpsy
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
สอนลูก 3 ขวบ เรื่องสำคัญที่ต้องฝึกลูก 3 ขวบ ลูกวัยอนุบาล ควรเรียนรู้เรื่องอะไร
ตารางอาหารทารกขวบปีแรก ลูกน้อยในแต่ละวัยควรกินอะไร เท่าไหร่ ถึงจะพอดี?
ค่าใช้จ่ายเลี้ยงลูก ต้องเตรียมเงินเท่าไร ลูกจะไม่เป็นเด็กด้อยคุณภาพ
เลี้ยงลูกให้อารมณ์ดี มีอีคิวสูง 10 วิธีเลี้ยงลูกให้อารมณ์ดี มีอีคิวสูง (E.Q.)