อย่าเพิ่งกังวลไปยกใหญ่ แม้จะรู้สึกว่าการที่ต้องรับผิดชอบต่อมนุษย์ตัวเล็ก ๆ อีกคนหนึ่งนั้น เป็นงานยาก และสำคัญอย่างที่สุด โดยเฉพาะคุณแม่มือใหม่ ที่ไม่รู้ว่าจะต้องเริ่มต้นอย่างไร หลังจากไม่มีหมอ และพยาบาลคอยช่วยเหลือ หรือให้คำปรึกษา อีกทั้งยังไม่รู้ว่า จะรับมือกับอาการต่าง ๆ ของลูกน้อยแรกคลอดได้อย่างไร แต่ การดูแลทารกแรกเกิด เมื่อกลับบ้าน วันแรกนั้น อาจไม่เป็นเรื่องใหญ่อย่างที่คิด หากคุณแม่เตรียมตัว เตรียมใจ รับมือกับเรื่องต่างๆ เอาไว้บ้างแล้ว
สัปดาห์แรกของ การดูแลทารกแรกเกิด เมื่อกลับ อาจไม่เป็นเรื่องใหญ่ หากคุณแม่เตรียมตัว เตรียมใจ รับมือกับเรื่องต่างๆ เอาไว้บ้างแล้ว
1. กิจวัตรหลักของลูกน้อยวัยแรกคลอด
กิจวัตรหลัก ๆ ของเด็กแรกเกิดก็มีเพียงการนอนหลับ ตื่นมากิน และขับถ่าย เท่านั้น ลูกน้อยวัยทารกจะนอนเยอะมาก ถึงวันละประมาณ 16 – 20 ชั่วโมง ดื่มนมแม่ และขับถ่ายในทุก ๆ 1 หรือ 2 ชั่วโมง เนื่องจากเจ้าตัวเล็กยังมีกระเพาะอาหาร และกระเพาะปัสสาวะที่เล็กอยู่ จึงต้องมีการเติมเข้า และเอาออกบ่อย ๆ
การดูแลลูกน้อยในช่วงสัปดาห์แรกของการกลับบ้าน จึงมีเพียงการให้นม ดูแลเรื่องการขับถ่าย และความสะอาดให้ลูก อย่างเช่น การอาบน้ำ การทำความสะอาดสะดือ เปลี่ยนเสื้อผ้า ในช่วงแรกคลอดนี้ คือช่วงที่คุณแม่จะได้อยู่กับทารกตลอด 24 ชั่วโมง และเป็นช่วงเวลาที่แม่จะได้เรียนรู้ว่า ลูกต้องการอะไร และสิ่งไหนที่แม่สามารถทำได้ เพื่อตอบสนองความต้องการของเจ้าตัวน้อย
2. จัดตารางนัดพบคุณหมอ
ในช่วงแรก หลังจากคลอด คุณแม่และลูกน้อยจะมีนัดกับคุณหมอบ่อยมาก ตามตารางการนัดตรวจสุขภาพทารกกับคุณหมอ อาจจะเป็นช่วง 3 – 5 วันหลังคลอด 2 สัปดาห์ 1 เดือน 2 เดือน 4 เดือน 9 เดือน และ 12 เดือน แต่หากลูกน้อยมีอาการป่วยไข้ ก็อาจต้องไปพบหมอบ่อยกว่านั้น ก็ได้
3. เตรียมตัวต้อนรับแขกบ้าน แขกเรือน
เป็นธรรมดาที่บรรดาญาติสนิท มิตรสหายจะอยากมาเยี่ยมเยียน และให้กำลังใจแม่ และลูกน้อย คุณแม่ที่อ่อนเพลียจากการดูแลลูก และยังฟื้นตัวได้ไม่เต็มที่นัก ก็อาจจะต้องเหนื่อยล้าเพิ่มขึ้น จากการต้อนรับญาติ พี่น้อง เพื่อนร่วมงาน ที่ตบเท้า ถือกระเช้า และของขวัญมารับขวัญเจ้าตัวน้อย หากว่าคุณแม่ยังไม่พร้อมให้ใครมาเยี่ยมในช่วงแรก ๆ เพียงแค่บอกอย่างสุภาพว่าคุณ และลูกต้องการพักผ่อนจริง ๆ และอยากให้มาเยี่ยมในวันหลังจะดีกว่า ส่วนใหญ่ทุก ๆ คน ก็พร้อมจะเข้าใจ
อีกสิ่งหนึ่งสำคัญนั่นคือ สุขอนามัย และความสะอาด เวลาที่มีคนมาเยี่ยมเยือน ลูกน้อยยังมีระบบภูมิคุ้มกันต่ำ และยังไม่สามารถต่อสู้กับเชื้อโรคต่าง ๆ ได้ ดังนั้น อย่าลืมที่จะขอให้ผู้ที่มาเยี่ยม ล้างมือให้สะอาด และระวังการสัมผัส กอด หรือหอมแก้ม ซึ่งเสี่ยงต่อการติดเชื้อ เพราะลูกน้อยน่ารัก ใคร ๆ ก็อยากจะสัมผัส
ในช่วงแรกคลอดนี้ คือช่วงที่คุณแม่จะได้อยู่กับทารกตลอด 24 ชั่วโมง และเป็นช่วงเวลาที่แม่จะได้เรียนรู้ว่า ลูกต้องการอะไร และสิ่งไหนที่แม่สามารถทำได้ เพื่อตอบสนองความต้องการของเจ้าตัวน้อย
4. แม่หลังคลอดต้องพักฟื้นร่างกาย
เป็นธรรมดาที่ร่างกายของแม่หลังคลอด จะรู้สึกเหน็ดเหนื่อย อ่อนไหว อึดอัด และไม่สบายตัว อีกทั้งการเป็นแม่คน ยังทำให้คุณแม่รู้สึกว่าตัวเองกลายเป็นอีกคนโดยสิ้นเชิง อาจต้องใช้เวลาปรับตัวเสียหน่อย เมื่อการเลี้ยงลูกเข้าที่เข้าทางมากขึ้น คุณแม่ก็จะกลับมาเป็นตัวเองได้ในที่สุด พยายามทำตัวเองให้สดใส พูดคุย และให้สามี หรือคนใกล้ชิดช่วยเหลือ หากคุณรู้สึกเหนื่อย หรือจิตตกมากไป เพื่อหลีกเลี่ยงจากภาวะซึมเศร้าหลังคลอด
5. รับมือกับน้ำตาของลูก
ในช่วง 2 – 3 วันแรก แม่อาจจะพบว่าลูกเป็นเด็กเลี้ยงง่าย หลับใส่อย่างเดียว แต่เมื่อผ่านไปได้สัก 2 สัปดาห์ ลูกน้อยแรกเกิดจะเริ่มร้องไห้ประมาณ 2 ชั่วโมงต่อวัน สิ่งที่คุณแม่จะทำ ก็คือหาสาเหตุที่ทำให้ลูกร้องไห้ และหยุดมัน ตอนแรกอาจจะยากไปสักหน่อย คุณแม่อาจรู้สึกท้อแท้ รู้สึกว่าตัวเองไม่ได้เรื่อง การที่ลูกร้องไห้นั้น เกิดขึ้นได้จากหลาย ๆ สาเหตุ หรือบางครั้งอาจจะไม่มีสาเหตุเลยก็ได้ ดังนั้นพยายามอย่าโทษตัวเอง หากคุณไม่สามารถหยุดน้ำตาของลูกได้ทันที หรือใช้เวลานานกว่าจะทำให้เจ้าตัวเล็กสงบลงได้
ไม่นานนัก บรรดาแม่ ๆ ก็จะเดาใจลูก หรือหาเหตุผลที่ทำให้ลูกร้องไห้ได้เก่งมาก ไม่ว่าจะเป็น ผ้าอ้อมแฉะ หิวนม ง่วงนอน หรืออยู่ท่ามกลางสภาวะแวดล้อมที่วุ่นวาย ลูกก็อาจจะเหนื่อย หรือตื่นเต้นมาเกินไปได้ สิ่งที่แม่ควรทำ คือการปลอบลูก อุ้มเขาขึ้นมากอด ป้อนนม เปลี่ยนผ้าอ้อม หรือพาลูกเข้านอน แม่บางคนกังวลว่า หากเอาใจลูกบ่อย ๆ ลูกจะยิ่งร้องไห้หนัก และถี่เข้าไปอีก แต่เด็กในวัยทารกนี้ ยังไม่รู้จักการเอาแต่ใจ เพราะฉะนั้น ทางที่ดี อย่าปล่อยให้ลูกน้อยไห้นานเกินไปจะดีกว่า
หลาย ๆ ครั้งที่คุณแม่อาจรู้สึกท้อแท้ รู้สึกว่าตัวเองไม่ได้เรื่อง พยายามอย่าโทษตัวเอง อีกไม่นาน คุณแม่จะเข้าใจ และสามารถรับมือกับอาการของลูกได้อย่างแน่นอน
6. ของใช้ที่จำเป็น
ในช่วงก่อนคลอด คุณพ่อ คุณแม่อาจจะตื่นเต้น และเตรียมของใช้สำหรับเด็กอ่อนไว้มากมาย อันที่จริงแล้ว ทารกแรกเกิดยังไม่ต้องการอะไรมาก พวกเขาแค่อยากจะพักผ่อน นอนหลับ เหมือนตอนที่อยู่ในท้องแม่เท่านั้น สิ่งที่จำเป็นสำหรับลูกน้อยวัยแรกเกิดนี้ ก็คือพื้นที่ที่ลูกจะนอนหลับได้อย่างรู้สึกสงบ และปลอดภัย
ของใช้ที่จำเป็นอื่น ๆ ที่จะได้ใช้ในเวลาอันไม่ใกล้ไม่ไกลนี้ เช่น คาร์ซีท เบาะ หรือเสื่อนุ่ม ๆ ของเล่นสำหรับทารก แต่สำหรับในสัปดาห์แรกนั้น ความต้องการของทารก ไม่ได้มีอะไรซับซ้อนเกินกว่าคุณพ่อคุณแม่จะรับมือได้เลย
7. มีความสุขไปกับลูก
การเลี้ยงลูกในช่วงแรกเกิด อาจจะทำให้คุณแม่รู้สึกเหน็ดเหนื่อย แต่วันเวลาจะผ่านไปอย่างรวดเร็ว และในไม่ช้าเจ้าตัวน้อย ก็จะไม่ใช่เด็กเล็ก ๆ อีกต่อไป ดังนั้น จงมีความสุขกับการเติบโตของลูก เฝ้ามองเวลาลูกหลับ กอดลูกไว้กับตัว จูบลูกบ่อย ๆ หรือทำอะไรก็ตามที่แสดงออกว่าคุณรักพวกเขามากขนาดไหน ทำให้ช่วงเวลานี้ เป็นช่วงเวลาที่มีค่า และพิเศษ
สัปดาห์แรกของการพาทารกแรกเกิดกลับบ้านบ้าน คุณแม่จะรู้สึกเหนื่อยล้า หัวเสีย จนอยากเปลี่ยนตัวกับใครสักคน ขอให้ลองหาเวลาพักเท่าที่จะทำได้ ในขณะที่ลูกหลับ คุณแม่ก็ควรจะได้งีบ หรือทำอะไรที่ชอบ และมีความสุข เช่น อ่านหนังสือ ดูทีวีรายการโปรด อาบน้ำให้สบายตัว ฯลฯ จะได้มีแรงกลับไปดูแลลูกน้อยได้อย่างเต็มที่
คุณพ่อคุณแม่อาจจะตื่นเต้น และเตรียมของใช้สำหรับเด็กอ่อนไว้มากมาย อันที่จริงแล้ว ทารกแรกเกิดยังไม่ต้องการอะไรมาก พวกเขาแค่อยากจะพักผ่อน นอนหลับ เหมือนตอนที่อยู่ใน ท้องแม่เท่านั้น
source thebestofthemiddle , babycenter
บทความเกี่ยวข้องที่น่าสนใจ
7 เคล็ดลับดูแลลูกน้อย ช่วยชีวิตแม่มือใหม่ใน 2-3 สัปดาห์แรกให้ง่ายขึ้น
ดูแลลูกน้อยหลังคลอด คู่มือที่จะช่วยให้คุณแม่เอาตัวรอดในสัปดาห์แรก