พยาบาลจะวัดรอบศีรษะลูกน้อยในเด็กอายุน้อยกว่า 3 ปี เพื่อเช็คการเติบโตของสมองและพัฒนาการของทารก โดยใช้หน่วยวัดเป็นเซนติเมตร เมื่อวัดรอบศีรษะแล้วคุณหมอจะพล็อตกราฟ เปรียบเทียบกับขนาดเส้นรอบศีรษะมาตรฐานของเด็กหญิงและเด็กชาย เพื่อดูว่า ขนาดเส้นรอบศีรษะของลูกคุณแม่ เมื่อเทียบกับอายุ อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานหรือไม่ ถ้าพล็อตกราฟแล้วอยู่ในช่วงสีเหลืองตามภาพด้านล่าง (เปอร์เซ็นต์ไทล์ที่ 3 ถึง เปอร์เซ็นต์ไทล์ที่ 97) ถือว่าปกติตามอายุนั้น ๆ
เส้นรอบศีรษะโดยประมาณของเด็กปกติ
- แรกเกิด 35 เซนติเมตร
- อายุ 3-4 เดือน 40 เซนติเมตร
- อายุ 9-12 เดือน 45-46.5 เซนติเมตร
- อายุ 2 ปี 49 เซนติเมตร
- อายุ 3 ปี 50 เซนติเมตร
หมายเหตุ
- ในระยะ 6 เดือน ขนาดรอบศีรษะจะมีขนาดใหญ่ขึ้นเดือนละ 1.5 ซม.
- ในระยะ 6 เดือนหลัง ขนาดรอบศีรษะจะมีขนาดใหญ่ขึ้นเดือนละ 0.5ซม.
- ในขวบปีที่ 2 ขนาดรอบศีรษะจะมีขนาดใหญ่ขึ้น ปีละ 2-3 ซม.
- ในขวบปีที่ 3 ขนาดรอบศีรษะจะมีขนาดใหญ่ขึ้น ปีละ 0.5-2 ซม.
- อายุ 3-10 ปี ศีรษะจะมีขนาดใหญ่ขึ้น 1 ซม. ทุกๆ 3 ปี
กราฟเส้นรอบศีรษะของเด็กหญิง
กราฟเส้นรอบศีรษะของเด็กชาย
จะทราบได้อย่างไรว่าลูกน้อยมีความผิดปกติทางด้านพัฒนาการสมอง
- ศีรษะโตเร็ว หรือช้ากว่าปกติ
- ศีรษะมีรูปร่างที่แปลกไป
- เส้นรอบศีรษะไม่ได้สัดส่วนกับอายุ ถ้าพล็อตกราฟแล้วต่ำกว่าเส้นล่าง (น้อยกว่าเปอร์เซ็นไทล์ที่ 3) เรียกว่า ศีรษะเล็ก(microcephaly) หรือถ้าสูงกว่าเส้นบน (มากกว่าเปอร์เซ็นไทล์ที่ 97) เรียกว่า ศีรษะโต (macrocephaly)
- เส้นรอบศีรษะไม่ได้สัดส่วนกับน้ำหนักและส่วนสูง ซึ่งควรอยู่ในเปอร์เซ็นไทล์เดียวกัน ไม่ควรต่างกันเกิน 15 เปอร์เซ็นไทล์
หากคุณแม่สังเกตเห็นความผิดปกติหรือสงสัยว่าศีรษะของลูกใหญ่หรือเล็กเกินไป เมื่อเทียบขนาดศีรษะกับเด็กคนอื่นๆ ควรพาลูกไปพบคุณหมอ ไม่ต้องรอให้ถึงวันนัดฉีดวัคซีนครั้งต่อไปค่ะ
บทความที่น่าสนใจอื่นๆ
ควรชั่งน้ำหนักลูกน้อย บ่อยแค่ไหน?
ไขข้อสงสัย : กระหม่อมของของทารกปิดช้าหรือเร็ว?