วิธีให้ลูกเลิกดูดขวด ต้องทำอย่างไร
พ่อแม่หลายคนประสบปัญหาลูกติดขวดนมมาก พยายามให้ลูกเลิกขวดนมแล้วแต่ไม่ประสบความสำเร็จสักที หรือบางคนพยายามหาวิธีให้ลูกเลิกกินนมมื้อเด็ก เพราะกลัวว่าลูกจะติดขวดนม สำหรับ วิธีให้ลูกเลิกดูดขวด พ่อแม่สามารถเลือกวิธีการได้ตามคำแนะนำ ดังต่อไปนี้
ฝึกลูกเลิกขวดนม
การที่จะให้ลูกเลิกดูดนมนั้นต้องทำเป็นขั้นตอนค่ะ ซึ่งคุณพ่อคุณแม่สามารถเลือกให้ลูกเลิกขวดนมได้ตามวัยของเด็ก โดยมีวิธีดังนี้ค่ะ
1. อายุ 6 เดือน: ในช่วงวัยนี้เด็กสามารถตั้งคอได้อย่างมั่นคง เริ่มนั่งได้แล้ว ส่วนมือก็สามารถจับแก้วได้ดี ดังนั้น พ่อแม่ควรจะฝึกให้ลูกน้อยได้หัดดื่มน้ำและนมจากแก้วทีละน้อยค่ะ จากนั้นก็ให้เริ่มอาหารตามวัย 1 มื้อ แนะนำให้เริ่มที่มื้อเย็นก่อน เพื่อหัดให้เด็กเลิกนมมื้อดึกค่ะ
2. อายุ 8 เดือน: สำหรับเด็ก 8 เดือน จะสามารถนั่งเองได้ ถือของมือเดียวได้ และถือของสลับไปมาได้ พ่อแม่ต้องฝึกลูกให้คุ้นเคยกับการถือแก้วใบเล็กๆ ให้มากขึ้น เพื่อที่ลูกจะได้ดื่มนมจากแก้วได้ง่ายขึ้น
3. อายุ 10 เดือน: วัยนี้น้องจะเริ่มเข้าใจคำสั่ง ชอบเลียนแบบคนรอบข้าง พ่อแม่จึงต้องทำเป็นแบบอย่างให้กับน้อง โดยการดื่มน้ำจากแก้วให้ลูกดูอย่างสม่ำเสมอ และไม่ควรให้เด็กดูดน้ำจากขวด
4. อายุ 1 ปี: ลูกน้อยจะถือแก้วได้ดี เริ่มเดินได้ สนใจสำรวจสิ่งแวดล้อม สนใจการดูดนมลดลง ชอบคำชม และต้องการทำให้พ่อแม่พึงพอใจ ควรเริ่มเลิกขวดนมควบคู่กับการให้คำชม
5. อายุ 1 ปี 6 เดือน: เด็กจะห่วงเล่นมากกว่ากิน มีพัฒนาการกล้ามเนื้อดีขึ้น พ่อแม่ควรหมั่นฝึกเด็กให้ใช้แก้ว จะได้เก่งขึ้น
พ่อแม่ไม่ควรปล่อยให้ลุกติดดูดนมจากขวดไปจนถึงอายุ 3 ปี เนื่องจากช่วงวัยนี้เป็นวัยชอบต่อต้าน ทำให้การเลิกขวดนมยากขึ้นไปอีกค่ะ
ควรให้ลูกเลิกกินนมมื้อดึกตอนกี่เดือน
พ่อแม่ควรหยุดให้นมลูกน้อยตอนกลางคืนหลังเที่ยงคืนตั้งแต่อายุ 6 เดือน ซึ่งโดยธรรมชาติวงจรการนอนหลับทั่วไปแล้ว เด็กจะเริ่มนอนนานขึ้นแล้วค่ะ อีกทั้งความจุของกระเพาะอาหารก็มากขึ้นด้วย สามารถนอนกลางคืนได้นอน 6-8 ชั่วโมงโดยที่ไม่หิวแล้ว จึงเป็นวัยที่เหมาะสมกับการฝึกให้ลูกเลิอกดื่มนมมื้อดึกได้ค่ะ
เมื่อลูกเลิกกินนมมื้อดึกได้แล้ว จะทำให้เด็กเลิกดูดขวดนมได้ง่ายขึ้น เมื่อเด็กมีอายุ 1 ปี ไม่เพียงแค่นั้นนะคะ การที่เด็กไม่ลุกมากินนมมื้อดื้อ จะช่วยให้น้องนอนหลับได้ยาวนานมากขึ้นอีกด้วย ทำให้ออร์โมนการเจริญเติบโตหลั่งได้อย่างเต็มที่ สามารถเคมีในสมองสามารถทำงานได้อย่างดี ซึ่งส่งผลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็กอย่างมากค่ะ
วิธีเลิกนมมื้อดึกของทารก
- พ่อแม่ควรตั้งใจให้ลูกงดนมมื้อดึกหลังเมี่ยงคืนอย่างจริงจัง
- หลังดูดนมก่อนนอน ควรทำความสะอาดฟันให้สะอาด และไม่ควรให้เดฌกหลับคาขวดนม
- ให้กินนมช่วงมื้อกลางวันให้อิ่ม ส่วนมื้อดึกไม่ต้องให้กินเยอะ ให้กินพอหายหิว
- ฝึกลูกเข้านอนเป็นเวลา พยายามให้ลูกนอนเอง โดยสร้างบรรยากาศกลางคืนให้เหมาะสม ไม่เปิดไฟสว่าง หรือพาลูกเล่นก่อนนอน อาจหาของที่ลูกชอบพาเข้านอนค่ะ
- ควรเริ่มให้ลูกเลิกดูดนมทีละมื้อ ฝึกอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งน้องจะค่อยๆ ปรับตัวภายใน 2-3 สัปดาห์
- ฝึกให้ดื่มน้ำหรือนมจากแก้วเมื่อเด็กนั่งเองได้ (อายุประมาณ 8-12 เดือน) ในช่วงกลางวัน
- เปลี่ยนจากการดูดนมจากขวดก่อนนอน เป็นดื่มจากแก้วหรือกล่องแทน จากนั้นอย่าลืมทำความสะอาดฟันก่อนนอน ให้พาเข้านอนโดยเล่านิทานหรือร้องเพลงจนหลับ
- เมื่อเด็กอายุ 1 ปีขึ้นไป ควรให้ลูกกินข้าวเป็นอาหารหลัก 3 มื้อและให้นมเป็นอาหารเสริมวันละ 2-3 ครั้ง เวลาพาเด็กไปนอกบ้านตอนกลางวันก็ให้ดื่มนมจากแก้วหรือกล่องแทนค่ะ
วิธีเลิกขวดนมอย่างไรให้ได้ผล
วิธีเลิกขวดนม สามารถแบ่งออกได้ทั้งสิ้น 3 วิธีคือ วิธีเลิกขวดนมแบบทันที วิธีเลิกขวดนมแบบทดแทน และวิธีเลิกขวดนมแบบค่อยเป็นค่อยไป ซึ่งพ่อแม่สามารถเลือกได้ตามความต้องการ โดยมีวิธีการดังนี้ค่ะ
1. วิธีเลิกขวดนมแบบทันที
วิธีนี้เหมาะกับเด็กที่ยอมเลือกขวดนมบ้าง และไม่คอ่ยสนใจดื่มนมจากขวดเท่าไหร่ เช่น ยังคงดูดนมจากขวดวันละ 1-2 มื้อค่ะ วิธีการคือ
- บอกลูกให้รู้ล่วงหน้าอย่างน้อย 1 สัปดาห์ว่าจะให้ลูกเลิกกินนมจากขวด
- พยายามบอกลูกน้อยทุกวันว่าอีกไม่นานลูกรักไม่ต้องใช้ขวดแล้วนะ หนูโตแล้วถึงเวลาที่ต้องทิ้งขวดนม
- เมื่อถึงเวลาเก็บขวดนม ต้องเก็บให้พ้นสายตาเด็ก หรือให้เด็กช่วยเก็บอาจจะเอาไปทิ้งหรือไปบริจาค ลูกจะได้ตัดใจ
- ให้รางวัลเมื่อลูกไม่ดูดขวดนม
- เตรียมน้ำหรือนมใส่แก้ว เตรียมพร้อมไว้เมื่อลูกร้องหาขวดนม
- ทิ้งจุกนมหรืออาจจะตัดโคนจุกนมแล้วใส่หลอดให้ลูกดูดแทน
- หาสิ่งของหรือตุ๊กตามาทดแทนขวดนม
2.วิธีเลิกขวดนมแบบทดแทน
เหมาะสำหรัยเด็กที่ติดขวดนมแต่ไม่ได้ถือขวดนมไปมา ไม่หลับคาขวด เำมาะสำหรับเด็กที่เริ่มใช้แก้วขณะกินอาหารค่ะ มีวิธีการ ดังนี้
- ใช้แก้วหัดดื่มทั้งกับนม น้ำดื่ม และน้ำผลไม้ เพื่อให้เด็กคุ้นเคย
- เริ่มฝึกตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป อาจเริ่มจากแก้วหัดดื่มก่อนค่ะ
- ฝึกให้เด็กใช้แก้วใบเล็กๆ โดยที่พ่อแม่ทำให้ดูเป็นตัวอย่าง
- ใส่น้ำในปริมาณที่น้อย ให้เด็กฝึกจิบไปก่อน
- พยายามให้ลูกได้ใช้แก้วทุกมื้อ ทุกวัน ไม่ใช่เฉพาะตอนดื่มนม
- อย่าให้ลูดถือขวดนมติดตัว
3.วิธีเลิกขวดนมแบบค่อยเป็นค่อยไป
วิธีนี้เหมาะสำหรับเด็กที่ติดขวดนมมากๆ พ่อแม่อาจจะต้องใช้เวลาหน่อย ส่วนใหญ่จะเห็นผลในระยะเวลา 3 สัปดาห์ค่ะ สำหรับวิธีการ มีดังนี้
- ค่อยๆ ลดขวดนมลงทีละขวด ทุก 2-4 วัน โดยให้ดื่มนมจากแก้วหรือดูดหลอดแทนบ้าง สลับกันไป
- ค่อยๆ ลดมื้อที่ไม่สำคัญออกก่อน เช่น มื้อกลางวัน มื้อดึกหลังเที่ยงคืน
- หากเด็กงอแงให้ใส้น้ำแล้วให้ลูกดูดแทนนม ในช่วงมื้อก่อนนอนหรือมื้อกลางวัน
- ค่อยๆ ลดปริมาณนมมื้อดึกลง จาก 8 ออนซ์ ไปเป็น 4 ออนซ์ จนงดได้ในที่สุด
- หากลูกยังงอแง ให้ขยายจุกนมให้มีรูกว้างขึ้นเพื่อที่ให้เด็กระมัดระวังเรื่องการดูดนม
- พยายามดึงดูดความสนใจลูกด้วยแก้วหรือหลอดที่แปลกตา
นอกจากนี้ ในระหว่างที่ฝึก พ่อแม่ควรกอดลูกไปด้วย และพยายามขอความร่วมมือจากสมาชิกในบ้านให้ทำเหมือนๆ กัน เพราะเด็กจะมีการร้องไห้งอแงจนคนในบ้านใจอ่อนได้ค่ะ
ที่มา: สุนทรี รัตนชูเอก. การเลิกขวดนมหลังอายุ 1 ปี กับการป้องกันโรคอ้วนในเด็ก. 28-31
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ:
ขวดนมคอแคบ ขวดนมคอกว้าง ต่างกันอย่างไร เลือกแบบไหนให้ลูกดี
พ่อแนะ! วิธีหยุดลูกร้องไห้ให้ชะงัก โดยไม่ต้องใช้ขวดนมช่วย!
ลูกร้องไห้โยเย เพราะไม่สบาย แม่จะสังเกตได้ยังไง