ข้อมูลจาก Harvard Center on the Developing Child ยืนยันว่า การกระตุ้นสมองของเด็กในวัยก่อนเข้าเรียน (early childhood) มีผลต่อทักษะด้านสติปัญญา อารมณ์ และพฤติกรรมในระยะยาว ถ้าคุณพ่อคุณแม่อยากให้ลูกฉลาด มีสมาธิดี คิดวิเคราะห์เก่ง (IQ สูง) และยังควบคุมอารมณ์ได้ดี มีความเห็นใจผู้อื่น (EQ สูง) กิจกรรมเสริม IQ EQ ที่พ่อแม่ทำร่วมกับลูก ตั้งแต่วัยอนุบาลจะช่วยกระตุ้นสมอง เสริมอารมณ์ และพัฒนาทักษะทางสังคมให้ลูกวัยอนุบาลอย่างรอบด้านค่ะ
20 กิจกรรมเสริม IQ EQ ให้ลูกวัยอนุบาล
กิจกรรมฝึกสมอง เสริม IQ
1. Lego / ตัวต่อไม้
– เสริมจินตนาการ, สมาธิ, การวางแผน
– งานวิจัยพบว่าการเล่นแบบสร้างสรรค์เชื่อมโยงกับทักษะ STEM ในอนาคต
2.เล่นเกมจับคู่หรือจิ๊กซอว์
– ฝึกการจำ, การสังเกต, การคิดเชิงตรรกะ
3. ทำสมุดภาพ Scrapbook “เรื่องราวของฉัน”
– ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และทักษะการเล่าเรื่อง
4. ทดลองวิทยาศาสตร์ง่าย ๆ เช่น ปรุงน้ำโคล่า+เบกกิ้งโซดา
– กระตุ้นความอยากรู้อยากเห็น และการคิดแบบวิทยาศาสตร์
5.เล่านิทานแล้วให้ลูกวาดตอนจบเอง
– ฝึกการคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล
กิจกรรมเหล่านี้ช่วยพัฒนาทักษะการคิดอย่างเป็นระบบ การจดจำ การเชื่อมโยงข้อมูล รวมถึงความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นพื้นฐานของ IQ ที่แข็งแรงค่ะ
กิจกรรมเคลื่อนไหว เสริมสมองและประสาทสัมผัส
แม้จะดูเหมือนว่าเป็นการเคลื่อนไหวร่างกาย แต่ในความเป็นจริง สมองส่วนหน้า (prefrontal cortex) ซึ่งเกี่ยวข้องกับการวางแผน การควบคุมอารมณ์ และการคิดวิเคราะห์ก็ทำงานอยู่ด้วยค่ะ
งานวิจัยจาก Journal of Motor Learning and Development ปี 2020 พบว่า “การเคลื่อนไหวของร่างกายที่ซับซ้อนช่วยพัฒนาการทำงานของสมองในส่วนของ executive function” ซึ่งรวมถึง IQ และ EQ
6. โยคะเด็ก หรือเต้นตามเพลง
– ฝึกสมาธิ การควบคุมร่างกาย และลดความเครียด
7. กระโดดเชือก
– พัฒนาสมาธิและการประสานงานของร่างกาย
8. กิจกรรมเดินตามเส้นหรือลายวงกลม
– ฝึกความแม่นยำ เสริมการควบคุมตนเอง การทรงตัว
9. เล่นน้ำ สาดน้ำ หรือเทน้ำ
– การเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัส (Sensory Play) ช่วยเสริมพัฒนาการทางสมอง
10. กิจกรรมปีนป่ายแบบปลอดภัย เช่น สนามเด็กเล่นในบ้าน
– เสริมความกล้า ความมั่นใจ และการแก้ปัญหาด้วยตนเอง
กิจกรรมเสริม EQ ความเข้าใจตนเองและผู้อื่น
11. เล่นบทบาทสมมุติ (Role Play) เช่น เล่นเป็นหมอ พ่อแม่ ฯลฯ
– ฝึก empathy และเข้าใจมุมมองของผู้อื่น
12. เล่นเกม “เลียนแบบอารมณ์” ผ่านหน้ากระจก
– เสริม self-awareness
13. กิจกรรม “ขอบคุณ 3 อย่างวันนี้”
– ฝึก gratitude เพิ่ม EQ เชิงบวก
14. เล่าเรื่องในอดีตแล้วให้ลูกบอกความรู้สึก ณ ตอนนั้น
– สร้างความเข้าใจอารมณ์ย้อนหลัง
15. ช่วยงานบ้านง่าย ๆ เช่น จัดของ เล่นเก็บของ
– สร้าง sense of responsibility และการมีส่วนร่วมในครอบครัว
กิจกรรมเหล่านี้ส่งเสริมให้ลูกฝึกตั้งชื่ออารมณ์ รู้จักเข้าใจผู้อื่น และมี self-regulation ซึ่งเป็นแกนหลักของ EQ สูงในอนาคตค่ะ
กิจกรรมเชิงสังคมและสร้างสัมพันธ์
กิจกรรมที่ทำร่วมกับคนอื่น ไม่ว่าจะเป็นพ่อแม่ พี่น้อง หรือเพื่อนบ้าน ช่วยให้เด็กเรียนรู้การรอคอย การสื่อสาร และการปรับตัว ซึ่งช่วยให้สมองพัฒนาด้าน “social cognition” และ “emotional regulation”
งานวิจัยจาก University of Illinois ปี 2018 ระบุว่า “เด็กที่มีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมหลากหลาย จะมีการพัฒนาสมองส่วน prefrontal cortex ซึ่งเกี่ยวข้องกับการคิดวิเคราะห์และควบคุมอารมณ์ดีกว่าเด็กที่เล่นคนเดียว”
16. เล่นเกมทีม เช่น ต่อของแข่งกับพ่อแม่หรือพี่น้อง
– ฝึกวางแผนร่วมกัน การฟัง และการแบ่งหน้าที่
17. ชวนเพื่อนบ้านมาเล่นบอร์ดเกมแบบเด็ก ๆ
– ฝึกน้ำใจนักกีฬา และการยอมรับความพ่ายแพ้
18. ปลูกต้นไม้ หรือจัดสวนจิ๋วกับลูก
– สร้างความรับผิดชอบและการรอคอย
19. ทำอาหารง่าย ๆ เช่น แซนด์วิชผลไม้ / ปั้นขนมปัง
– พัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กและสมาธิขณะทำงานร่วมกัน
20. นั่งสมาธิสั้น ๆ ด้วยนิทานเสียง หรือเพลงกล่อมเบา ๆ
– ฝึก self-soothing และการจัดการอารมณ์
“เวลาเล่น” คือ “เวลาเรียนรู้”
หลายครั้งที่เราอาจคิดว่าการเรียนรู้ต้องอยู่ในห้องเรียน แต่จริง ๆ แล้ว เด็กวัยอนุบาล “เรียนรู้ผ่านการเล่น” มากที่สุด
UNICEF ระบุว่า การเล่นอิสระ (free play) และการเล่นกับพ่อแม่ เป็นวิธีเสริมพัฒนาการเด็กที่ดีที่สุด เพราะไม่ใช่แค่ IQ ที่ได้ แต่ EQ ก็โตตามไปด้วย
ถ้าคุณพ่อคุณแม่อยากให้ลูก คิดเป็น มีเหตุผล กล้าแสดงออก และเข้าใจอารมณ์ของตัวเอง อย่าลืมเลือก กิจกรรมเสริม IQ EQ ให้ลูกในวันหยุดนี้นะคะ
ไม่ต้องซื้อของเล่นแพง ไม่ต้องไปเที่ยวไกล แค่ตั้งใจใช้เวลา “เล่นด้วยกัน” สมองและหัวใจลูกก็เติบโตได้อย่างสมดุลค่ะ
ที่มา : Center on the Developing Child , Journal of Motor Learning and Development , UNICEF , https://www.unicef.org/early-childhood-development , University of Illinois News Bureau
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
7 กิจกรรม กระตุ้นสมองซีกขวา ให้ลูกคิดนอกกรอบ ปลดล็อกความคิดสร้างสรรค์
“ยิ่งพูดลูกยิ่งดื้อ” 7 คำพูดของพ่อแม่ที่ (ไม่รู้ตัวว่า) ทำให้ลูกต่อต้าน และวิธีเปลี่ยนให้เวิร์ก
12 วิธี เลี้ยงลูกให้คิดเป็น ในยุคที่ AI ตอบทุกอย่างให้หมด
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
