ท้าวหิรัญพนาสูร กับบันทึกลับตำนานโรคระบาด 100 ปี

ย้อนรอยความเป็นมาของ ท้าวหิรัญพนาสูร

ย้อนกลับไปในปี พ.ศ. 2449 พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ ขณะนั้นพระองค์ดำรงพระอิสริยยศเป็น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ และได้เสด็จประพาสไปยังมณฑลพายัพ ซึ่งสมัยนั้นยังเป็นราชอาณาจักรสยาม มีการปกครองระบบภูมิภาคมณฑล โดยมณฑลพายัพ ประกอบไปด้วย 5 หัวเมือง ได้แก่ นครเชียงใหม่ นครลำปาง นครลำพูน นครน่าน นครแพร่ อีกทั้งยังรวมเมืองเถินเข้าไปด้วย แห่งประเทศราชล้านนา

ซึ่งในสมัยนั้นการเดินทางไปพื้นที่นั้น เต็มไปด้วยภยันอันตรายมากมาย เพราะเป็นพื้นที่ป่าทึบ ไม่ว่าจะเป็นโรคภัยไข้เจ็บ หรือแม้กระทั่งอันตรายจากสัตว์ป่ารอบข้าง

ซึ่งในขณะนั้น ท่ายังคงสนพระทัยศึกษาในศาสตร์ลี้ลับของอินเดีย โดยเฉพาะ “ภาระตะวิทยา” ที่มีเรื่องราวของ เทพปกรนัม จากทางพราหมณ์ รวมถึงความเชื่อต่าง ๆ ในศาสนาฮินดู ทำให้ในขณะที่ ข้าราชบริพารต่างตื่นตระหนกในเรื่องไข้ป่า พระองค์จึงได้ดำรัสว่า

“ธรรมดาเจ้าใหญ่นายโตจะเสด็จ ณ ที่แห่งใด ๆ ก็ดี คงจะมีทั้งเทวดา และปีศาจฤๅอสูร อันเป็นสัมมาทิฏฐิ คอยติดตามป้องกันภยันตรายทั้งปวง มิให้มากล้ำกรายพระองค์ และบริวารผู้โดยเสด็จได้ ถึงในการเสด็จครั้งนี้ก็มีเหมือนกัน อย่าให้ผู้หนึ่งผู้ใดมีความวิตกไปเลย”

จากพระราชดำรัสนี้ ทำให้เหล่าข้าราชบริพารทั้งหลายได้คลายความกังวล ต่อมาเมื่อพลบค่ำ ก็ได้มีข้าราชบริพารชั้นผู้ใหญ่ท่านหนึ่ง ได้ฝันเห็นชายร่างสูงใหญ่กำยำมาปรากฎ แล้วบอกว่าตนเองนั้น นามว่า “หิรัญ” เป็นอสูรชาวป่า และประสงค์จะมาคอยดูแลปกป้อง องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมคณะในขณะเดินทาง

จากนั้นเมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงทราบ จึงได้ดำรัสว่า “ตาหิรัญฮู” ซึ่งคำว่า ฮู มาจากภาษาอังกฤษ Who ที่หมายถึงใคร ต่อมาจึงผันเสียงกลายเป็น “ท้าวหิรัญฮู” นับตั้งแต่นั้น ทำให้การเดินทางในครั้งนั้น ปราศจากทั้งโรคภัยไข้เจ็บ และอันตรายทั้งหลายทั้งปวง

เมื่อเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติเป็นพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามใหม่ว่า “ท้าวหิรัญพนาสูร” (หากสะกดตามลายพระราชหัตถเลขา เขียนเป็น “ท้าวหิรันยพนาสูร”)

และได้ทำการหล่อรูปท่านท้าวหิรัญพนาสูร พร้อมทรงเครื่องประดับยศแบบไทยโบราณ เพื่อให้ผู้คนได้กราบไหว้ เพื่ออธิษฐานให้ป้องกันภยันอันตราย ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ และประสบความสำเร็จในกิจการงานต่าง ๆ ประดิษฐานไว้ประจำพระราชวังพญาไท ซึ่งเป็นสถานที่ตั้งโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ณ ปัจจุบัน

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ : โรคระบาด อดีต ปัจจุบันและอนาคต เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับโรคระบาด