พังผืดถุงน้ำคร่ำ (amniotic band) ภัยร้ายของทารกในครรภ์
นายแพทย์ นพพร ศรีทิพโพธิ์ กุมารศัลยแพทย์ กล่าวว่า กลุ่มอาการแอมนิโอติกแบนด์ Amniotic band syndrome (ABS) หรือ amniotic constriction bands หรือ constriction band syndrome เป็นความผิดปกติแต่กำเนิดที่พบไม่บ่อย มีสาเหตุจากขณะทารกอยู่ในครรภ์มารดาโดยมีถุงน้ำคร่ำล้อมรอบ พังผืดถุงน้ำคร่ำ (amniotic band) ที่แยกออกมาจากเนื้อเยื่อด้านในถุงน้ำคร่ำ ออกมารัดส่วนต่างๆ ของร่างกายเช่น แขน ขา นิ้วมือ นิ้วเท้า ศีรษะ ใบหน้า ลำตัวและส่วนอื่นๆ ของร่างกาย
ความผิดปกติที่พบได้บ่อยที่สุด ได้แก่ ขาด้านล่าง อาจเห็นบริเวณที่ถูกรัดคอดกิ่ว คล้ายแยกจากกันเป็นท่อนๆ ส่วนปลายจะบวมเขียวคล้ำจากน้ำเหลืองคั่งและขาดเลือดไปเลี้ยง
ภาวะดังกล่าวมีขอบเขตความรุนแรงกว้างมาก นับตั้งแต่ไม่มีปัญหาอะไรเลย นอกจากริ้วรอยการถูกรัดเพียงเล็กน้อย หรืออาจทำให้นิ้วมือ นิ้วเท้าติดกัน หรืออาจทำให้นิ้วมือ นิ้วเท้า แขน ขาขาดตั้งแต่อยู่ในครรภ์ จนไม่อาจมีชีวิตรอดได้ เช่น ในรายที่พังผืดถุงน้ำคร่ำรัดสายสะดือ
ข้อมูลจากเพจ ความรู้สนุกๆแบบหมอแมว กล่าวว่า ในกรณีพันไม่แรงมาก หรือพันตอนตัวโต ก็อาจทำให้รูปร่างตอนคลอดผิดปกติ เช่น มือบิดหรือเท้าปุก แต่หากพันแรงๆ หรือพันตั้งแต่ตัวเล็กๆ เมื่อทารกโตขึ้นเรื่อยๆ อวัยวะจะโดนรัดแน่นจนขาดเลือด ทำให้นิ้วกุด แขนกุดมือกุด หรือขากุดเท้ากุดได้
![พังผืดถุงน้ำคร่ำ พังผืดถุงน้ำคร่ำ](https://static.cdntap.com/tap-assets-prod/wp-content/uploads/sites/25/2016/05/พังผืดถุงน้ำคร่ำพันแขน-578x390.jpg?width=700&quality=10)
จะรู้ได้อย่างไรว่าลูกถูก พังผืดถุงน้ำคร่ำ รัด
ข้อมูลจากภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ระบุว่า ส่วนใหญ่วินิจฉัยก่อนคลอดได้ในไตรมาสที่สอง แต่มีรายงานตั้งแต่อายุครรภ์เพียง 10 สัปดาห์ ซึ่งมีลักษณะบ่งชี้จาการอัลตร้าซาวนด์ดังนี้
- ตรวจพบความผิดรูปร่างของแขนขาอย่างไม่สมมาตร ซึ่งไม่มีลักษณะจำเพาะ แขนขาผิดปกติ อาจสั้นลีบเป็นบางส่วน cephalocele กระโหลกแหว่งหาย ผนังหน้าท้องโหว่ รอยแหว่งที่หน้า หลังคด
- การตรวจพบ cephalocele ที่ไม่สมมาตร หรือหลายๆ อัน ร่วมกับแขนขาคอดกิ่วหรือถูกตัด หรือผิดรูปร่าง และผนังหน้าท้องโหว่ ควรสงสัยภาวะนี้ให้มาก
- การตรวจติดตามเป็นระยะอาจเห็นการเปลี่ยนแปลงของอวัยวะที่ถูกรัด เช่น ขาบวมขึ้น ค่อยๆ โค้งงอ เล็กลง กระดูกหัก และถูกดูดซึม หรือขาดหลุดไปในที่สุด
- การตรวจด้วย color Doppler อาจมีประโยชน์ในบางราย ซึ่งอาจแสดงการลดลงของการไหลเวียนในส่วนปลายต่อตำแหน่งที่ถูกรัด
- หลายรายตรวจเส้นของ fibrous band ลอยอยู่ในน้ำคร่ำ หรือเชื่อมติดอยู่กับส่วนของทารก แต่ภาวะน้ำคร่ำน้อยจะทำให้เห็น band ดังกล่าวยากขึ้น
ทำอย่างไรเมื่อพบพัง ผืดถุงน้ำคร่ำ พันตามร่างกาย
การรักษาขึ้นอยู่กับว่าพังผืดถุงน้ำคร่ำนั้นพันอยู่บริเวณใด และจะก่อให้เกิดความผิดปกติที่รุนแรงแค่ไหน
เพจ ความรู้สนุกๆแบบหมอแมว แนะนำว่า หากรู้ว่าถูกพังผืดพันอยู่ และคิดว่ามีโอกาสพันจนขาด อาจจะผ่าตัดตั้งแต่อยู่ในท้อง อย่างไรก็ตาม การผ่าตัดมีความเสี่ยง ซึ่งต้องมีการคุยกันถึงเรื่องเด็กอาจเสียชีวิตด้วย
แต่หากตรวจพบพังผืดถุงน้ำคร่ำ ในตำแหน่งที่ไม่ไปกีดขวางการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ก็ไม่น่าจะเป็นอันตรายกับทารกในครรภ์ ซึ่งมีโอกาสที่พังผืดนั้นจะหายไปได้เอง
หากคุณมีประสบการณ์พบพังผืดถุงน้ำคร่ำ สามารถนำมาแบ่งปันเพื่อเป็นประโยชน์กับคุณแม่ท่านอื่นได้ที่คอมเมนต์ด้านล่างค่ะ
ข้อมูลอ้างอิงจาก https://ped-surg.blogspot.com/, https://www.med.cmu.ac.th/, เพจ ความรู้สนุกๆแบบหมอแมว
ภาพประกอบ https://en.wikipedia.org/
บทความที่น่าสนใจอื่นๆ
ทารกไม่มีผิวหนัง เพราะยาที่แม่กินตอนท้อง
แม่ท้องกินวิตามินมากไป ลูกเสี่ยงเป็นออทิสติก
![TAP mobile app](https://static.cdntap.com/tap-assets-prod/wp-content/uploads/sites/25/2016/04/8.TAP_th-ios-Footer670x196-578x169.jpg?width=700&quality=10)
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!