เมื่อวันที่ 17 กรกฎาคมที่ผ่านมา ได้มีการแชร์โพสต์จากผู้ใช้เฟซบุ๊กชื่อ “Pattaramon Chomchumpol” ที่ได้ทำการโพสต์เตือนเกี่ยวกับการ ล้างจมูกผิดวิธี เกิดหูชั้นกลางอักเสบ อีกทั้งยังได้มีการแนะนำวิธีล้างที่ถูกต้องโดยมีเนื้อหาดังนี้
ภาพที่เห็นคือ เยื่อแก้วหู ที่ป่องแดง ภายในมีหนองขัง ของลูกชายสุดที่รักของหมอหูคอจมูกเด็กเองค่า
ขอโพสต์ยาวๆ เพื่อแชร์ความรู้ และประสบการณ์ตรง ทั้งในฐานะ หมอหูคอจมูก เด็ก และ มนุษย์แม่ที่ลูกป่วยบ่อยมากๆๆ
เผื่อเป็นประโยชน์แก่ แม่ๆ ในการดูแลเด็กๆ นะค้า
เมื่อมีการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนต้น หวัด ไซนัสอักเสบ อะดีนอยด์อักเสบ จะมีโอกาสเกิดหูชั้นกลางอักเสบตามมาได้ แต่จะพบได้บ่อยขึ้นในเด็ก เพราะโดยกายวิภาคในโพรงจมูกที่แตกต่างจากผู้ใหญ่
การล้างจมูก โดยเฉพาะในเด็ก แม้จะช่วยให้หายใจโล่ง บรรเทาอาการ ลดน้ำมูกลงคอลดอาการไอเสมหะ นอนหลับได้ แต่ ถ้าล้างผิดวิธี ผิดจังหวะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้
ซึ่ง ในฐานะหมอ เจอเคสแบบนี้เยอะมากๆ ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ และในฐานะแม่ แม้จะระวังเต็มที่ก็พลาดเกิดกับลูกจนได้
ล้างผิดวิธี คืออย่างไร?
ล้างแรงเกินไป การอัดน้ำเกลือเข้าแรงๆ อาจทำให้น้ำเกลือ ถูกผลักเข้าท่อปรับความดันที่ต่อกับหูชั้นกลาง แม้บางครั้งเราล้างไม่แรง แต่ต้องอย่าลืมว่า เวลาป่วย ในโพรงจมูกจะบวม เมื่อออกมาอีกข้างไม่ได้ก็มีโอกาส เข้าสู่หูชั้นกลางได้
ล้างผิดจังหวะ ในเด็กยิ่งเด็กเล็กๆ ที่ยังให้ความร่วมมือได้ไม่ดี การล้างในจังหวะที่เด็ก หายใจ หรือกลืน ส่งผลให้เกิดการสำลัก หรือ เปิดโอกาสให้น้ำเกลือเข้าหูชั้นกลางได้
แล้วควรล้างอย่างไร?
เน้นปริมาณมากกว่าความแรง ใช้ปริมาณ ค่อยๆ ผลักน้ำเกลือเข้า ในช่วงแรก ให้น้ำมูกที่เหนียวอ่อนนุ่มลง จะออกมาได้ โดยล้างไป เรื่อยๆ จนกว่าน้ำมูกจะออกมา
หากมีตัวช่วย คือ เครื่องดูดน้ำมูก (suction) ช่วยดูดน้ำเกลือ และน้ำมูกออกจากอีกข้าง จะดีมากๆ ใกล้เคียงกับแบบที่ รพ ใช้ หาซื้อได้ในshopee ราคาประมาณ4000บาท
ในเด็ก แนะนำให้ โน้มตัวด้านหน้า และ ใช้วิธีออกเสียง อา เวลาจังหวะที่ใส่น้ำเกลือเข้าไป เพราะนั่นเป็นการให้เด็กกลั้นหายใจ และไม่กลืน ลดความเสี่ยงการสำลักและดันน้ำเกลือเข้าหูได้
ถ้าไม่มั่นใจเรื่องความแรง แนะนำใช้ syringe ขนาดเล็ก เพื่อลดความแรง เด็กเล็กใช้5ml เด็กโตใช้10ml ถ้า ใช้20ml ได้ ก็ระวัง เรื่องความแรง นิดนึงนะคะ แม่พลาดมาแล้ว
จะรู้ได้อย่างไรว่าลูกมีหูอักเสบ
ส่วนมากเคสที่เกิดจากการล้างจมูก ให้ประวัติชัดเจน ลูกบ่นปวดหู หูอื้อ หลังล้างจมูก และเป็นอยู่ไม่หายไป ทันที แนะนำพามาตรวจเลยค่ะ
แต่เด็กเล็ก ที่บอกอาการไม่ได้ สังเกต เด็ก จับหู บ่อยๆ กระสับกระส่ายนอนไม่ได้ ไข้สูง มาให้หมอตรวจหูดูด้วยนะค้า
เด็กๆ ที่เป็นหวัดบ่อยๆ เรื้อรัง ส่วนมากมี ปัญหา ต่อมอะดีนอยด์อักเสบเรื้อรัง และกลุ่มนี้ จะพบ ปัญหาของหูชั้นกลางอักเสบร่วมด้วยได้มากขึ้น บางราย พ่อแม่มาปรึกษาด้วย เรื่อง ลูกเรียกไม่หัน (ในใจหมอก็คิดว่า ลูกหมอก็เป็นตลอดนะ
อย่าเพื่งรีบคิดว่า ลูกกวนประสาทพ่อแม่นะคะ)
ถ้าน้องเป็นหวัดเรื้อรัง ล้างจมูกบ่อยๆ พามาตรวจหูค่า พบน้ำขังในหูชั้นกลางเรื้อรัง
เคสนี้ ตรวจการได้ยินลดลงชัดเจน แน่นอน มีผลต่อการเรียน และผลระยะยาวแน่ๆ ถ้าไม่ได้รับการรักษา
การรักษาต้องทำอย่างไร? อันนี้เป็นหน้าที่หมอเลยค่ะ เพราะการรักษาแตกต่างกันตามความรุนแรง และภูมิต้านทานของผู้ป่วย รวมถึงปัจจัยอื่นๆร่วมด้วย
ทั้งสังเกตอาการ ให้ยาปฏิชีวะนะ รวมถึงอาจจะต้องผ่าตัดร่วมด้วย
พ่อๆแม่ อาจช่วยระวังเรื่องการล้างจมูก และ สังเกตอาการ ให้ตระหนักถึง เรื่องหูของเด็กๆ ด้วย เพราะบางราย รุนแรง หนองแตกทะลักออกมาได้ หรือต้องรักษาด้วยการผ่าตัดตามมา ค่า
ส่วนลูกชาย หมอ มีต่อมอะดีนอยด์โต อักเสบเรื้อรัง เฉียบพลันเป็นๆหายๆ อยู่เดิม ล้างจมูกทุกวัน ระวังมากๆ แต่วันนั้นจมูกบวมมาก จะน้ำเกลือผลักออกไปที่หูชั้นกลางแทน ลูกอดทน ไม่ค่อยบ่นอะไร แต่แม่หมอสังเกตเห็น ลูกซึมลง ดูมึนงง บ่นปวดหัวหน่อยๆ ไข้ เลยนำมาตรวจทันที
และถือเป็นเคส ที่ อาจจะต้องจบด้วยการผ่าตัด ต่อมอะดีนอยด์และหูชั้นกลาง ค่า
ด้วยรักและเป็นห่วง
คุณแม่หมอหมูหูคอจมูกเด็ก
แชร์ได้เลยนะค้า อยากให้ ทุกคนระวังมากๆ
ไม่มั่นใจไม่แน่ใจ พามาตรวจ ที่ ENT รพ กรุงเทพขอนแก่นได้นะค้า หมอรักษาหายทุกรายค่า เว้นลูกตัวเอง
“
ขอขอบคุณรูปภาพจาก : Facebook Pattaramon Chomchumpol
ข้อดีของการล้างจมูก
การล้างจมูกด้วยน้ำเกลือเป็นวิธีง่าย ๆ ที่สามารถช่วยบรรเทาอาการและป้องกันปัญหาสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับโพรงจมูกได้
ประโยชน์ของการล้างจมูก
- ช่วยลดอาการหวัดและไซนัสอักเสบ: การล้างจมูกช่วยชะล้างสิ่งสกปรก เชื้อโรค และสารก่อภูมิแพ้ออกจากโพรงจมูก ช่วยให้หายใจโล่งขึ้น ลดอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล และอาการเจ็บหน้าผาก
- ป้องกันการติดเชื้อ: การล้างจมูกช่วยลดจำนวนเชื้อโรคในโพรงจมูก ช่วยลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อแบคทีเรียและไวรัส
- บรรเทาอาการภูมิแพ้: การล้างจมูกช่วยชะล้างสารก่อภูมิแพ้ออกจากโพรงจมูก ช่วยลดอาการคัน จมูกไหล น้ำตาไหล และคันตา
- เพิ่มความชุ่มชื้นให้โพรงจมูก: การล้างจมูกช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับเยื่อบุจมูก ช่วยลดอาการจมูกแห้งและคัน
- ช่วยให้ยาทำงานได้ดีขึ้น: การล้างจมูกก่อนใช้ยาพ่นจมูก หรือยาทาจมูก ช่วยให้ยาสัมผัสกับเยื่อบุจมูกได้ดีขึ้น ทำให้ยาออกฤทธิ์ได้ดีขึ้น
- ฟื้นฟูสุขภาพหลังผ่าตัดจมูก: การล้างจมูกช่วยชะล้างคราบเลือดและสะเก็ดแผลออกจากโพรงจมูก ช่วยให้หายแผลเร็วขึ้น
การล้างจมูก เหมาะสำหรับทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับโพรงจมูก เช่น เป็นหวัดเรื้อรัง ไซนัสอักเสบ ภูมิแพ้ หรือมีอาการจมูกแห้ง
ล้างจมูกผิดวิธี ส่งผลเสียอะไรอีกบ้าง
ถึงแม้ว่าการล้างจมูกเป็นวิธีที่ดีในการทำความสะอาดโพรงจมูก ช่วยบรรเทาอาการหวัด ภูมิแพ้ หรือไซนัสอักเสบได้ แต่อย่างไรก็ตาม นอกเหนือจากปัญหาหูชั้นกลางอักเสบแล้ว การล้างจมูกที่ผิดวิธีอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ ดังนี้
1. เยื่อบุจมูกอักเสบ:
แรงดันน้ำที่มากเกินไป อาจทำให้เยื่อบุจมูกระคายเคือง เกิดการบวม อักเสบ
2. เลือดออกจากจมูก:
แรงดันน้ำที่มากเกินไป อาจทำให้เส้นเลือดฝอยในจมูกแตก เกิดเลือดออก
3. อาการหูอื้อ:
น้ำเกลือไหลเข้าไปในหูชั้นกลาง ทำให้เกิดอาการหูอื้อชั่วคราว
4. ระคายเคือง:
การใช้น้ำเกลือที่ไม่สะอาด หรือ มีความเข้มข้นสูงเกินไป อาจทำให้เกิดอาการแสบ ระคายเคืองในโพรงจมูก
5. สำลัก:
หากกลั้นหายใจไม่ทันขณะเทน้ำเกลือ อาจทำให้สำลักน้ำเกลือได้
คนแบบไหนที่ควรล้างจมูก
การล้างจมูกด้วยน้ำเกลือเป็นวิธีที่ดีสำหรับทุกคน โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับโพรงจมูก
กลุ่มคนที่ควรล้างจมูกเป็นประจำ:
- ผู้ป่วยเป็นหวัดเรื้อรัง: การล้างจมูกช่วยชะล้างสิ่งสกปรกและเชื้อโรคออกจากโพรงจมูก ช่วยให้อาการหวัดดีขึ้นเร็วขึ้น
- ผู้ป่วยเป็นไซนัสอักเสบ: การล้างจมูกช่วยลดการอักเสบและการติดเชื้อในโพรงจมูก ช่วยให้อาการไซนัสดีขึ้น
- ผู้ป่วยโรคภูมิแพ้: การล้างจมูกช่วยชะล้างสารก่อภูมิแพ้ออกจากโพรงจมูก ช่วยลดอาการคัน จมูกไหล น้ำตาไหล และคันตา
- ผู้ที่มีอาการจมูกแห้ง: การล้างจมูกช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับเยื่อบุจมูก ช่วยลดอาการจมูกแห้งและคัน
- ผู้ที่ต้องสัมผัสกับมลภาวะเป็นประจำ: การล้างจมูกช่วยชะล้างฝุ่นละออง สิ่งสกปรก และสารพิษออกจากโพรงจมูก
- ผู้ที่สูบบุหรี่: การล้างจมูกช่วยชะล้างสารเคมีอันตรายออกจากโพรงจมูก
- ผู้ที่ใช้ยาพ่นจมูกหรือยาทาจมูก: การล้างจมูกก่อนใช้ยา ช่วยให้ยาสัมผัสกับเยื่อบุจมูกได้ดีขึ้น ทำให้ยาออกฤทธิ์ได้ดีขึ้น
- ผู้ที่ฟื้นฟูสุขภาพหลังผ่าตัดจมูก: การล้างจมูกช่วยชะล้างคราบเลือดและสะเก็ดแผลออกจากโพรงจมูก ช่วยให้หายแผลเร็วขึ้น
นอกจากนี้ เด็กและผู้ใหญ่ทั่วไปที่ไม่มีปัญหาสุขภาพ ก็สามารถล้างจมูกเพื่อป้องกันการติดเชื้อและรักษาความสะอาดของโพรงจมูกได้
อย่างไรก็ตาม
- ไม่ควรล้างจมูกขณะเป็นหวัด หรือ ไซนัสอักเสบเฉียบพลัน
- ไม่ควรล้างจมูกแรงๆ
- ไม่ควรสั่งน้ำมูกแรงๆ
- หากมีโรคประจำตัวที่เกี่ยวกับหู ควรปรึกษาแพทย์ก่อนล้างจมูก
- ควรใช้น้ำเกลือที่สะอาด ปราศจากเชื้อ
- ควรใช้น้ำเกลือที่มีความเข้มข้นเหมาะสม (0.9%)
- ควรล้างมือให้สะอาดก่อนล้างจมูก
- ล้างอุปกรณ์ให้สะอาด เก็บไว้ใช้ครั้งต่อไป
การล้างจมูก เป็นวิธีที่ดีในการดูแลสุขภาพ แต่ควรทำอย่างถูกวิธีเพื่อป้องกันอันตรายต่อสุขภาพ หากไม่แน่ใจในวิธีการล้างจมูก ควรปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรก่อน
ขอขอบคุณรูปภาพจาก : Facebook Pattaramon Chomchumpol
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
ไซนัสอักเสบ อารการเป็นอย่างไร โรคไซนัสอักเสบรักษาอย่างไร เหตุเกิดจากอะไร
ล้างจมูก วิธีล้างจมูกให้ลูก ลูกป่วยภูมิแพ้ เป็นหวัด มีน้ำมูก ล้างจมูกให้ลูกโล่ง ช่วยให้ทารกหายป่วยไว
ล้างจมูกให้ลูก อันตรายไหม ลูกจะสำลักลงปอดหรือเปล่า
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
