ทำอย่างไรเมื่อติดเชื้อหลังคลอด
ติดเชื้อหลังคลอด (postpartum uterine infection)
การติดเชื้อหลังคลอด หมายถึง การติดเชื้อของอวัยวะเพศหลังคลอด เป็นอาการแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นได้บ่อย รองจากการตกเลือดหลังคลอด และความดันโลหิตสูงในช่วงตั้งครรภ์ เป็นสาเหตุการตายของทารกในครรภ์สูงถึงร้อยละ 10 การติดเชื้อหลังคลอดในอุ้งเชิงกราน หลังจากที่เชื้อโรคเข้าสู่โพรงมดลูกแล้วเข้าสู่บริเวณที่มีบาดแผลในโพรงมดลูก
1. คลอดลูกแบบธรรมชาติ คือ คลอดออกทางช่องคลอด เชื้อมักจะเข้าไปบริเวณที่รกฝังตัว ซึ่งบริเวณนี้จะชุ่มไปด้วยเลือด และมีรูเปิดเล็ก ๆ มากมาย ทำให้ติดเชื้อได้ง่าย
2. คลอดแบบผ่าท้องคลอด เชื้อโรคจะเข้าไปบริเวณแผลผ่าตัด และจะมีปริมาณเพิ่มมากขึ้นถ้าอยู่ในสภาวะที่เหมาะสม เช่น มีสิ่งแปลกปลอมให้เชื้อเข้าไปเกาะ รวมถึงไหมที่ใช้เย็บแผล การบอบช้ำของแผลผ่าตัด ทำให้เกิดเนื้อตายมาก ถ้ามีเลือดคั่งค้างร่วมกับมีภูมิต้านทานของร่างกายที่อ่อนแอ จะทำให้เชื้อโรคเพิ่มจำนวนขึ้นได้ง่ายและลุกลามเข้าสู่โพรงมดลูก
สาเหตุการติดเชื้อหลังคลอด
กระบวนการของการเกิดการติดเชื้อของมดลูกหลังคลอด ได้แก่ มีการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรียเข้าไปในมดลูก โดยมีปัจจัยเสี่ยงคือ
1. การเจ็บครรภ์และีน้ำเดินเป็นเวลานาน
2. การตรวจติดตามทารกในครรภ์โดยเครื่องตรวจอิเล็กโทรนิคส์ในโพรงมดลูก
3. การตรวจภายในบ่อยครั้งในช่วงระหว่างรอคลอด
4. เด็กถ่ายขี้เทาในครรภ์มารดา
5. มีการล้วงรก หรือการช่วยคลอด
6. แม่ตั้งครรภ์เป็นเบาหวาน
ปัจจัยส่งเสริมที่อาจทำให้เกิดการติดเชื้อหลังคลอด ได้แก่ บาดแผลจากการผ่าตัด สารแปลกปลอม (foreign body) เนื้อเยื่อที่มี
เลือดไปเลี้ยงน้อย และการสะสมของเลือดและน้ำเหลืองในบริเวณที่ผ่าตัด ทำให้เกิดการแบ่งและเพิ่มจำนวนของแบคทีเรียเข้าไป
ในเนื้อเยื่อและเกิดการติดเชื้อ
อาการ
1. มีการอักเสบของเยื่อบุโพรงมดลูกมีไข้ต่ำ ๆ
2. ปวดถ่วงตรงบริเวณท้องน้อยและน้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น
3. กรณีที่มีการติดเชื้อของแผล ทำให้มีการปวดบวมกดเจ็บบริเวณรอบ ๆ แผล ปัสสาวะแสบขัดในกรณีที่มีการติดเชื้อเข้าสู่ระบบ
เลือดจะมีไข้สูงเกิน38 องศาเซลเซียส หนาวสั่น ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย
4. หากคุณแม่หลังคลอดมีอาการไข้ที่ขึ้นสูงมากจนผิดปกติ อาจจะรีบให้แพทย์ตรวจเพื่อหาสาเหตุโดยด่วน
การรักษา
การรักษาส่วนใหญ่แล้วแพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะทันทีที่มีการติดเชื้อ การตรวจเพาะเชื้อเพื่อดูชนิดของแบคทีเรียและยาที่สามารถทำลายเชื้ออย่างเฉพาะจะช่วยให้การรักษาได้ผลเร็วขึ้น
อ้างอิงข้อมูลจาก
หนังสือคู่มือคุณแม่ รอบรู้เรื่องครรภ์ก่อนและหลังคลอด สุมิตรา ยิ่งเจริญ ผู้แต่ง
บทความอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
การปฏิบัติตนหลังคลอดจากโรงพยาบาลจนถึงบ้าน
TOP 10 ปัญหาหลังคลอดที่หมอสูติอยากบอก