คุณแม่อยู่ในภาวะที่น้ำนมไม่พอ หรือมีโรคบางโรคที่ให้นมลูกรักไม่ได้ นมผงสำหรับเด็ก 0-6 เดือน จึงกลายมาเป็นทางเลือกสำคัญ และกลายมาเป็นมื้ออาหารหลักสำหรับทารกน้อยอย่างเลี่ยงไม่ได้ เรามาดูกันว่าคุณแม่ที่สามารถใช้นมผงกับทารกได้ ควรพิจารณาจากอะไร และต้องเลือกนมผงสูตรไหน
นมผงสำหรับเด็ก 0-6 เดือน
การเลือกนมให้ถูกต้องสำหรับทารกที่มีอายุแรกเกิด – 6 เดือน สำคัญมาก อาจกล่าวได้ว่าสำคัญที่สุดในช่วงอายุอื่น ๆ เลยก็ว่าได้ เนื่องจากโดยปกติแล้วทารกในช่วงอายุดังกล่าว ควรได้รับนมแม่เท่านั้น กรณีนี้ที่คุณแม่ต้องมาหานมผงนั้น หมายความว่าคุณแม่กำลังประสบปัญหาในการให้นมลูกอยู่นั่นเอง โดยสูตรนมที่เหมาะกับทารก 0 – 6 เดือน นั่นคือสูตรที่ 1 (Infant formula) ที่ออกแบบมาสำหรับทารกแรกเกิด และสามารถทานได้จนอายุ 1 ปี ซึ่งนมสูตรเพียงสูตรเดียวที่เหมาะกับทารกช่วงอายุนี้ ไม่ควรให้ทารกกินนมผงสูตร 2 (Follow on formula) และสูตร 3 (Powdered Whole Milk) หากอายุยังไม่พ้น 6 เดือนไปแล้ว
บทความที่เกี่ยวข้อง : แนะนำ ! 10 นมผงสูตร 1 สำหรับลูกน้อยวัยแรกเกิด - 1 ปี สารอาหารครบ คุณประโยชน์เน้น ๆ
คุณแม่คนไหนที่สามารถใช้นมผงร่วมกับนมแม่ได้บ้าง ?
การให้นมผงกับทารก เป็นทางเลือกที่เกิดขึ้นเมื่อมีความจำเป็นเท่านั้น หากไม่มีความจำเป็นใด ๆ คุณแม่ควรเป็นคนให้นมทารกเองไปจนกว่าทารกจะอายุ 6 เดือนเป็นอย่างต่ำ ในทารกบางรายอาจอยู่ในช่วงอายุ 2 ปี หรือมากกว่า หากยังกินนมแม่ได้ปกติ ก็ไม่ควรให้ลูกกินนมผงก็ได้ เพราะไม่มีนมชนิดไหนที่มีประโยชน์ ปลอดภัย และดีต่อทารกมากไปกว่านมแม่อยู่แล้ว ส่วนคุณแม่ที่ควรให้นมผงผสมกับนมแม่ก็มีอยู่หลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของปัญหาสุขภาพต่าง ๆ มีโรคติดเชื้อ ไปจนถึงอยู่ในภาวะน้ำนมน้อย เป็นต้น
แต่การจะสรุปว่าคุณแม่เป็นโรคนั้น โรคนี้แล้วให้นมลูกไม่ได้ ไม่ควรตัดสินใจด้วยตนเอง เพราะหลายโรคประจำตัวไม่ได้ส่งผ่าน หรือส่งผลกระทบต่อทารกผ่านการกินนมจากเต้า โดยปกติแล้ว โรคที่คุณแม่ต้องกังวลในการให้นม ตัวอย่างเช่น วัณโรค, ติดเชื้อ HIV, อีสุกอีใส หรือแพ้ภูมิตัวเอง (SLE) เป็นต้น คุณแม่ควรเข้ารับการวินิจฉัย หรือการตรวจจากแพทย์ก่อน และปรึกษาว่าสามารถให้นมทารกได้หรือไม่ ถ้าได้ต้องระวังในเรื่องไหนบ้าง
ประโยชน์จากการให้นมผงกับทารกแรกเกิด
แม้ว่าจะเป็นเรื่องที่น่าเสียดายหากคุณแม่ไม่สามารถให้นมแม่กับทารกได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ หรือไม่สามารถให้นมได้เลย แต่ในเรื่องร้าย ก็ยังมีเรื่องดีซ่อนอยู่เช่นกัน และต่อไปนี้ก็คือ ประโยชน์จากการที่ให้ทารกกินนมผง
- เสริมสารอาหารที่ทารกอาจขาดไป : หากเป็นกรณีที่นมแม่น้อย ทำให้ทารกกินนมได้ไม่นาน ก็มีความเสี่ยงที่ทารกจะได้รับสารอาหารหลาย ๆ อย่างไม่เพียงพอต่อพัฒนาการ ทำให้ทารกมีพัฒนาการไม่สมบูรณ์ ส่งผลเสียต่อร่างกายได้ในระยะยาวนั่นเอง
- ทำให้ทารกอิ่มท้องมากขึ้น : ปัญหาทั่วไปหากคุณแม่มีปริมาณน้ำนมน้อย คือ ทารกยังไม่ทันอิ่มเลย แต่นมของคุณแม่หมดไปก่อนแล้ว ทำให้ทารกต้องทรมานให้กับความหิวโหย คงไม่มีคุณแม่คนไหนอยากให้เป็นแบบนั้นแน่นอน เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว การนำนมผงมาให้ลูกกินเพิ่มจะช่วยได้อย่างแน่นอน
- แก้ปัญหาได้เมื่ออยู่นอกบ้าน : หากถูกวินิจฉัยว่าให้นมผงร่วมกับนมแม่ได้ คุณแม่อาจเลือกเวลาในการให้นมผงได้ด้วยตนเอง เพื่อความสะดวกสบาย เช่น ให้นมแม่เมื่ออยู่บ้าน แต่เมื่อออกมาข้างนอกนอกจากจะพกผ้าคลุมให้นมมาด้วยแล้ว การนำขวดนมผงติดตัวมาก็แก้ปัญหาการให้นมในที่สาธารณะได้ดีเช่นกัน
- อิสระในชีวิตประจำวัน : คุณแม่ที่อยู่ในช่วงให้นมทารก หากต้องหันมาใช้นมผง ก็ถือโอกาสนี้ในการผ่อนคลายตนเองเมื่อไม่ต้องนำลูกเข้าเต้า เช่น อาหารบางอย่างที่แพทย์ห้ามกิน เพราะต้องให้นม แต่ครั้งนี้ก็สามารถกินได้แล้ว หรือมีเวลาในการไปทำกิจกรรมต่าง ๆ ระหว่างที่ทารกกินนมชง เป็นต้น
ในกรณีที่คุณแม่ถูกวินิจฉัยว่าให้นมลูกร่วมกับนมผงได้นั้น คุณแม่ควรให้ลูกเข้าเต้าก่อนจนกว่านมจะหมดก่อนเสมอ เพื่อให้ลูกได้มีโอกาสกินนมส่วนหลังที่มีประโยชน์ต่อทารกอย่างมากก่อน แล้วค่อยนำนมผงมาให้ลูกกินเป็นนมเสริมทีหลัง หากไม่มั่นใจในเรื่องปริมาณให้นมแบบไหนก่อน - หลัง ควรสอบถามผู้เชี่ยวชาญก่อนเช่นกัน
บทความที่เกี่ยวข้อง : นมผงสำหรับเด็ก 4 เดือน เลือกแบบไหน สลับกับนมแม่อย่างไรให้ดีที่สุด
ทารกแรกเกิดจะขาดสารอาหารไหม หากกินแต่นมผง
เนื่องจากคำแนะนำ คือ ควรให้ทารกกินนมแม่ แต่ถ้าหากหันมาให้ทารกกินนมผง จะทำให้มีความเสี่ยงที่ทารกจะรับสารอาหารไม่ครบหรือไม่ เพราะนมผงถึงแม้จะเป็นสูตรที่ 1 (Infant formula) เหมือนกัน แต่สารอาหาร และการปรุงแต่งของนมผง ก็ยังขึ้นอยู่กับยี่ห้อนั้น ๆ ด้วยอยู่ดี ดังนั้นก่อนการเลือกซื้อนมผงใด ๆ คุณพ่อคุณแม่ควรศึกษาฉลากที่กล่องก่อนว่ามีสารอาหารครบถ้วนหรือไม่ แนะนำอายุเท่าไหร่จึงทานได้ ไปจนถึงข้อควรระวังต่าง ๆ ด้วย แม้ว่าจะเคยใช้ยี่ห้อดังกล่าวมาก่อน แต่ก็ต้องศึกษาฉลากไว้ เพราะอาจมีการปรับสูตรเกิดขึ้น
นอกจากนี้สิ่งที่ควรระวังอีกเรื่อง คือ ทารกแรกเกิด เป็นช่วงที่อ่อนแอมากที่สุดเช่นกัน โดยเฉพาะระบบขับถ่าย ที่ไม่สามารถทำงานได้เหมือนกับของผู้ใหญ่ ทำให้มีโอกาสที่ทารกจะเกิดภาวะย่อยโปรตีนจากนมผงนั้น ๆ ไม่ได้ ซึ่งจะทำให้ทารกมีอาการผิดปกติเกิดขึ้น โดยเฉพาะอาการท้องผูก หรืออาการท้องเสีย เป็นต้น หากเป็นแบบนี้ผู้ปกครองควรหันมาซื้อนมสูตรอื่น และแน่นอนว่าควรปรึกษาแพทย์ก่อนตัดสินใจเลือกผลิตภัณฑ์นมผงทุกครั้ง
การเลือกนมผงให้ถูกต้องสำหรับทารกอายุ 0 – 6 เดือน เป็นกุญแจสำคัญสำหรับการส่งเสริมพัฒนาการของทารกให้เป็นไปอย่างปกติที่สุด แม้ว่าทารกจะไม่ได้กินนมแม่ด้วยความจำเป็น แต่การเลี้ยงดูในเรื่องมื้ออาหารอย่างใส่ใจมากพอ ก็สามารถทดแทนได้พอสมควรเช่นกัน
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
นมผงสำหรับเด็ก 1 ปี เลือกแบบไหนดี สูตรไหนเหมาะที่สุด ?
นมผงสำหรับเด็ก 2 ปี เลือกสูตรให้ถูก เสริมพัฒนาการอย่างมีประสิทธิภาพ
แนะนำ 10 นมผงสูตร 3 วิธีเลือกนมผงสำหรับเด็ก สูตรไหนเหมาะกับลูกน้อย
ที่มา : unicef.thailand, cdc.gov