เหตุเกิดจากการแปรงฟันไม่สะอาด ทำให้ ลูกมีกลิ่นปาก เหงือกบวม ฟันผุหลายซี่ และที่น่ากลัวไปกว่านั้น ลูกมีเลือดออกตอนแปรงฟัน คุณพ่อคุณแม่คงตกใจ นี่เราแปรงฟันให้ลูกแรงไปไหม ขนแปรงสีฟันแข็งไป หรือเกิดอะไรขึ้นกันแน่ ?
หมอตุ๊กตา จากเพจฟันน้ำนม ได้โพสต์รูปภาพแปรงสีฟันอันจิ๋ว ที่มีเลือดท่วม และเล่าว่า ” ลูกมีเลือดออกตอนแปรงฟัน ทำอย่างไรดี ? แปรงขนแข็งไปรึเปล่า แม่แปรงฟันให้ลูกแรงไปไหม ”
หมอตุ๊กตา จากเพจฟันน้ำนม ได้โพสต์รูปภาพแปรงสีฟันอันจิ๋ว ที่มีเลือดท่วม และเล่าว่า ” ลูกมีเลือดออกตอนแปรงฟัน ทำอย่างไรดี ? แปรงขนแข็งไปรึเปล่า แม่แปรงฟันให้ลูกแรงไปไหม”
ลูกเหงือกบวม ฟันเลือดออก
ภาพ และข้อความจากเพจฟันน้ำนม บอกว่า “แปรงสีฟันที่เพิ่งแปรงฟันให้เด็กชายวัย 1 ขวบ 10 เดือน และผ้าก๊อซที่ใช้ซับเลือดขณะแปรงฟันให้เด็ก คุณพ่อคุณแม่พาลูกมาพบหมอฟัน เพราะลูกมีอาการเหงือกบวม มีกลิ่นปาก และมีเลือดออกในปาก
เมื่อหมอตรวจดูแล้ว มีเลือดซึมตามเหงือกทั่วปาก เหงือกบวมแดง มีคราบจุลินทรีย์เกาะหนา ฟันผุหลายซี่ ในช่องปากไม่มีแผล น้องไม่มีไข้ สอบถามประวัติเลือดออกต่าง ๆ พบว่าเลือดหยุดไหลปกติ หากประเมินดู เลือดออกตามเหงือก ก็น่าจะมาจากการแปรงฟันไม่สะอาดนี่แหละ
สาเหตุส่วนใหญ่ที่เลือดออกขณะแปรงฟันในเด็กมาจากเหงือกอักเสบ ซึ่งเกิดจากการแปรงฟันไม่สะอาด จากการตรวจฟันให้เด็กเล็กหลายคน สิ่งที่พบบ่อยมากคือ มีคราบจุลินทรีย์ค่อนข้างหนา โดยเฉพาะตามคอฟัน
เมื่อลองให้ผู้ปกครองแปรงฟันลูกให้ดู ก็พบว่าไม่ค่อยกล้าแปรง เพราะมีเลือดออกตามเหงือก คราบจุลินทรีย์จึงเกาะหนา มีเชื้อโรคสะสม ทำให้เหงือกอักเสบ แตะโดนนิดหน่อย ก็เลือดออก
*** เลือดออกจากเหงือกอักเสบ แก้ไขด้วยการแปรงฟันให้สะอาด ไม่ใช่การเปลี่ยนแปรงสีฟันให้เป็นขนนุ่มมาก ๆ หรือแปรงฟันลูกเบามาก ๆ ***
แปรงสีฟันขนนุ่มเกินไป และการแปรงฟันลูกเบาเกินไป จะขจัดคราบจุลินทรีย์ไม่ออก เมื่อคราบจุลินทรีย์ไม่ถูกขจัดออก โรคเหงือกอักเสบจะไม่หาย
ไม่ต้องกังวลหากมีเลือดออกขณะแปรงฟัน เพราะไม่ได้ทำให้ลูกรู้สึกเจ็บ และหากมีเลือดออก ก็ให้ใช้ผ้าสะอาด หรือผ้าก๊อซซับเลือด และแปรงต่อให้ครบทุกซี่ และต้องสะอาดด้วย เป็นเรื่องที่สำคัญมาก
ขยันแปรงฟันลูกให้สะอาดจริง ๆ ทุกวัน วันละ 2 ครั้ง เช้า และก่อนนอน ภายใน 1 – 2 สัปดาห์อาการเลือดออกขณะแปรงฟันจะหายไป
นอกจากนี้เด็กที่ฟันเพิ่งขึ้น อาจมีเลือดออกตอนแปรงฟันได้ คุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องกังวล แต่หากพบน้องมีเลือดออกรุนแรง เลือดออกไม่หยุด หรือมีอาการแสดงอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น มีไข้ มีแผลในช่องปาก เหงือกบวมมาก มีกลิ่นปากรุนแรง ผิวหนังมีจุดเลือดออก มีรอยฟกช้ำหลาย ๆ ตำแหน่ง ให้รีบพบแพทย์เพื่อปรึกษาทันที”
บทความที่เกี่ยวข้อง ลูกร้อนใน แม่ร้อนใจ วิธีรักษาแผลร้อนในให้ลูก
หมอตุ๊กตา เพจฟันน้ำนม แนะนำว่า ถ้าเลือดออก เพราะเหงือกอักเสบจากการแปรงฟันไม่สะอาด แก้ไขได้โดยการแปรงให้สะอาด ใช้เวลา 1 – 2 สัปดาห์ก็จะดีขึ้น บางกรณีหมออาจให้น้ำยาบ้วนปากฆ่าเชื้อเพิ่มตามความจำเป็น
แปรงฟันลูกไม่สะอาด อันตรายอย่างไร
หมอตุ๊กตา เพจฟันน้ำนม เพิ่มเติมว่า การแปรงฟันให้ลูกไม่สะอาด จะทำให้ฟันสกปรก เหงือกบวม เหงือกอักเสบ ฟันผุ ติดเชื้อลุกลาม เป็นหนอง จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่แม่จะต้องแปรงลูกให้สะอาด บางครั้งอาจจะมีเลือดออกบ้างเล็กน้อย ก็เป็นเรื่องปกติ
วิธีบรรเทาอาการเหงือกอักเสบ ที่เกิดจากการแปรงฟันไม่สะอาด
ส่วนวิธีบรรเทาอาการเหงือกอักเสบจากการแปรงฟันไม่สะอาด หมอตุ๊กตา เพจฟันน้ำนม แนะนำว่า ถ้าเลือดออก เพราะเหงือกอักเสบจากการแปรงฟันไม่สะอาด แก้ไขได้โดยการแปรงให้สะอาด ใช้เวลา 1 – 2 สัปดาห์ก็จะดีขึ้น บางกรณีหมออาจให้น้ำยาบ้วนปากฆ่าเชื้อเพิ่มตามความจำเป็น
เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดี ป้องกันลูกเลือดออกตอนแปรงฟัน เหงือกบวม มีกลิ่นปาก และไม่ให้เกิดฟันผุ แม่ต้องแปรงฟันลูกให้สะอาด โดยเพจฟันน้ำนม ได้รวมคลิปแปรงฟันในเด็กแต่ละช่วงวัย แม่ ๆ เข้าไปดูคลิปการแปรงฟันลูกอย่างถูกวิธีได้ ทั้งการแปรงฟันลูกวัยทารก จวบจนการแปรงฟันลูกน้อยฟันน้ำนม ฟันของลูกทุก ๆ ซี่ จะได้แข็งแรง
คำแนะนำในการแปรงฟันให้ลูก
ใช้แปรงสีฟันขนนุ่ม แปรงฟันให้ลูกได้ตั้งแต่อายุ 12 เดือน โดยใช้เพียงน้ำเปล่าก่อน เมื่อลูกอายุ 18 เดือน จึงจะเริ่มใช้ยาสีฟัน ปริมาณเท่าเมล็ดถั่ว และควรแปรงฟันให้ลูกอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ในตอนเช้า และก่อนเข้านอน เพื่อขจัดคราบเศษอาหาร คราบพลัค หินปูนสะสม ป้องกันฟันผุ และโรคเหงือก
หากคุณพ่อคุณแม่แปรงฟันไม่ถูกวิธี สังเกตว่า ลูกอาจจะมีอาการเหงือกบวม แดง เหงือกอักเสบ เลือดออกตามไรฟัน มีคราบสีขาว หรือคราบพลัคเกาะติดอยู่ที่ฟันได้
บทความที่เกี่ยวข้อง ชวนลูกมาแปรงฟันด้วยกัน จูงใจให้ลูกอยากแปรงฟัน
6 วิธีการแปรงฟันอย่างถูกวิธี สำหรับเด็ก 18 เดือน – 6 ปี
- บีบยาสีฟันใส่แปรงสีฟันขนนุ่มสำหรับเด็ก โดยใช้ปริมาณเท่าเมล็ดถั่วลันเตา (Pea-sized toothpaste) สำหรับยาสีฟันที่เหมาะสำหรับเด็ก จะมีปริมาณฟลูออไรด์ที่ไม่สูงมาก เนื่องจากการได้รับฟลูออไรด์สูง เป็นเวลานานเกินไป อาจจะทำให้ผิวฟันของลูกมีจุดด่างขาว หรือเรียกว่าฟันตกกระได้
- ให้ลูกนั่งตัก หันไปทางด้านหน้า สำหรับเด็กที่สูง ให้เด็กยืนด้านหน้า แล้วคุณพ่อคุณแม่ยืนซ้อนหลังลูก ให้ลูกเงยหน้าขึ้นเล็กน้อย เพื่อให้เห็นฟันทุกซี่
- ตั้งแปรง 45 องศา วางปลายขนแปรงไปทางเหงือก แปรงขึ้นสำหรับฟันล่าง แปรงลงสำหรับฟันบน ทั้งด้านใน และด้านนอก
- เคลื่อนหัวแปรงเป็นวงกลม เพื่อทำความสะอาดพื้นผิวภายนอกของเหงือก และฟัน ให้ทั่วทั้งปากเช่นเดียวกัน
- ด้านบนของฟัน ซึ่งเป็นส่วนที่ใช้ในการบดเคี้ยว ให้แปรงเข้า – ออก
- ให้ลูกบ้วนปาก เพื่อเอายาสีฟันออก
หากมีเลือดออกรุนแรง เลือดออกไม่หยุด หรือมีอาการแสดงอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น มีไข้ มีแผลในช่องปาก เหงือกบวมมาก มีกลิ่นปากรุนแรง ผิวหนังมีจุดเลือดออก มีรอยฟกช้ำหลาย ๆ ตำแหน่ง ให้รีบพบแพทย์เพื่อปรึกษาทันที
ฟันตกกระ เป็นอย่างไร
พ่อแม่คงเคยได้ยินกันว่า ฟลูออไรด์ช่วยส่งเสริมให้ฟันของลูกมีความแข็งแรง เคลือบผิวฟัน และป้องกันการผุกร่อน ใช่แล้ว ประโยชน์จากฟลูออไรด์ มีส่วนช่วยในการเจริญเติบโตของฟันลูก แต่หากได้รับมากเกินไป อาจทำให้ฟันมีจุดขาว ผิวฟันขรุขระ หรือมีสีขุ่น ซึ่งเป็นสัญญาณของฟันตกกระ ซึ่งเป็นหนึ่งในปัญหาฟันของเด็กเล็ก – เด็กอายุ 8 ปี
ฟลูออไรด์มีอยู่แล้วในน้ำ และอาหารต่าง ๆ ผ่านเข้าสู่ร่างกายด้วยการบริโภค ประกอบกับการแปรงฟันอย่างถูกวิธี ก็จะช่วยให้ฟันแข็งแรง ยาสีฟันสำหรับเด็ก จึงควรมีฟลูออไรด์ในปริมาณที่ไม่สูงมาก เพื่อให้ร่างกายได้รับฟลูออไรด์อย่างเหมาะสม ไม่มากหรือน้อยเกินไป จนส่งผลเสียมากกว่าเช่น ฟันตกกระ เป็นต้น
บทความที่เกี่ยวข้อง ยาสีฟันออร์แกนิคสำหรับเด็ก
ที่มา : Youtube ฟันน้ำนม และ เพจฟันน้ำนม , dhsv.org.au , colgate.com