กลยุทธ์ ฝึกทักษะสังคม คุณพ่อคุณแม่ควรปลูกฝังเรื่องการปรับตัวให้อยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ตั้งแต่ลูกยังเป็นเด็ก เพราะลูกจะสามารถนำไปใช้ได้ในอนาคต
ทักษะทางสังคม (SQ) คืออะไร
ทักษะทางสังคม อาจจะไม่คุ้นเคยนะคะ เพราะส่วนใหญ่มักจะคุ้นเคยกับ IQ และ EQ มากกว่า ขอบอกว่า SQ เป็นอีก 1 Q ที่เรียกว่า ความฉลาดทางสังคมค่ะ ผศ.นพ.พงษ์ศักดิ์ น้อยพยัคฆ์ กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการและพฤติกรรม คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล ได้อธิบายคำว่า ความฉลาดทางสังคม (SQ : Social Quotient) หมายถึง ความสามารถในการปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม
การเลี้ยงลูกให้รู้จักการปรับตัวและสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่น เรียน ทำกิจกรรม อยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ เป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นในสังคมยุคนี้เพราะลูกจะนำทักษะการปรับตัวที่ได้รับจากการเลี้ยงดูอบรมสั่งสอนของคุณพ่อคุณแม่ติดตัวนำไปใช้ต่อไปในอนาคตได้ ขอบอกว่าสำคัญและจำเป็นจริง ๆ ค่ะ
5 กลยุทธ์ ฝึกทักษะสังคม (SQ) ให้ลูกรู้จักการปรับตัวเข้ากับผู้อื่น
1. เอาตัวรอดได้
เอาตัวรอดได้ คือ การฝึกลูกให้รู้จักปรับตัว และตอบสนองต่อสถานการณ์ที่เป็นอยู่อย่างเหมาะสม เช่น ในสถานการณ์
เมื่อลูกถูกเพื่อนแกล้ง ลูกจะตัวรอดยังไง โดยไม่ให้ถูกเพื่อนคนเดิมกลั่นแกล้งอีก ลองพูดคุยถามลูกว่า ดูว่าลูกคิดแก้ปัญหานี้อย่างไร
แล้วพ่อจ๋าแม่จ๋าค่อยให้คำแนะนำ เช่น ไปหาคุณครู ไม่เล่นคนเดียวลำพัง แต่ไปเล่นกับเพื่อนกลุ่มอื่น ๆ หรือไม่ไปในที่ลับตาคน
เสี่ยงที่จะที่จะถูกกลั่นแกล้ง เป็นต้น
2. เรียนรู้มารยาทสังคม
เวลาที่ลูกต้องอยู่ท่ามกลางคนหมู่มากที่ไม่ใช่สมาชิกในครอบครัว การปลูกฝังให้ลูกรู้จักหน้าที่ของตนเอง มีความรับผิดชอบและ
มีมารยาทต่อผู้อื่นนั้นสำคัญมาก
- รู้จักหน้าที่และมีมารยาท
รู้ว่าตอนนี้ตัวเองเป็นใคร มีหน้าที่อะไร และสามารถทำอะไรได้บ้าง เช่น ไปรับประทานอาหารร่วมโต๊ะกับเพื่อน ๆ ของคุณพ่อคุณแม่ ลูกต้องไม่ดื้อไม่ซน ไม่วิ่งวุ่นวายหรือทานอาหารเลอะเทอะ ไม่พูดแทรกเวลาที่ผู้ใหญ่คุยกัน ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ต้องพูดคุยเพื่อทำความเข้าใจในสิ่งที่ควรปฏิบัติกับลูกก่อน แต่ไม่ใช่ใช่การบังคับไปทุกสิ่งทุกอย่าง
เพียงแตให้ลูกเข้าใจถึงเหตุและผลว่า การไปในที่สาธารณะเราไม่ควรสร้างความรำคาญใจให้กับผู้อื่น เราต้องรู้จักเคารพสิทธิของผู้อื่นด้วยและต้องรู้จักเกรงใจเพราะนั่น คือ มารยาทสังคมที่ดีงาม ควรจะพูดคุยทำความเข้าใจกับลูกก่อนนะคะเพื่อให้ลูกเข้าใจบทบาทหน้าที่ของตนเอง
- ความรับผิดชอบ
มีระเบียบวินัย ประพฤติตนอย่างเหมาะสม ไม่ใจร้อนเอาแต่ใจตนเอง และให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรม รวมถึงต้องรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นด้วย
3. กล้าคิดกล้าทำ
แต่ต้องเป็นสิ่งที่ถูกต้องนะคะ การกล้าคิดกล้าทำในสิ่งที่ถูกต้อง ถือเป็นทักษะที่ช่วยลูกได้เรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ หรือสามารถสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับคนอื่น ๆ เช่น กล้าที่จะทักทายผู้อื่นก่อน กล้าที่จะถาม กล้าที่จะตอบ และยิ้มแย้มแจ่มใสอยู่เสมอ แม้อยู่ในสถานที่ไม่คุ้นเคยก็ตาม
4. แบ่งปัน
การแบ่งปัน ถือเป็นคุณธรรมพื้นฐานที่ควรปลูกฝังให้มีในตัวลูก การรู้จักแบ่งปันเริ่มตั้งแต่การรู้จักตนเอง เห็นอกเห็นใจผู้อื่น การเสียสละ ความมีน้ำใจ ฝึกได้ไม่ยากคือ เช่น เมื่อคุณพ่อกลับมาจากทำงานเหนื่อย ๆ แรก ๆ คุณแม่ฝึกให้ลูกนำน้ำไปให้คุณพ่อดื่ม เพื่อคลายความเหน็ดเหนื่อย ชวนลูกช่วยทำงานบ้านเล็ก ๆ น้อย ๆ แต่สิ่งที่ขาดไม่ได้เมื่อลูกทำสิ่งดี ๆ นั่นคือ “คำชม” เพื่อให้ลูกมีกำลังใจและภาคภูมิใจในสิ่งที่ตนทำ นี่คือจุดเล็ก ๆ ที่เป็นจุดเริ่มต้นของการทำความดีที่ยิ่งใหญ่ต่อไปนั่นเอง
5. สื่อสารกับผู้อื่นเป็น
ไม่ใช่แค่พูดได้นะคะ ต้องสื่อสารอย่างเข้าใจด้วย ข้อนี้ถือเป็นทักษะที่สำคัญ เพราะการสื่อสาร คือ หัวใจที่ทำให้ลูกผูกมิตรกับเพื่อน ๆ หรือผู้อื่นได้ง่าย เด็ก ๆ ควรได้รับการพัฒนาทั้งด้านการสื่อสาร ด้วยคำพูด (วัจนภาษา) และ การกระทำหรือภาษาท่าทาง(อวัจนะภาษา) ลูกควรเข้าใจความหมายของคำและการแสดงออกที่ถูกต้องเมื่อต้องสื่อสารกับผู้อื่นและต้องสังเกตด้วยว่า ผู้ที่พูดด้วยนั้นเขามีปฏิกิริยาอะไร แบบนี้ถึงจะทำให้ลูกมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น
สิ่งสำคัญควรสอนให้ลุกรู้จัก “ขอบคุณ” เมื่อมีใครทำอะไรให้
รู้จัก “ขอโทษ”เมื่อลูกทำผิด ควรพูดให้ติดปากเสมอจะเป็นสิ่งที่ดีกับลูกนะคะ
ไม่ยากใช่ไหมคะ กับ 5 กลยุทธ์ไร้เทียมทานที่ช่วยฝึก ทักษะความฉลาดทางสังคม (SQ) เพื่อให้ลูกสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างปกติสุข ฝึกกันตั้งแต่วันนี้เพื่อให้ลูกนำสิ่งดี ๆ ไปใช้ในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างปกติสุขต่อไป
บทความอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
ทักษะทางสังคม 10 ประการ ช่วยให้เด็กประสบความสำเร็จ
แก้ปัญหา ลูกขี้อาย ด้วย 5 วิธีปรับตัวพร้อมเข้าสังคม
11 ทักษะชีวิตที่พ่อแม่เห็นพ้องต้องกันว่าควรสอนลูกให้เป็น ก่อนโตเป็นผู้ใหญ่