วิธีตวงยาน้ำ และอุปกรณ์ตวงยาน้ำ
เพจ Napat Family : บ้านแห่งความรู้สำหรับครอบครัว แนะนำ วิธีตวงยาน้ำ เพื่อเป็นความรู้ให้กับพ่อแม่ผู้ปกครองว่า
ลูกมีไข้ตวงยาอย่างไรดี
วันนี้ครูองุ่นจำลองการตวงยาลดไข้ของลูกมาให้นะคะ ครูองุ่นเป็นพยาบาลนะคะ ไม่ใช่เภสัชค่ะ แต่จากประสบการณ์ทำงานบนหอผู้ป่วยเด็ก พบว่า ผู้ปกครองเด็กๆ มักยังเข้าใจผิด เรื่องการป้อนยาลูก โดยเฉพาะยาลดไข้ ทำให้เด็ก ๆ มีความเสี่ยงสูง ที่จะได้รับยาผิดขนาด
บางคนได้น้อยไป บางคนได้มากไป ถึงขั้น ได้รับยาเกินขนาด ที่มีชื่อเรียกทางการแพทย์ว่า Drug Overdose
ไม่ว่าจะแบบไหนก็ตาม ถือว่า ไม่ดีทั้งคู่นะคะ ครูองุ่น ก็เลย สรุปง่ายๆ เกี่ยวกับ ปริมาณยา และการตวงยาคร่าว ๆ มาให้ นะคะ
ผลกระทบของการกินยาพาราเซตามอลเกินขนาด
ยาพาราเซตามอล เป็นยาลดไข้ที่ดีที่สุดที่มีการใช้ในปัจจุบัน แต่ที่ต้องเตือนเพราะมีปัญหาเป็นพิษต่อตับได้และทุกวันนี้ก็เห็นว่า มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นทุกปีนะคะ
สาเหตุก็คงเป็นเพราะใช้กันมาก และทุกคนก็คงคิดว่า คงไม่เป็นไร ก็แค่ยาพาราเซตามอล (อันที่จริงไม่ใช่นะคะ ยาทุกอย่าง มีทั้งคุณและโทษ ต้องใช้ให้พอเหมาะ และถูกต้อง นะคะ)
และล่าสุดมีรายงานว่าเกิดปัญหาในเด็กจำนวนมากทั้งเจตนา และอุบัติเหตุกินเกินขนาด กว่า 1 พันคนต่อปี อายุน้อยสุด 1 ขวบ เพราะพ่อแม่ให้ยาลดไข้พาราฯ เกินขนาด
วิธีตวงยาน้ำและอุปกรณ์ตวงยาน้ำ
อาการ
การกินยาพาราเซตามอลเกิน จะไม่เห็นอาการในเร็ววันนะคะ จะเห็นก็ต่อเมื่อระยะอันตราย เป็นตับอักเสบ ตับแข็ง และก่อให้เกิดมะเร็งตับแล้วค่ะ (คนก็เลยชะล่าใจค่ะ คิดว่า ไม่เห็นเป็นอะไรเลยทำไปเรื่อยๆ)
ฟังแล้วทุกคนเศร้าใจไหมคะ ครูองุ่นสงสารเด็ก ๆ ค่ะ ไม่อยากให้เด็ก ๆ สะสมยาเกินขนาดนะคะ เลยขอแชร์ความรู้เบื้องต้น เรื่องการใช้ยาพาราเซตามอลนะคะ
เมื่อทุกคนรู้ถึงความสำคัญของการตวงยาแล้วว่าสำคัญมากขนาดไหน
เรามาเรียนรู้วิธีการตวงยาง่าย ๆ เพื่อให้ลูกปลอดภัย ไม่ได้รับผลเสียจากยา เกินความจำเป็น ดีกว่านะคะ
หน่วยตวงสำหรับยาน้ำที่พบบ่อยๆ คือ
- 1 ช้อนชา (มาตรฐาน) เท่ากับ 5 ซีซี หรือ 5 มิลลิลิตร
- 1 ช้อนโต๊ะ (มาตรฐาน)เท่ากับ 15 ซีซี หรือ 15 มิลลิลิตร
ตัวอย่างวิธีการตวงยา
1 ช้อนชา = 5 ซีซี (ตวงยาให้เต็มขอบบนของช้อน)
3/4 ช้อนชา = 3.75 ซีซี (ตวงยาเลยขีดกลางของช้อนชาแต่ไม่เต็มช้อน)
1/2 ช้อนชา= 2.5 ซีซี (ตวงยาแค่ขีดกลางขอช้อน)
1/3 ช้อนชา = 1.7 ซีซี (ตวงยาต่ำกว่าขีดกลางของช้อนชาเล็กน้อย)
1/4 ช้อนชา = 1.25 ซีซี (ตวงยาต่ำกว่าขีดกลางของช้อนชาครึ่งหนึ่ง)
หลอดดูดยา = อุปกรณ์สำหรับตวงยาที่มีปริมาณน้อย ๆ
กระบอกฉีดยาพลาสติกที่ไม่มีเข็ม ก็ใช้ได้นะคะ (ใช้ง่ายดีมากๆค่ะ และตวงได้ค่อนข้างแม่นยำนะคะ)
ส่วนตัวครูองุ่นชอบใช้ กระบอกฉีดยาพลาสติกค่ะ มีขีดบอกใช้ง่ายด้วยค่ะ
ถ้าจะใช้ช้อนตวง ครูองุ่นจะเลือกช้อนชา ที่ได้มากับกล่องยานั้นๆนะคะ (จะได้มาตฐานนะคะ)
สิ่งที่ต้องระวัง
ระวังอย่าให้ยาลูกผิดเกินขนาดนะคะ อย่าสับสนระหว่าง ช้อนชา กับ ช้อนโต๊ะ เพราะปริมาณต่างกันมาก ๆ ค่ะ
1 ช้อนโต๊ะ = ตั้ง 15 ซีซี หรือ 15 มิลลิลิตร เลยทีเดีย (ในขณะที่ 1 ช้อนชา มีแค่ 5 ซีซี มากกว่าถึง 3 เท่าเลย)
พ่อแม่อย่าสับสนนะคะ ย้ำค่ะ คนละอันกัน
เมื่อไหร่ต้องไปหาหมอ?
1)ถ้าเช็ดตัวลูกเอาไม่อยู่ กินยาก็จะเกินกำหนดปลอดภัยแล้ว แถมไม่ดีขึ้นเลย
(แค่ไข้เกิน 2 วัน ก็ควรไปหาหมอเร่งด่วนนะคะ)
2)มีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น อาเจียน ผื่นขึ้น ปวดท้อง ปวดหัว
3)ลูกซึมลง ไม่กินข้าว กินนม
อุปกรณ์ตวงยาน้ำ
หลังจากที่ทราบวิธีตวงยาน้ำแล้ว มาดูอุปกรณ์ตวงยาน้ำกันบ้างนะคะ อุปกรณ์ที่ใช้สำหรับตวงยาน้ำ
- ช้อนชา เราควรใช้ช้อนชาที่ได้จากสถานพยาบาล ซึ่งเป็นช้อนชาที่ได้มาตรฐาน และไม่ควรนำช้อนชาที่ใช้ในครัวเรือนมาตวงยาเพราะจะทำให้ได้ปริมาตรที่ไม่ตรงตามความจริง เนื่องจากมียาบางตัวที่ต้องตวงให้ได้ปริมาณที่แน่นอน ถ้าไม่อย่างนั้นจะทำให้ได้รับยาเกินขนาดและเป็นอันตรายได้ หรือถ้าได้รับยาน้อยกว่าที่ควรจะได้รับจะทำให้การรักษาไม่ได้ผล ซึ่ง 1 ช้อนชา มีปริมาตรเท่ากับ 5 มิลลิลิตร หรือ 5 ซีซี ตวงยาให้เต็มขอบบนของช้อนชาพอดี ครึ่งช้อนชา มีปริมาณเท่ากับ 2.5 มิลลิลิตร หรือ 2.5 ซีซีตวงยาแค่ขีดกลางของช้อนชาพอดี
- ช้อนโต๊ะ ช้อนโต๊ะมาตรฐานมีปริมาตรเท่ากับ 15 ซีซี หรือ 15 มิลลิลิตร และไม่ควรนำช้อนโต๊ะสำหรับรับประทานอาหารมาตวงยาเนื่องจากปริมาตรที่ได้อาจจะไม่ตรงตามมาตรฐานและเกิดความผิดพลาดในเรื่องของปริมาณตัวยาที่ผู้ป่วยควรได้รับถ้าไม่มีช้อนโต๊ะมาตรฐานให้ใช้ถ้วยตวงตวงถึงขีด 15 มิลลิลิตร
- ถ้วยตวงยา จะมีขีดปริมาตรบอกที่ข้างถ้วยซึ่งชนิดของถ้วยตวงยาจะมีทั้งแบบที่มีขีดบอกเป็นหน่วยมิลลิลิตร หรือบางชนิดจะบอกเป็นหน่วยช้อนชาและช้อนโต๊ะด้วยดังรูป
- กระบอกฉีดยาพลาสติกที่ไม่มีเข็ม ( Syringe ) เป็นอุปกรณ์สำหรับตวงยาที่ใช้ป้อนยาเด็กได้ง่าย และตวงได้ค่อนข้างแม่นยำ มี 3ขนาดคือ 3 มิลลิลิตร 5 มิลลิลิตร และ 10 มิลลิลิตร
- หลอดหยด เป็นอุปกรณ์สำหรับตวงยาที่มีปริมาณน้อยๆส่วนใหญ่จะมีขีดปริมาตรบอกที่หลอดไม่เกิน 1 มิลลิลิตร
นอกจากจะต้องศึกษาเรื่องวิธีตวงยาน้ำ และอุปกรณ์ตวงยาน้ำแล้ว พ่อแม่ยังต้องใส่ใจปริมาณยา หากได้รับมากเกินไป ร่างกายของลูกก็จะแย่ หากได้รับน้อยเกินไป ลูกก็จะไม่หายขาดนะคะ
ที่มา : Napat Family : บ้านแห่งความรู้สำหรับครอบครัว และ https://med.mahidol.ac.th/ramapharmacy
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
แพ็คเกจวัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์ ราคาฉีดวัคซีนโรงพยาบาลชั้นนำ กรุงเทพฯ
ลูกกินยาปฏิชีวนะ โดยที่แม่ซื้อให้กินเอง อันตราย! ทารก เด็กเล็ก ป่วยต้องหาหมอ อย่าซื้อยาปฏิชีวนะให้ลูกกินเอง
แชร์ประสบการณ์ลูกแพ้ยาลดไข้จนปากบวม
ตารางอาหารทารกขวบปีแรก ลูกน้อยในแต่ละวัยควรกินอะไร เท่าไหร่ ถึงจะพอดี?
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
