รู้ไว้ให้ชัวร์! ยาสีฟันมีฟลูออไรด์ ทำเด็ก IQ ต่ำลง จริงไหม?

เคยมีข้อถกเถียงเมื่อนานมาแล้ว เกี่ยวกับ “ฟลูออไรด์” ในยาสีฟัน โดยอ้างว่าส่งผลต่อความฉลาด การป่วยมะเร็ง มวลกระดูกบาง ฟันผุกร่อน หินปูนที่ข้อ หรือมีรหัสพันธุกรรมที่เปลี่ยนไป ซึ่งเรื่องนี้กลับมาเป็นประเด็นบนโลกออนไลน์อีกครั้งโดยระบุถึงผลกระทบของฟลูออไรด์ที่มีต่อ “IQ ของลูกน้อย” ทำให้เกิดเป็นคำถามที่ชวนให้คุณพ่อคุณแม่กังวลใจขึ้นมาว่า ยาสีฟันมีฟลูออไรด์ ทำเด็ก IQ ต่ำลง จริงไหม? เรามาไขข้อข้องใจเรื่องนี้ให้ชัดเจนกันค่ะ

ทำความรู้จัก “ฟลูออไรด์” ให้มากขึ้น

ได้ยินกันมานานใช่มั้ยคะ ว่ายาสีฟันที่ใช้กันทั่วไปมักจะมี “ฟลูออไรด์” เป็นส่วนผสมหลัก โดยมักอธิบายว่ามีคุณสมบัติในการช่วยป้องกันฟันผุและเสริมความแข็งแรงของฟัน เอาเป็นว่ามาทำความรู้จักสารชนิดนี้ให้มากขึ้นกันค่ะว่าฟลูออไรด์คืออะไร จะเกี่ยวข้องกับการ ทำเด็ก IQ ต่ำลง จริงไหม?

ฟลูออไรด์ (Fluoride) คือ สารประกอบของฟลูออรีน ซึ่งเป็นธาตุชนิดหนึ่งที่สามารถพบได้ในธรรมชาติ มักถูกนำมาใช้ในยาสีฟัน น้ำดื่ม และผลิตภัณฑ์ดูแลช่องปากอื่นๆ เพื่อช่วยป้องกันฟันผุ และเสริมสร้างความแข็งแรงของฟัน ซึ่ง “ในปริมาณที่เหมาะสม” ฟลูออไรด์สามารถช่วยปกป้องฟันจากการถูกทำลายโดยแบคทีเรียในปากได้อย่างมีประสิทธิภาพค่ะ

ยาสีฟันมีฟลูออไรด์ ทำเด็ก IQ ต่ำลง จริงไหม?

มีการศึกษาและการวิจัยเกี่ยวกับผลกระทบของฟลูออไรด์ที่มีต่อพัฒนาการทางสมองของเด็ก โดยเฉพาะในกรณีที่ได้รับฟลูออไรด์ “ในปริมาณสูง” โดยงานวิจัยหลายชิ้นได้ศึกษาผลกระทบของฟลูออไรด์ต่อ “ระดับ IQ” ของเด็กๆ และผลการวิจัยบางชิ้นพบว่าเด็กที่ได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณสูงอาจมีระดับ IQ ที่ต่ำกว่าเด็กที่ได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณปกติ หรือในบางกรณีที่ “เกิดการปนเปื้อนของฟลูออไรด์” ในแหล่งน้ำดื่ม สูงกว่าระดับที่แนะนำ อาจจะทำให้เกิดผลกระทบต่อพัฒนาการทางสมองได้

อย่างไรก็ตาม ส่วนใหญ่ของงานวิจัยเหล่านี้มีข้อจำกัดบางประการ เช่น ขนาดกลุ่มตัวอย่างที่ไม่ใหญ่พอ หรือเงื่อนไขที่ไม่เหมือนกันในแต่ละประเทศ หรือบางการศึกษาก็ไม่สามารถยืนยันได้อย่างชัดเจนว่าฟลูออไรด์มีผลกระทบต่อ IQ ของเด็ก

นอกจากนี้ บางชิ้นที่เผยแพร่ในปัจจุบัน ยังเป็นการวิจัยที่เน้นการปนเปื้อนของฟลูออไรด์ตามแหล่งน้ำที่ถูกนำไปใช้บริโภค ซึ่งที่มาจากของเสียในระบบอุตสาหกรรม เมื่อน้ำดื่มมีฟลูออไรด์ในปริมาณสูง เด็กกินเป็นระยะเวลานานก็จะเกิดภาวะ fluorosis และทำให้มีผลต่อระดับสติปัญญาได้

แต่! งานวิจัยข้างต้น ไม่เกี่ยวข้องกับฟลูออไรด์ในยาสีฟันนะคะ และระดับฟลูออไรด์ในน้ำประปาของไทยจะอยู่ที่ ไม่เกิน 0.7 มิลลิกรัม ต่อน้ำ 1 ลิตร หรือ 0.7 ส่วนในล้านส่วน ซึ่งน้อยมาก ไม่สามารถทำให้เด็กเกิดภาวะ fluorosis หรือ ทำเด็ก IQ ต่ำลง ได้ คุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องกังวลไปค่ะ

ปริมาณฟลูออไรด์ที่ปลอดภัย

องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้แนะนำและสนับสนุนให้ทุกคน ทุกช่วงวัย แปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ความเข้มข้น 1,000 – 1,500 ppm วันละ 2 ครั้ง เพื่อป้องกันฟันผุ โดยฟลูออไรด์ในยาสีฟัน 1000 ppm แปลว่า ใน 1 กรัม (g) ของยาสีฟัน มีฟลูออไรด์ 1 มิลลิกรัม (mg) ค่ะ นอกจากนี้ สมาคมทันตกรรมเด็กแห่งประเทศไทย ยังได้ออกมาไขข้อข้อใจ เพื่อคลี่คลายความกังวลให้คุณพ่อคุณแม่เกี่ยวกับโทษที่อาจเกิดขึ้น และปริมาณของฟลูออไรด์ที่ปลอดภัยเหมาะสมด้วย

โทษที่เกิดขึ้นจากการได้รับฟลูออไรด์ “มากเกินไป”

1. แบบฉับพลันทันที

เมื่อได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณมาก คือ 5mg/kg ขึ้นไป จะมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง ยกตัวอย่างเช่น เด็กอายุ 6-12 เดือน หนัก 8 กิโลกรัม ปริมาณฟลูออไรด์ที่ทำให้เด็กหนัก 8 กิโลกรัม คลื่นไส้อาเจียน คือ 40 มิลลิกรัม ซึ่งเยอะมากนะคะ เท่ากับปริมาณยาสีฟันเด็ก 1 หลอดเลยทีเดียว

2. โทษจากการได้รับสะสม

หากได้รับฟลูออไรด์เกิน 0.05-0.07 mg/kg ต่อวัน เป็นระยะเวลาหนึ่ง จะทำให้ฟันตกกระ ที่เรียกว่า fluorosis เช่น เด็กอายุ 6-12 เดือน หนัก 8 กิโลกรัม ปริมาณที่ทำให้เกิด fluorosis ได้คือฟลูออไรด์ 0.4 mg ที่กินเข้าไปทุกวัน

โดยสรุปแล้ว คุณพ่อคุณแม่จะพบว่ายังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่สามารถยืนยันว่า ยาสีฟันมีฟลูออไรด์ ทำเด็ก IQ ตํ่าลง ยิ่งหากใช้ในปริมาณที่เหมาะสมและปลอดภัย ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ยังคงถือว่าเป็นวิธีที่ปลอดภัยและมีประโยชน์ในการป้องกันฟันผุสำหรับลูกน้อยและทุกคนในครอบครัวค่ะ

อย่างไรก็ตาม ในเด็กเล็กคุณพ่อคุณแม่ยังควรต้องระมัดระวังเป็นพิเศษเกี่ยวกับการใช้ยาสีฟันนะคะอย่าลืม เลือกยาสีฟันที่มีปริมาณฟลูออไรด์เหมาะสมกับวัยของลูก สอนลูกบ้วนปากหลังแปรงฟัน เพื่อป้องกันการกลืนยาสีฟัน และขอคำแนะนำจากทันตแพทย์เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อตัวลูกและสุขภาพฟันในระยะยาวนะคะ

ที่มา : สมาคมทันตกรรมเด็กแห่งประเทศไทย , multimedia.anamai.moph.go.th

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

10 ยาสีฟันเด็ก ที่ดีที่สุด ปลอดภัยสำหรับลูกน้อยของคุณ

ฟันน้ำนมมีกี่ซี่ ? ฟันซี่แรกขึ้นเมื่อไหร่ วิธีดูแลสุขภาพฟันลูกน้อยให้แข็งแรง

15 วิธีกระตุ้นสมองทารก ช่วยให้ลูกฉลาด ทำได้ตั้งแต่แรกเกิด