ทารกควรอาบน้ำกี่โมง อาบน้ำทารกตอนไหนดีที่สุด

การอาบน้ำเป็นกิจวัตรประจำวัน ที่สำคัญสำหรับทารก การอาบน้ำให้ทารกอย่างถูกวิธี จะช่วยให้ทารกมีสุขภาพผิวที่ดี รู้สึกสบายตัว และหลับสบายขึ้น วันนี้เราจึงนำข้อสงสัยที่ว่า ทารกควรอาบน้ำกี่โมง อาบน้ำทารกตอนไหนดีที่สุด คำถามที่ถูกถกเถียงกันมากที่สุดมาให้กับคุณพ่อคุณแม่มือใหม่ให้ทราบกันค่ะ รวมถึงวิธีการอาบน้ำที่ถูกต้องที่ทำให้ลูกน้อยของคุณไม่กลายเป็นผู้ประสบภัยหลังอาบน้ำด้วย 

ควรอาบน้ำทารกแรกเกิดครั้งแรกเมื่อไหร่

ในอดีตมีแนะนำให้ทารกอาบน้ำครั้งแรกภายใน 1-2 ชั่วโมงหลังคลอด แต่ปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงไปแล้ว โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้เลื่อนการอาบน้ำครั้งแรกของทารกออกไปจนถึง 24 ชั่วโมงหลังคลอด อย่างไรก็ตาม ควรการอาบน้ำทารกอย่างน้อย 6 ชั่วโมงหลังคลอด ทั้งนี้ WHO ได้แจงเหตุผลสำหรับการแนะนำให้เลื่อนเวลาในการอาบน้ำทารกออกไปด้วยสาเหตุดังต่อไปนี้ 

การสัมผัสผิวหนังกับผิว (skin-to-skin contact)

การสัมผัสผิวหนังกับผิว (skin-to-skin contact) ระหว่างแม่และลูกมีประโยชน์มากมาย ทั้งทางด้านกายภาพและจิตใจ ซึ่งมีดังนี้ 

• การรักษาอุณหภูมิร่างกาย ช่วยให้ทารกสามารถรักษาอุณหภูมิของร่างกายได้ดีขึ้น เนื่องจากร่างกายของแม่จะช่วยปรับอุณหภูมิให้เหมาะสมสำหรับทารก เป็นการป้องกันไม่ให้ทารกหนาวเกินไปหรือร้อนเกินไป
• ปรับระบบการหายใจและการเต้นของหัวใจ การสัมผัสผิวหนังกับผิวสามารถช่วยปรับระบบการหายใจและการเต้นของหัวใจของทารกให้เป็นปกติ การอยู่ใกล้แม่ช่วยให้ทารกรู้สึกปลอดภัยและผ่อนคลาย ซึ่งส่งผลให้ระบบการหายใจและการเต้นของหัวใจทำงานได้อย่างสม่ำเสมอ
• ส่งเสริมการให้นมบุตร การสัมผัสผิวหนังกับผิวระหว่างแม่และลูกจะช่วยกระตุ้นฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการผลิตน้ำนม เช่น ออกซิโทซิน ซึ่งจะทำให้แม่สามารถให้นมบุตรได้ดีขึ้น และทารกก็สามารถเริ่มต้นการดูดนมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• สร้างสายสัมพันธ์ระหว่างแม่และลูก การสัมผัสผิวหนังกับผิวเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการสร้างสายสัมพันธ์ทางอารมณ์ระหว่างแม่และลูก การสัมผัสนี้จะช่วยให้แม่และลูกมีความผูกพันกันมากขึ้น 

ซึ่งการสัมผัสผิวหนังกับผิวไม่เพียงแต่มีประโยชน์สำหรับทารกเท่านั้น แต่ยังมีประโยชน์ต่อแม่ด้วย โดยสามารถช่วยลดความเครียดและความวิตกกังวล เพิ่มความสุขและความพึงพอใจในการดูแลลูกน้อยอีกด้วย

ชั้นขี้ผึ้ง (vernix caseosa)

ชั้นขี้ผึ้งสารที่มีลักษณะคล้ายไขมันสีขาวขุ่นซึ่งเคลือบผิวของทารกในครรภ์และยังคงอยู่บนผิวของทารกหลังเกิดมาได้ระยะเวลาหนึ่ง สารนี้ประกอบด้วยไขมัน โปรตีน และเซลล์ผิวที่หลุดลอกออกมา โดยทั่วไป ชั้นขี้ผึ้งนี้จะค่อย ๆ หลุดลอกออกไปเองภายในไม่กี่วันหลังคลอด ในบางกรณีแพทย์หรือพยาบาลอาจแนะนำให้ทิ้งไว้อย่างน้อย 24 ชั่วโมงหลังคลอดเพื่อให้ทารกได้รับประโยชน์จากสารนี้อย่างเต็มที่ก่อนที่จะอาบน้ำครั้งแรก

ระบบภูมิคุ้มกัน

ระบบภูมิคุ้มกันของทารกแรกเกิดยังอยู่ในขั้นตอนการพัฒนา ทารกแรกเกิดได้รับภูมิคุ้มกันส่วนหนึ่งจากแม่ผ่านทางรกและน้ำนมแม่ แต่ยังไม่เพียงพอที่จะต่อสู้กับเชื้อโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพทั้งหมด ดังนั้นการดูแลทารกแรกเกิดให้ดีมีความสำคัญเป็นอย่างมาก ดังนั้นการอาบน้ำให้ทารกแรกเกิดเร็วเกินไปหลังคลอด อาจมีผลกระทบต่อระบบภูมิคุ้มกันและเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ

บทความที่น่าสนใจ: ลักษณะของ ทารกระยะแรกเกิด การดูแลทารกแรกเกิด มีอะไรบ้างที่พ่อแม่ต้องรู้

ทารกแรกเกิดต้องการอาบน้ำบ่อยแค่ไหน

โดยทั่วไป ทารกแรกเกิด ไม่จำเป็นต้องอาบน้ำทุกวัน เพราะผิวของทารกแรกเกิดบอบบางมาก การอาบน้ำบ่อย ๆ อาจทำให้ผิวแห้งแตก ระคายเคือง และสูญเสียความชุ่มชื้น การเช็ดตัวด้วยผ้าชุบน้ำอุ่น ทำความสะอาดบริเวณที่สกปรก เช่น บริเวณอ้อม ใบหน้า และมือก็เพียงพอสำหรับการทำความสะอาดตัวของลูกน้อยของคุณแล้ว 

ทั้งนี้เมื่อทารกโตขึ้นประมาณ 2-3 เดือน สามารถอาบน้ำได้ 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์หรืออาบน้ำทุกวันขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ กิจกรรมของทารก และความสกปรก ควรสังเกตสภาพผิวของทารก หากผิวแห้ง ควรอาบน้ำให้น้อยลง หรือใช้ผลิตภัณฑ์อาบน้ำที่อ่อนโยนต่อผิว

ทารกควรอาบน้ำกี่โมง

การเลือกเวลาอาบน้ำให้ทารกขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น สภาพอากาศ กิจวัตรประจำวันของครอบครัว และพฤติกรรมของทารก อย่างไรก็ตาม มีบางช่วงเวลาที่เหมาะสมและมักแนะนำสำหรับการอาบน้ำทารก ดังนี้

• อาบน้ำทารกช่วงเช้า

การอาบน้ำทารกในช่วงเช้าเป็นเวลาที่ดีช่วงเวลาหนึ่ง ซึ่งเป็นช่วงหลังจากที่ทารกตื่นนอนจะช่วยให้ทารกรู้สึกสดชื่นและกระปรี้กระเปร่า โดยการอาบน้ำจะช่วยชำระล้างสิ่งสกปรก เหงื่อไคล และคราบต่าง ๆ บนผิวหนังของทารก ช่วยให้ทารกรู้สึกสบายตัวและผ่อนคลาย รวมถึงช่วยให้ทารกนอนหลับได้ดีขึ้นโดยการอาบน้ำอุ่น ๆ ก่อนนอนประมาณ 1-2 ชั่วโมง จะช่วยให้ทารกรู้สึกผ่อนคลายและหลับสบายขึ้น อีกทั้งช่วยกระตุ้นพัฒนาการของทารก และเป็นโอกาสที่ดีในการกระตุ้นพัฒนาการของทารก ทั้งด้านการสัมผัส การมองเห็น และการได้ยินอีกด้วย 

• อาบน้ำทารกช่วงบ่าย

การอาบน้ำทารกช่วงบ่าย อาจเป็นเวลาที่เหมาะสม ขึ้นอยู่กับกิจวัตรประจำวันและนิสัยการนอนหลับของทารกแต่ละคน ซึ่งข้อดีของการอาบน้ำทารกช่วงบ่ายคือ ช่วยให้ทารกผ่อนคลายและนอนหลับ เพราะอุณหภูมิร่างกายที่ลดลงหลังอาบน้ำสามารถช่วยให้ทารกรู้สึกสบายตัวและง่วงนอน การอาบน้ำยังเป็นกิจวัตรประจำวันก่อนนอนที่ช่วยให้ทารกรู้ว่าถึงเวลานอนแล้ว รวมถึงช่วยให้ทารกสบายตัวมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะในวันที่อากาศร้อน การอาบน้ำเย็น ๆ สามารถช่วยให้ทารกรู้สึกสดชื่นและผ่อนคลายมากยิ่งขึ้น 

• อาบน้ำทารกช่วงเย็น

การอาบน้ำทารกช่วงบ่ายเย็น ช่วยให้ทารกรู้สึกผ่อนคลายและนอนหลับสบายขึ้น น้ำอุ่นจะช่วยให้กล้ามเนื้อของทารกผ่อนคลายลง และการอาบน้ำยังเป็นกิจวัตรก่อนนอนที่ช่วยให้ทารกรู้สึกสบายใจและพร้อมเข้านอน รวมถึงช่วยขจัดสิ่งสกปรกและเหงื่อไคล เพราะทารกที่เล่นซนมาทั้งวันอาจมีเหงื่อไคลและสิ่งสกปรกติดตามร่างกาย การอาบน้ำจะช่วยชำระล้างสิ่งสกปรกเหล่านี้ ช่วยให้ทารกรู้สึกสบายตัวและป้องกันไม่ให้เกิดผื่นแพ้

อย่างไรก็ตาม การเลือกเวลาอาบน้ำทารกยังควรพิจารณาความสะดวกและความเหมาะสมของผู้ปกครองด้วย เช่น การอาบน้ำทารกในช่วงเช้าอาจไม่เหมาะสมหากผู้ปกครองต้องรีบไปทำงานหรือมีภารกิจอื่นในช่วงเช้า

บทความที่น่าสนใจ: การดูแลผิวทารกแรกเกิด : เคล็ดลับและคำแนะนำจากหมอผิวเด็ก

อาบน้ำทารกตอนไหนดีที่สุด

การอาบน้ำเป็นหนึ่งในกิจกรรมสำคัญที่ช่วยให้ทารกเป็นสุขและมีสุขภาพดี การเลือกเวลาที่เหมาะสมในการอาบน้ำจึงมีความสำคัญอย่างมาก เพราะมีผลต่อการเจริญเติบโตและการพัฒนาของทารกโดยรวม ดังนั้นการกำหนดเวลาที่เหมาะสมในการอาบน้ำสำหรับทารกคือเรื่องสำคัญที่คุณพ่อคุณแม่ควรพิจารณาอย่างรอบคอบ 

การเลือกเวลาในการอาบน้ำควรให้คำนึงถึงสภาพบ้านและกิจกรรมในแต่ละวัน อย่าลืมว่าการเลือกเวลาที่เหมาะสมในการอาบน้ำสำหรับทารกไม่ได้มีอะไรผิดอะไรถูก แต่ควรพิจารณาจากสถานการณ์และความสะดวกสบายของทั้งคุณและลูกน้อยของคุณด้วยความระมัดระวังและความเข้าใจต่อความต้องการของทารก การเลือกเวลาที่เหมาะสมในการอาบน้ำจะเป็นประโยชน์ต่อทั้งทารกและคุณเองในระยะยาว ดังนั้นควรให้ความสำคัญกับการอาบน้ำในชีวิตประจำวัน

อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับอาบน้ำทารก

การอาบน้ำทารกควรทำในอุณหภูมิที่เหมาะสมเพื่อป้องกันการทำให้ทารกรู้สึกเย็นหรือร้อนเกินไป ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของทารกได้ อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับการอาบน้ำทารกมักจะอยู่ระหว่าง 36 ถึง 37 องศาเซลเซียส (หรือประมาณ 97 ถึง 99 องศาฟาเรนไฮต์) ซึ่งเป็นอุณหภูมิที่ทารกสามารถรับได้โดยไม่ก่อให้เกิดอาการเสียหายใด ๆ ทั้งนี้ควรทดลองด้วยการมือตนเองก่อน เพื่อให้แน่ใจว่าน้ำไม่ร้อนเกินไปหรือเย็นเกินไปสำหรับลูกน้อยของคุณ และอย่าลืมทำให้เกิดบรรยากาศที่สบายดีสำหรับทารกด้วยการใช้เสียงและการสัมผัสที่อ่อนโยน

ทั้งนี้การอาบน้ำทารกเป็นกิจกรรมที่สำคัญในการดูแลสุขภาพและความเป็นอยู่ของทารกและเด็ก ไม่เพียงแต่ช่วยในการทำความสะอาดผิวและล้างสิ่งสกปรกที่อาจติดมาแล้ว เรายังสามารถใช้เวลานี้เพื่อสร้างความสนุกสนานและสร้างความใกล้ชิดในความสัมพันธ์ระหว่างพ่อแม่กับทารกด้วย

ที่มา: www.mayoclinic.org, www.healthychildren.org

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ: 

วิธีอาบน้ำทารกแรกเกิด จำเป็นต้องอาบทุกวันไหม อาบอย่างไรไม่ให้ลูกป่วย

พาลูกแรกเกิดกลับบ้านยังทำอะไรไม่ถูกเลย อยากรู้ควร อาบน้ำทารกวันละกี่ครั้ง

5 เรื่องที่เข้าใจผิดๆ ของการอาบน้ำทารกแรกเกิด