คุณแม่ควรเช็คอุจจาระลูกน้อยอย่างสม่ำเสมอเพราะสีและลักษณะของอุจจาระบ่งบอกถึงสุขภาพของลูก อุจจาระทารกหลังคลอดนั้นมีหลายสีหลายลักษณะ คุณแม่จึงต้องใส่ใจและสนใจในรายละเอียดต่าง ๆ ของอุจจาระทารก เพราะอุจจาระที่ลูกถ่ายออกมานั้นจะเป็นตัวบ่งบอกถึงสุขภาพของลูกได้ ที่สำคัญหากลูกมีปัญหาสุขภาพ จะช่วยให้คุณแม่สามารถพาลูกไปพบหมอเพื่อรักษาอาการได้อย่างทันท่วงที
-
ถ่ายขี้เทา
อุจจาระทารกหลังคลอดที่ถ่ายครั้งแรกจะเหนียว สีเขียวปนเทาหรือปนดำเรียกว่าขี้เทา ซึ่งเกิดจากการที่ลูกกลืนน้ำดี น้ำคร่ำ เซลล์ผิวหนังและสิ่งอื่น ๆ ที่ทารกบริโภคขณะอยู่ในครรภ์ และสารคัดหลั่งในลำไส้ขณะที่อยู่ในครรภ์แม่ การถ่ายขี้เทาจึงเป็นลักษณะอุจจาระปกติของทารก
-
อุจจาระสีเหลืองทอง
เมื่อทารกเริ่มดูดนมแม่ น้ำนมช่วงแรกจะเป็นหัวน้ำนมที่มีลักษณะเหลืองใส การดูดนมแม่บ่อย ๆ ในวันแรก ๆ จะช่วยให้ขับขี้เทาออกจนหมด จากนั้นลักษณะและสีของอุจจาระทารกจะเปลี่ยนไปเป็นเหลว สีน้ำตาลปนเขียว และจะเปลี่ยนสีอีกครั้งเป็นเหลืองทอง อุจจาระค่อนข้างเหลว แต่เนื้อจะละเอียดและนุ่ม เหมือนครีมเหลว ๆ เละ ๆ แต่กลิ่นจะไม่รุนแรง
-
ถ่ายบ่อย
ช่วง 2-4 สัปดาห์แรก ทารกมักจะถ่ายอุจจาระทุกครั้งหลังกินนมแม่ โดยอุจจาระทารกค่อนข้างเหลวเป็นน้ำปนเนื้อ แต่น้ำกับเนื้อจะผสมเป็นเนื้อเดียวกัน มีปริมาณมากบ้างน้อยบ้าง และอาจถ่ายได้ถึง 8-10 ครั้งต่อวัน โดยไม่มีอาการผิดปกติอื่น ๆ
-
ถ่ายน้อยลง
สัปดาห์ที่ 6 เป็นต้นไป ลำไส้ของทารกจะพัฒนาและดูดซึมดีขึ้นแล้ว สามารถย่อยนมแม่ได้หมด โดยไม่เหลือกากใยอาหาร ทารกจึงถ่ายน้อยลง อุจจาระทารกจะมีเนื้อมากขึ้น จากลักษณะเละเป็นโจ๊กกลายเป็นเหมือนยาสีฟันเหนียว ๆ สีอาจจะมีตั้งแต่ สีเหลืองทองจนถึงสีออกเขียวปนเหลืองขึ้นกับอาหารที่แม่รับประทาน จำนวนครั้งจะลดลงเหลือวันละ 1-2 ครั้ง หรือบางครั้ง 2-3 วันจะถ่ายสักครั้ง หากอุจจาระทารกยังนิ่ม ถ่ายได้คล่องก็ไม่ถือว่าผิดปกติหรือท้องผูก อย่างไรก็ตาม หากสังเกตว่าทารกไม่ได้ขับถ่ายติดต่อกันนานกว่า 2-3 วัน อาจเป็นสัญญาณของอาการท้องผูกได้
บทความที่เกี่ยวข้อง : ลูกอึแข็ง ถ่ายยาก อุจจาระไม่ออก ทารกอึแข็ง ลูกอุจจาระแข็ง ทําอย่างไรดี วิธีแก้ลูกท้องผูก ท้องแข็ง
สีอุจจาระทารกต่อไปนี้ถือว่าผิดปกติ
คุณแม่ควรหมั่นสังเกตและเช็คอุจจาระลูกน้อยหากพบว่าอุจจาระลูกเข้าข่ายเหล่านี้ ควรรีบพาลูกไปหาคุณหมอหรือหาวิธีแก้ไข
- อุจจาระสีขาวซีดเหมือนสีชอล์ก
หากอุจจาระของลูกเป็นสีขาวซีด ไม่มีสีเหลืองปน อาจเกิดจากความผิดปกติของตับหรือถุงน้ำดี ต้องรีบพาไปหาหมอเพื่อดูสาเหตุ เพราะอาจเป็นสาเหตุจากการทำงานที่ผิดปกติของตับหรือถุงน้ำดี
- อุจจาระสีดำ
ในช่วง 3 วันแรก การถ่ายอุจจาระสีที่ค่อนไปทางดำถือเป็นเรื่องปกติ (คือขี้เทา) แต่หลังจากนั้นการที่อุจจาระทารกกลับไปมีสีดำอีกอาจเกิดได้ถ้าทารกได้รับธาตุเหล็กเสริม หรือหากอุจจาระของลูกเป็นสีดำคล้ำกว่าปกติและมีมูกเลือดติดออกมาด้วย อาจเป็นอาการที่เกิดจากระบบย่อยอาหารทำงานได้ไม่ดี อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์หากอุจจาระทารกมีสีดำเพื่อยืนยันหาสาเหตุอื่น ๆ
- อุจจาระมีสีแดงสดปน
บางครั้งอาหารที่มีสีแดง เช่น บีทรูท มะเขือเทศ แก้วมังกร อาจทำให้อุจจาระของลูกมีสีแดงได้ หากไม่แน่ใจว่าเป็นเลือด ควรพาลูกไปพบแพทย์ คุณแม่อาจดูเบื้องต้นว่าลูกดูซึม มีไข้หรือไม่ ซึ่งบ่งบอกถึงการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร หรือดูว่ามีรอยฉีกที่ก้นหรือไม่ เพราะแผลที่ก้นทำให้มีเลือดปนออกมากับอุจจาระได้ นอกจากนี้การที่อุจจาระมีเลือดปนอาจเกิดจากการแพ้โปรตีนนมวัวได้