การทำงานของมดลูกตั้งแต่เจ็บครรภ์จนคลอด
ระยะการทำงานของมดลูกตั้งแต่คุณแม่เริ่มเจ็บครรภ์ หมายถึง เจ็บครรภ์จริงนะคะ ไปจนถึงการคลอด และคลอดรก เป็นอันสิ้นสุดกระบวนการ แบ่งออกเป็น 3 ระยะที่สำคัญ ดังนี้
ระยะที่ 1 มดลูก : ปากมดลูกเริ่มเปิด
ในระยะแรกเริ่มนี้ จะเริ่มตั้งแต่เจ็บครรภ์จริงจนถึงปากมดลูกเปิดหมด สำหรับท้องแรกระยะนี้จะยาวนานสักหน่อยนะคะ กินเวลาประมาณ 12 – 14 ชั่วโมง และการคลอดครั้งต่อ ๆ ไป จะมีระยะแรกนี้เพียง 6 – 8 ชั่วโมง สามารถแบ่งได้ดังนี้
ระยะย่อยที่ 1
1. (แรกเริ่ม) เริ่มตั้งแต่ปากมดลูกเปิด 4 เซนติเมตร มักจะมีการหดรัดตัวของมดลูกทุก 15 – 30 นาที เป็นระยะเวลานาน/ครั้ง นาน
15 – 40 วินาที
2. คุณแม่จะมีอาการปวดแบบตะคริวแต่ไม่มากและมีอาการปวดหลังร่วมด้วย แต่ยังสามารถพูดคุยได้ปกติ
ระยะย่อยที่ 2
1. (เร่ง) ปากมดลูกในช่วงนี้จะเปิดประมาณ 3 – 9 เซนติเมตร มดลูกจะหดรัดตัวทุก 3 – 5 นาที หดรัดตัวอยู่นาน 60 – 90 วินาที ความเจ็บปวดจะอยู่ระยะปานกลางค่ะ
2. การหดรัดตัวของมดลูกในช่วงนี้ เอ็นดอร์ฟินจะเริ่มหลั่งออกมาเพื่อช่วยให้คุณแม่สามารถดำเนินการคลอดต่อ
3. ในช่วงนี้คุณแม่จะเริ่มเงียบลง ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม แสดงว่า ระดับเอ็นดอร์ฟินในร่างกายของคุณแม่มีเพียงพอที่จะคลอด
ระยะย่อยที่ 3
1. (ระยะเปลี่ยนถ่าย) ในระยะนี้การหดตัวของมดลูกจะเกิดขึ้นทุก ๆ 1 – 3 นาทีเป็นระยะเวลา/ครั้ง 45 – 90 วินาที โดยจะหดตัวรุนแรงที่สุดทำให้เจ็บปวดมาก
2. การสร้างเอ็นดอร์ฟินจะสูงที่สุดในระยะนี้เพื่อช่วยลดความเจ็บปวด
3. เมื่อปากมดลูกเปิด 9 – 10 เซนติเมตร มดลูกจะหดรัดตัวทุก 2-3 นาที ถือว่ามีความรุนแรงระดับปานกลาง คุณหมอจะคอยมาดูแลอย่างใกล้ชิดมากขึ้น เพราะอาจเกิดการหดรัดตัวของมดลูกแบบไม่คลายได้ ทำให้ทารกขาดออกซิเจนและเสียชีวิตได้ ในระหว่างนี้หากคุณแม่สามารถอดทนต่อความเจ็บปวดได้ อย่าเพิ่งขอใช้อุปกรณ์ช่วยคลอด ในระยะนี้มดลูกกำลังเปลี่ยนแปลงสถานะจากการขยายของปากมดลูก เป็นการผลักดันให้ทารกคลอดผ่านช่องคลอด ความรู้สึกในขณะนี้ คุณแม่จะมีอาการปวดอยากเบ่งเหมือนปวดอุจจาระแต่ยังไม่ต้องรีบเบ่งคลอดนะคะ
บทความแนะนำ เรื่องน่ารู้!!! ช่วยแม่คลอดด้วยการคีบและดูด
ระยะที่ 2 มดลูก : การคลอด
แบ่งออกเป็น 2 ระยะย่อย ดังนี้
ระยะย่อยที่ 1 ระยะเฉื่อย
ระยะนี้จะกินเวลาประมาณ 10 – 30 นาทีเท่านั้น ถือว่าสั้นมากเมื่อเทียบกับระยะที่ 1 มดลูกในขณะนี้จะมีการหดตัวน้อยลงหรือไม่หดตัวเลย จึงเรียกว่า ระยะเฉื่อย ในช่วงนี้คุณแม่ปล่อยตามธรรมชาติค่ะ ไม่ต้องเบ่งคลอดแต่อย่างใด
ระยะย่อยที่ 2 ระยะเร่ง
1. มดลูกในระยะนี้มีการหดตัวทุก 3 – 5 นาที เป็นระยะเวลาประมาณ 45 – 70 วินาที เป็นระยะเวลาของการเบ่งคลอดค่ะ เอ้า ฮึบ!!! เบ่งคลอดค่ะ อุแว๊ !!!!! ยินดีด้วยค่ะคุณแม่ ทารกน้อยคลอดออกมาแล้ว
2. ระยะที่ 2 ของการคลอดสิ้นสุดลงเมื่อทารกคลอดออกมา ในท้องแรกระยะเวลานี้กินเวลาอยู่ที่ประมาณ 1 ชั่วโมง แต่สำหรับครรภ์ต่อ ๆ ไป จะใช้เวลาประมาณ 30 นาที
ระยะที่ 3 มดลูก :การคลอดรก
1. เริ่มตั้งแต่ทารกน้อยคลอดออกมาจนถึงระยะคลอดรกออกมาหมด ในช่วงนี้มดลูกจะหดตัวไม่สม่ำเสมอ คุณแม่จะรู้สึกแน่น ๆ เมื่อรกลอกตัวและเคลื่อนตัวคลอดออกมา ทำให้คุณแม่รู้สึกบีบ ๆ อยากเบ่ง
2. ในระยะนี้สามารถคลอดรกเองได้จากการทำงานของออกซิโทซินที่ช่วยให้มดลูกหดรัดตัวบีบไล่รกออกจากโพรงมดลูก ซึ่งกินเวลาประมาณ 20 นาที
คลิปการคลอดที่สุดแสนประทับใจ (ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด)
ได้ทราบกันแล้วนะคะถึงขั้นตอนการคลอด ตั้งแต่เริ่มเจ็บครรภ์จริง เป็นขั้นตอนที่จะเกิดขึ้นในการคลอดแบบธรรมชาติ จวบจนกระทั่งคลอดทารกและคลอดรกออกมา ทุกขั้นตอนจะมีคุณหมอและทีมแพทย์คอยดูแลอย่างใกล้ชิดและมีความปลอดภัยสูง ไม่ต้องกังวลใด ๆ นะคะ นึกถึงเจ้าหนูที่คลอดออกมาแค่นี้ก็ชื่นใจแล้ว
ร่วมบอกเล่าและแชร์ประสบการณ์ในช่วงตั้งครรภ์ คลอดบุตร รวมถึงการเลี้ยงดูทารกน้อย เพื่อเป็นประโยชน์ต่อครอบครัวอื่น ๆ กันนะคะ หากมีคำถามหรือข้อสงสัย ทางทีมงานจะหาคำตอบมาให้คุณ
อ้างอิงข้อมูลจาก
หนังสือ คู่มือคุณแม่เตรียมตัวก่อนคลอดและการปฏิบัติตนหลังคลอด ปาริชาติ ชมบุญ ผู้แต่ง
บทความอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
10 เคล็ดลับ ก่อนและหลังการคลอดลูกที่แม่มือใหม่ควรรู้
ภาพชุดที่สื่อช่วงเวลาคลอดลูกได้สวยงามที่สุด