หลังผ่าคลอด ร่างกายคุณแม่ต้องการการดูแลเป็นพิเศษ เพื่อให้ร่างกายฟื้นตัว แผลหายเร็ว และมีพลังงานในการดูแลลูกน้อย การเลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ จึงเป็นสิ่งที่คุณแม่หลังคลอดทุกคนควรให้ความสำคัญ แต่คุณแม่หลายท่านอาจยังสงสัยว่า ผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง อาหารชนิดไหนบ้างที่ช่วยบำรุงร่างกายและเพิ่มน้ำนมได้อย่างมีประสิทธิภาพ?
บทความนี้จะพาคุณแม่ทุกท่านไปไขข้อข้องใจเกี่ยวกับอาหารที่ควรกินและไม่ควรกินหลังผ่าคลอด เพื่อให้คุณแม่ได้มีสุขภาพที่ดีและมีน้ำนมให้ลูกน้อยอย่างเพียงพอ พร้อมทั้งแนะนำเมนูอาหารง่ายๆ ที่ทำเองได้ที่บ้าน เพื่อให้คุณแม่ได้กินอาหารที่อร่อยและมีประโยชน์ไปพร้อมกัน
สารบัญ
ผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง
ในช่วง 12-24 ชั่วโมงแรกหลังผ่าคลอด แพทย์มักจะให้คุณแม่งดน้ำและอาหาร เพื่อให้ระบบทางเดินอาหารได้พักผ่อน แต่หลังจากนั้น คุณแม่ก็สามารถกลับมารับประทานอาหารได้ตามปกติแล้วค่ะ
อาหารมื้อแรกหลังผ่าคลอด ควรเป็นอะไร?
เนื่องจากร่างกายเพิ่งผ่านการผ่าตัดมา จึงควรเริ่มจากอาหารอ่อนๆ ที่ย่อยง่าย เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม หรือซุป เพื่อให้ระบบทางเดินอาหารได้ปรับตัวก่อน ค่อยๆ เพิ่มปริมาณและชนิดของอาหารทีละน้อย
กินอะไรดีถึงจะฟื้นตัวไว?
คุณแม่ควรกินอาหารที่มีประโยชน์ ที่ช่วยซ่อมแซมเนื้อเยื่อ สร้างเซลล์ใหม่ เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน อาหารที่ให้พลังงานต่อเนื่องยาวนาน บำรุงสมองและระบบประสาท ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง ฟื้นตัวไว ได้แก่
- ผักผลไม้สด เป็นแหล่งรวมวิตามินและแร่ธาตุมากมาย ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน และช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น ผักใบเขียว เช่น ผักกาดขาว คะน้า ผักกระเฉด และผลไม้รสเปรี้ยว เช่น ส้ม มะละกอ เป็นตัวเลือกที่ดีเยี่ยม
- โปรตีน จำเป็นสำหรับการซ่อมแซมเนื้อเยื่อและสร้างเซลล์ใหม่ อาหารที่มีโปรตีนสูง เช่น ไก่ เนื้อปลา และไข่ ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
- ไขมันดี ช่วยบำรุงสมองและระบบประสาท อาหารที่มีไขมันดี เช่น อโวคาโด ถั่วต่างๆ และน้ำมันมะกอก ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง
- คาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน ให้พลังงานอย่างต่อเนื่อง และช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด อาหารประเภทนี้พบได้ในข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต และธัญพืชต่างๆ
อยากให้น้ำนมเยอะๆ กินอะไรดี?
อาหารหลายชนิดมีส่วนช่วยในการเพิ่มน้ำนม เช่น ผักใบเขียวต่างๆ, ถั่ว, ข้าวโอ๊ต, และอาหารที่มีวิตามินบี 12 สูง เช่น เนื้อสัตว์ ปลา และไข่แดง นอกจากนี้ การดื่มน้ำมากๆ ก็เป็นสิ่งสำคัญในการช่วยกระตุ้นการผลิตน้ำนมเช่นกัน
อาหารที่ช่วยเพิ่มน้ำนม
- ผักใบเขียว เช่น ตำลึง ใบแมงลัก ผักบุ้ง ผักกาดเขียว คะน้า อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุที่ช่วยในการสร้างน้ำนม
- ธัญพืช ข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต ควินัว อุดมไปด้วยใยอาหารและวิตามินบี ซึ่งช่วยในการผลิตน้ำนม
- ถั่วต่างๆ ถั่วเหลือง ถั่วดำ ถั่วแดง อุดมไปด้วยโปรตีนและวิตามิน ช่วยบำรุงร่างกายและเพิ่มปริมาณน้ำนม
- ผลไม้ ส้ม มะละกอ กล้วย แอปเปิ้ล ช่วยเพิ่มวิตามินและแร่ธาตุ
- อาหารที่มีเบต้า-แคโรทีนสูง เช่น ฟักทอง แครอท ช่วยบำรุงสายตาและเพิ่มปริมาณน้ำนม
- อาหารที่มีวิตามินบี เช่น เนื้อสัตว์ ไข่ นม ถั่ว ช่วยในการเผาผลาญอาหารและเพิ่มการผลิตน้ำนม
เมนูอาหารตัวอย่างสำหรับคุณแม่
- มื้อเช้า โจ๊กใส่ไข่ต้มและผักใบเขียว, ขนมปังโฮลวีทปิ้ง, กล้วยหอม
- มื้อกลางวัน ข้าวกล้อง, แกงเลียง, ปลาทูนึ่ง, ผักสด
- มื้อเย็น สลัดผักรวม, ไก่ย่าง, ข้าวกล้อง
เครื่องดื่มบำรุงน้ำนม
- น้ำนมอุ่น ช่วยกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนโปรแลคติน ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ช่วยในการผลิตน้ำนม
- น้ำซุป ช่วยเพิ่มปริมาณน้ำในร่างกายและบำรุงร่างกาย
- น้ำผลไม้ น้ำส้ม น้ำมะละกอ ช่วยเพิ่มวิตามินและแร่ธาตุ
- น้ำสมุนไพร ชาอัญชัน ชาเขียว น้ำขิง ช่วยบำรุงร่างกายและเพิ่มการไหลเวียนของโลหิต
ผ่าคลอดกินอะไรได้บ้าง? กินอาหารแสลงได้ไหม?
หลายคนคงเคยได้ยินว่าหลังผ่าคลอดห้ามกินอาหารแสลง เพราะอาจทำให้แผลหายช้าหรือเป็นแผลเป็น แต่ความเชื่อนี้เป็นความเข้าใจผิดค่ะ!
ทำไมถึงเป็นความเชื่อที่ผิด?
- ไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ จริงๆ แล้วไม่มีงานวิจัยทางการแพทย์ใดที่รองรับว่าการกินอาหารแสลงจะส่งผลต่อการหายของแผลผ่าคลอดเลยค่ะ
- ไข่ โปรตีนชั้นดี ไข่มีโปรตีนสูง ช่วยซ่อมแซมร่างกายและสร้างเนื้อเยื่อใหม่ ทำให้แผลหายเร็วขึ้น
- เนื้อสัตว์ เป็นแหล่งโปรตีนสำคัญ ช่วยให้ร่างกายแข็งแรงและฟื้นตัวได้ดี
- อาหารทะเล อุดมไปด้วยโปรตีนและวิตามินต่างๆ
- หน่อไม้ สามารถทานได้ แต่ควรเลือกที่สะอาดและปรุงสุก
ผ่าคลอดกินอะไรไม่ได้บ้าง อาหารคนผ่าคลอดห้ามกิน
เมื่ออาหารแสลงไม่ใช่ข้อห้ามของแม่ผ่าคลอด แล้วเราควรระวังอะไรบ้าง? อาหารที่คุณแม่ผ่าคลอดควรหลีกเลี่ยง ได้แก้
- แอลกอฮอล์ ไม่ว่าจะเป็นเบียร์ ไวน์ หรือเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ ควรหลีกเลี่ยง เพราะอาจส่งผลต่อการทำงานของตับและไต ทำให้ร่างกายฟื้นตัวช้าลง และไม่เหมาะสำหรับคุณแม่ที่ให้นมลูก
- อาหารที่ทำให้เกิดอาการแพ้ หากคุณแม่มีประวัติแพ้อาหารชนิดใด ควรหลีกเลี่ยงอาหารชนิดนั้น เพื่อป้องกันอาการแพ้ที่อาจเกิดขึ้นได้
- อาหารเสริมและยา ก่อนรับประทานอาหารเสริมหรือยาชนิดใดๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ เพื่อความปลอดภัย
- อาหารสุกๆ ดิบๆ อาหารที่ปรุงไม่สุก อาจปนเปื้อนเชื้อโรค ทำให้เกิดอาหารเป็นพิษได้
- อาหารที่ทำให้ท้องผูก เช่น อาหารแปรรูป ขนมหวาน ชีส ควรหลีกเลี่ยง เพราะอาการท้องผูกอาจทำให้แผลผ่าคลอดอักเสบได้
- อาหารรสจัด อาหารรสจัด เช่น อาหารเผ็ด เค็มจัด อาจกระตุ้นให้เกิดแผลอักเสบได้
- อาหารที่มีคาเฟอีน เช่น กาแฟ ชา โคล่า อาจทำให้ร่างกายขาดน้ำ นอนไม่หลับ และส่งผลต่อการผลิตน้ำนม
- อาหารหมักดอง อาหารหมักดองอาจมีจุลินทรีย์ปนเปื้อน ทำให้เกิดอาการท้องเสียได้
หลังผ่าคลอดกินผลไม้อะไรได้บ้าง
ผลไม้เป็นอาหารที่ดีต่อสุขภาพและมีประโยชน์ต่อร่างกายของคุณแม่หลังคลอดอย่างมาก เพราะอุดมไปด้วยวิตามิน เกลือแร่ และใยอาหารที่ช่วยในการขับถ่าย คุณแม่ควรเลือกทานผลไม้ให้เหมาะสม เพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุด โดยผลไม้ที่แนะนำสำหรับคุณแม่หลังคลอด ได้แก่
- ผลไม้รสหวาน เช่น แคนตาลูป, เมลอน, กล้วย, องุ่น ช่วยให้ร่างกายได้รับพลังงานและน้ำตาลธรรมชาติ
- ผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง เช่น แอปเปิ้ล, ฝรั่ง, มะละกอสุก ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน และช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น
- ผลไม้ที่มีใยอาหารสูง เช่น อะโวคาโด, เบอร์รี่ ช่วยในการขับถ่าย ลดอาการท้องผูก ซึ่งเป็นปัญหาที่พบบ่อยหลังการผ่าคลอด
ผ่าคลอดห้ามกินผลไม้อะไร
หลังจากการผ่าคลอด คุณแม่หลายคนคงอยากทานผลไม้เพื่อเพิ่มวิตามินและใยอาหาร แต่ก็มีผลไม้บางชนิดที่ควรระวัง เนื่องจากอาจส่งผลต่อสุขภาพของคุณแม่และลูกน้อยได้ ผลไม้ที่ควรระวังหลังผ่าคลอด ได้แก่
- ผลไม้ที่ทำให้เกิดแก๊สในกระเพาะอาหาร ผลไม้บางชนิด เช่น ทุเรียน ขนุน มะม่วงดิบ มีกากใยสูง อาจทำให้เกิดแก๊สในกระเพาะอาหารและลำไส้ได้ ซึ่งอาจส่งผลให้แผลผ่าคลอดอักเสบ หรือทำให้คุณแม่รู้สึกไม่สบายตัว
- ผลไม้รสเปรี้ยวจัด ผลไม้รสเปรี้ยวจัด เช่น มะนาว มะยม อาจกระตุ้นให้เกิดกรดในกระเพาะอาหาร และอาจทำให้แผลผ่าคลอดระคายเคือง
- ผลไม้ที่อาจก่อให้เกิดอาการแพ้ หากคุณแม่มีประวัติแพ้อาหารชนิดใด ควรหลีกเลี่ยงผลไม้นั้นๆ
กินอะไรให้แผลผ่าคลอดหายเร็ว
หลังการผ่าตัด ร่างกายต้องการสารอาหารเพื่อซ่อมแซมส่วนที่เสียหาย การเลือกทานอาหารที่ถูกต้องจะช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น และฟื้นตัวได้ดีขึ้น
5 กลุ่มอาหารบำรุงแผลผ่าคลอดให้หายไว
- โปรตีน เป็นส่วนประกอบหลักของเนื้อเยื่อ ช่วยซ่อมแซมและสร้างเซลล์ใหม่ แหล่งโปรตีนที่ดี ได้แก่ เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน (ไก่, ปลา, เนื้อวัว), ไข่, ถั่วต่างๆ, โยเกิร์ต, ธัญพืช
- วิตามินซี ช่วยให้ร่างกายสร้างคอลลาเจน ซึ่งเป็นโปรตีนสำคัญในการสมานแผล และช่วยให้แผลแข็งแรงขึ้น พบมากในผลไม้รสเปรี้ยว เช่น ส้ม, ฝรั่ง, กีวี, และผักใบเขียว
- ธาตุเหล็กและสังกะสี ช่วยในการสร้างเซลล์ผิวหนังใหม่ และเร่งการสมานแผล พบมากในเนื้อสัตว์, อาหารทะเล, ถั่ว, และเมล็ดพืช
- ไขมันดี ช่วยในการดูดซึมวิตามินที่ละลายในไขมัน เช่น วิตามิน A, D, E, K ซึ่งจำเป็นต่อการสมานแผล พบมากในน้ำมันมะกอก, อโวคาโด, ถั่วต่างๆ
- น้ำ ช่วยให้ร่างกายชุ่มชื้น ช่วยในการขนส่งสารอาหารไปยังเซลล์ และช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น ควรดื่มน้ำให้เพียงพอ อย่างน้อย 8-10 แก้วต่อวัน
ตัวอย่างเมนูอาหารบำรุงแผลผ่าคลอดให้หายไว
เรารู้แล้วว่าอาหารกลุ่มไหนที่ช่วยให้แผลผ่าคลอดหายไว แต่จะเอามาทำเมนูอะไรดีน้า คุณแม่ไม่ต้องเครียดไป เรามีเมนูแนะนำสำหรับคุณแม่ผ่าคลอดมาเป็นไอเดียให้กินได้ 1 สัปดาห์เลยค่ะ
วัน | มื้อเช้า | มื้อกลางวัน | มื้อเย็น |
วันจันทร์ | โจ๊กใส่ไข่ต้ม + ผักใบเขียว, ส้ม 1 ผล | ข้าวกล้อง, ปลาทูนึ่ง, ผัดผักรวม, ซุปเห็ด |
สลัดผักรวม, ไก่ย่าง, ขนมปังโฮลวีท
|
วันอังคาร | โยเกิร์ต, ผลไม้รวม, ถั่ว | ข้าวสวย, แกงจืดเต้าหู้หมูสับ, ผักลวก, น้ำพริก |
สเต็กปลาแซลมอน, ผักอบ, ข้าวกล้อง
|
วันพุธ | ออมเล็ตใส่ผัก, ขนมปังโฮลวีท | ข้าวสวย, ผัดผักบุ้งไฟแดง, ต้มจืดฟักทองใส่หมูสับ |
สลัดอกไก่, ข้าวโอ๊ต
|
วันพฤหัสบดี | โจ๊กใส่หมูสับ, กล้วยหอม | ข้าวกล้อง, แกงเขียวหวานไก่, ผักสด |
สเต็กเนื้อ, ผักอบ, มันฝรั่งอบ
|
วันศุกร์ | ข้าวโอ๊ต, ผลไม้รวม, ถั่ว | ข้าวสวย, ต้มยำกุ้ง, ผักสด |
สลัดทูน่า, ขนมปังโฮลวีท
|
วันเสาร์ | ไข่ต้ม, ขนมปังโฮลวีท, ผลไม้ | ข้าวสวย, แกงเลียง, ผักสด |
สเต็กไก่, ผักอบ, ข้าวกล้อง
|
วันอาทิตย์ | โจ๊กใส่หมูสับ, ผักใบเขียว, ส้ม 1 ผล | ข้าวสวย, ผัดผักรวมมิตร, ต้มจืด |
สลัดผักรวม, ปลาอบ, ขนมปังโฮลวีท
|
หลังผ่าคลอด คุณแม่สามารถทานอาหารได้หลากหลาย แต่ควรเลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์ ไข่ และธัญพืช เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารครบถ้วน ช่วยให้แผลหายเร็ว และมีน้ำนมให้ลูกน้อยดื่มอย่างเพียงพอค่ะ
ที่มา enfababy , abc the baby , รพ.บางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
ผ่าคลอด กินน้ำเย็นได้ไหม ข้อห้ามหลังผ่าคลอดที่ควรรู้!
แผลผ่าคลอดอักเสบข้างใน ป้องกันและดูแลอย่างไร ให้แผลผ่าคลอดหายสนิท
รอยแผลผ่าคลอด ปกติหรือไม่? มาไขข้อสงสัยพร้อมวิธีดูแลให้แผลสวย