หลาย ๆ คนสงสัยใช่ไหมว่า วันลอยกระทงวันไหน 2568 แล้วประวัติวันลอยกระทง และความเชื่อวันลอยกระทงเป็นอย่างไร ลอยกระทงอย่างไรให้สมหวัง ต้องอธิษฐานอย่างไร และต้องใส่อะไรในกระทงบ้าง เรารวบรวมข้อมูลมาไว้ให้แล้ว
วันลอยกระทงวันไหน 2568
“การลอยกระทง” เป็นประเพณีที่จัดขึ้นในคืนวันเพ็ญเดือน 12 ของทุกปี ซึ่งในปีนี้ วันลอยกระทงตรงกับวันพุธที่ 5 พฤศจิกายน 2568 โดยผู้คนจะจุดธูปเทียนปักลงบนกระทง ซึ่งสามารถประดิษฐ์เป็นรูปทรงต่างๆ ได้อย่างงดงาม เช่น รูปดอกบัว หรือเรือ แล้วจึงนำไปลอยตามแม่น้ำลำคลอง
ประวัติวันลอยกระทง
ประเพณีนี้เชื่อกันว่าสืบทอดมาอย่างยาวนานตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัย แม้จะไม่มีหลักฐานระบุจุดเริ่มต้นที่แน่ชัด แต่ก็ปรากฏชื่อเรียกในอดีตว่า “การลอยพระประทีป” “ลอยโคม” หรือ “พิธีจองเปรียญ” นอกจากนี้ ศิลาจารึกหลักที่ 1 ยังได้กล่าวถึง “งานเผาเทียนเล่นไฟ” ซึ่งเป็นงานนักขัตฤกษ์ที่รื่นเริงและยิ่งใหญ่ที่สุดในยุคนั้น ทำให้เชื่อกันว่าคืองานลอยกระทงนั่นเอง
รากฐานดั้งเดิมของประเพณีนี้ เป็นพิธีขอขมาต่อธรรมชาติตั้งแต่สมัยดึกดำบรรพ์ ซึ่งสัมพันธ์กับวิถีชีวิตคนไทยที่ผูกพันกับสายน้ำ โดยสังเกตจากประสบการณ์ว่า ในเดือนสิบเอ็ด (ราวเดือนตุลาคม) น้ำจะนองหลาก, พอถึงเดือนสิบสอง (ราวเดือนพฤศจิกายน) น้ำจะทรงตัว และจะเริ่มลดลงในเดือนอ้ายถึงเดือนยี่ (ราวเดือนธันวาคม-มกราคม)
ความเชื่อในวันลอยกระทง
ประเพณีลอยกระทงจึงเป็นประเพณีที่สะท้อนให้เห็นถึงความผูกพันอันลึกซึ้งระหว่างคนไทยกับสายน้ำ ที่ไม่ได้มีความเชื่อมโยงกับความเชื่อเพียงหนึ่งเดียว แต่เป็นการผสมผสานคติความเชื่อที่หลากหลาย ทั้งที่เกี่ยวข้องกับพุทธศาสนา ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู และความเชื่อดั้งเดิมในการเคารพธรรมชาติไว้ด้วยกัน ดังนี้
1. เพื่อขอขมาพระแม่คงคา
นี่คือความเชื่อที่แพร่หลายที่สุด การลอยกระทงมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อเป็นการ ขอขมาต่อพระแม่คงคา (เทวีแห่งสายน้ำ) ที่มนุษย์ได้ใช้น้ำในการอุปโภคบริโภค และอาจได้ทิ้งสิ่งปฏิกูลหรือทำให้แหล่งน้ำไม่สะอาด เป็นการแสดงความสำนึกในบุญคุณของน้ำ
2. เพื่อบูชาคุณในทางพระพุทธศาสนา
- บูชารอยพระพุทธบาท: เพื่อสักการะรอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้า ที่ประดิษฐานไว้ ณ ริมฝั่งแม่น้ำนัมมทานที ในประเทศอินเดีย
- บูชาพระอุปคุต: เป็นความเชื่อที่เด่นชัดในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เพื่อบูชาพระอุปคุตอรหันต์ หรือพระมหาสาวก ที่เชื่อว่าท่านบำเพ็ญเพียรอยู่ ณ สะดือทะเล
- บูชาพระเกศแก้วจุฬามณี: เพื่อบูชาพระเกศแก้วจุฬามณีบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ซึ่งเป็นที่บรรจุพระเกศาของพระพุทธเจ้า
- ต้อนรับพระพุทธเจ้า: เพื่อระลึกถึงวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากการไปจำพรรษาโปรดพระพุทธมารดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
3. เพื่อลอยเคราะห์และสะเดาะเคราะห์
- เป็นความเชื่อส่วนบุคคลที่สืบต่อกันมาอย่างยาวนาน โดยเชื่อว่าการลอยกระทงเปรียบเหมือนการลอยความทุกข์โศก โรคภัยไข้เจ็บ และสิ่งไม่ดีต่างๆ ให้ไหลไปกับสายน้ำ
- บางคนจึงนิยมตัดเล็บ ตัดผม หรือใส่เงินเหรียญลงไปในกระทง เพื่อเป็นการสะเดาะเคราะห์และอธิษฐานขอพรให้มีแต่สิ่งดีๆ เข้ามาในชีวิต
คำขอขมาแม่คงคา วันลอยกระทง 2568
สัพพัง อะปะราธัง ขะมะถะ เม ภันเต อุกาสะ ขะมามิ ภันเต
ข้าแต่คงคา ลูกขอวันทา ด้วยประทีปกระทง พระแม่คงคา มีความเมตตา ต่อลูกสูงส่ง คือน้ำในกาย สามส่วนมั่นคง กายจึงยืนยง ชุ่มชื่นยืนนาน พระแม่คงคา กำเนิดจากฟ้า โปรยปรายลงมา เป็นกระแสธาร เกิดเป็นแม่น้ำ หลายนามขนาน ปิง, วัง, ยม, น่าน คือเจ้าพระยา ท่าจีน, ตาปี นครชัยศรี โขง, ชี, มูล, ละหาร ห้วยหนองคลองบึง จนถึงแก่งกว๊าน น้ำใต้บาดาล อีกทั้งประปา ลูกลูกทั้งหลาย เดินทางขายค้า สำเร็จกิจจา คมนาคม นำมากินใช้ ได้ดั่งอารมณ์ ยามร้อนประพรม ชุ่มชื่นกายใจ ชำระมลทิน โสโครกทั้งสิ้น สะอาดสดใส ผุดผ่องพราวตา แลเลิศวิไล แม่น้ำรับไว้ สกปรกโสมม น้ำเสียเรือนชาน ซักผ้าล้างจาน เททิ้งทับถม ไหลลงคงคา ธาราระทม สารพิษสะสม เน่าคลุ้งฟุ้งไป วันนี้วันเพ็ญ พระจันทร์ลอยเด่น เป็นศุภสมัย ลูกจัดกระทง ประสงค์จงใจ นำมากราบไหว้ พระแม่คงคา เทวาทรงฤทธิ์ ซึ่งสิงสถิต ทุกสายธารา ทั้งผีพรายน้ำ อย่าซ้ำโกรธา ลูกขอขมา อโหสิกรรม ทำกิจใดใด อุทกภัย อย่าได้เติมซ้ำ อย่าพบวิบัติ ข้องขัดระกำ อย่าให้ชอกช้ำ น้ำท่วมพสุธา อย่าให้สินทรัพย์ ต้องพลันย่อยยับ เพราะสายธารา อย่าให้ชีวิต ต้องปลิดชีวา พระแม่คงคา รับขมาลูก เทอญ
คำอธิษฐานวันลอยกระทง 2568
มะยัง อิมินา ปะทีเปนะ อะสุกายะ นัมมะทายะ นะทิยา ปุลิเน ฐิตัง มุนิโน ปาทะวะลัญชัง อะภิปูเชมะ อะยัง ปะทีเปนะ มุนิโน ปาทะวะลัญชัสสะ ปูชา อัมหากัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ สังวัตตะตุ
ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอบูชา ซึ่งรอยพระพุทธบาท ที่ตั้งอยู่เหนือหาดทรายในแม่น้ำชื่อนัมมทานทีโน้น ด้วยประทีปนี้ กิริยาที่บูชารอยพระพุทธบาทด้วยประทีปนี้ ขอจงเป็นไปเพื่อประโยชน์ และความสุข แก่ข้าพเจ้าทั้งหลายสิ้นกาลนาน เทอญ (ไม่ต้องกล่าวคำว่าสาธุ)
ถอดรหัสความหมายมงคล “ลอยกระทงใส่อะไรบ้าง”
นอกเหนือจากการลอยกระทงเพื่อเป็นการขอขมาต่อพระแม่คงคา และบูชารอยพระพุทธบาทตามความเชื่อดั้งเดิมแล้ว ในปัจจุบัน การลอยกระทงยังถูกผนวกเข้ากับความเชื่อด้านการขอพรและเสริมสิริมงคลด้วย
โดยพื้นฐานแล้ว สิ่งที่ต้องมีในกระทงคือ ธูป (เพื่อบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์) และ เทียน (เพื่อส่องสว่างนำทางชีวิต) แต่หลายคนนิยมใส่ “ของมงคล” อื่นๆ เพิ่มเติมลงไป โดยมีความหมายเชิงสัญลักษณ์ที่เชื่อมโยงกับคำอธิษฐานในด้านต่างๆ ดังนี้
1. ขอพรเรื่องการงาน การเงิน และความสำเร็จ
- ข้าวสาร 1 กำมือ:
- ความหมาย: ข้าวคือสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ “มีกินมีใช้” การใส่ข้าวสารจึงหมายถึงการขอพรให้ชีวิตมีกินมีใช้ไม่ขาดมือ มีความมั่งคั่งดุจ “อู่ข้าวอู่น้ำ” เหมาะสำหรับผู้ที่หวังพบคนอุปถัมภ์ค้ำชู
- เงินเหรียญ 9 บาท:
- ความหมาย: เลข 9 ถือเป็นเลขมงคลของไทย พ้องเสียงกับคำว่า “ก้าวหน้า” การใส่เงิน 9 บาท จึงหมายถึงการขอพรให้การเงินและการงานมีความเจริญก้าวหน้า
- เคล็ดตามตำรา: บางความเชื่อมีการระบุวิธีใส่เหรียญให้ครบ 9 บาทที่แตกต่างกันระหว่างชาย-หญิง (เพื่อปรับสมดุลหยิน-หยาง) เช่น
- ผู้ชาย: ใช้เหรียญ 2 บาท 4 เหรียญ (8 บาท) และเหรียญ 25 สตางค์ 4 เหรียญ (1 บาท)
- ผู้หญิง: ใช้เหรียญ 2 บาท 4 เหรียญ (8 บาท) และเหรียญ 50 สตางค์ 2 เหรียญ (1 บาท)
- ดอกดาวเรือง 6 ดอก:
- ความหมาย: ชื่อ “ดาวเรือง” สื่อถึงความเจริญก้าวหน้า ความรุ่งเรืองเฟื่องฟูในชีวิต ส่วนเลข 6 ถือเป็นเลขแห่งโชคลาภและการเงิน
- กลีบกุหลาบ 2 กำมือ:
- ความหมาย: กุหลาบเป็นสัญลักษณ์ของความรัก และการโรยกลีบกุหลาบยังสื่อถึงเส้นทางที่ “ราบรื่น” ดุจ “โรยด้วยกลีบกุหลาบ” จึงใช้ขอพรให้ผ่านพ้นอุปสรรคต่างๆ ไปได้อย่างง่ายดาย
2. ขอพรเรื่องความรัก ชีวิตคู่ และมิตรภาพ
- ดอกรัก 14 ดอก:
- ความหมาย: “ดอกรัก” มีความหมายที่ตรงตัว คือการขอพรให้พบความรักที่ดี มีคนรักคนเมตตา และมีมิตรแท้
- ดอกบานไม่รู้โรย 8 ดอก:
- ความหมาย: ชื่อ “บานไม่รู้โรย” สื่อถึงความยั่งยืน ไม่ร่วงโรย จึงใช้ขอพรให้ความรักมั่นคง ยืนยาว “รักกันยาวนาน” ไม่จืดจาง ส่วนเลข 8 (Infinity) คือสัญลักษณ์ของความไม่สิ้นสุด
3. ขอพรเรื่องการค้าการขาย
- ดอกจำปี 11 ดอก:
- ความหมาย: ดอกจำปีมีกลิ่นหอมแรงและหอมไกล สื่อความหมายถึง “ชื่อเสียงที่ขจรขจาย” ช่วยดึงดูดลูกค้าให้เข้าร้าน ทำให้การค้าการขายเจริญรุ่งเรือง เฮงๆ ปังๆ ตลอดปี
4. ขอพรเรื่องสุขภาพกาย สุขภาพใจ และการสะเดาะเคราะห์
- ดอกกล้วยไม้ 15 ดอก:
- ความหมาย: กล้วยไม้เป็นดอกไม้ที่บานทนและอยู่ได้นาน จึงเป็นสัญลักษณ์ของ “อายุที่ยืนยาว” ใช้ขอพรให้สุขภาพแข็งแรง สุขกายสบายใจ ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ
- ดอกบัว 5 ดอก:
- ความหมาย: ดอกบัวเป็นดอกไม้สูงค่าที่ใช้บูชาพระในพระพุทธศาสนา เป็นสัญลักษณ์ของจิตใจที่บริสุทธิ์ การตื่นรู้ และ “สติปัญญา” จึงใช้ขอพรให้ตนเองพัฒนาขึ้น มีปัญญาเฉลียวฉลาด
- ตัดเล็บ และ เส้นผม (อย่างละเล็กน้อย):
- ความหมาย: นี่คือความเชื่อดั้งเดิมในการ “สะเดาะเคราะห์” โดยเล็บและเส้นผมถือเป็นตัวแทนของสิ่งไม่ดี โรคภัยไข้เจ็บ หรือเคราะห์ร้ายต่างๆ ในตัวเรา การตัดและลอยทิ้งไปกับสายน้ำ จึงเปรียบเหมือนการตัดสิ่งอัปมงคลเหล่านั้นให้พ้นไปจากชีวิต เริ่มต้นสิ่งใหม่ที่ดีกว่า
ลอยกระทงใช้ธูปกี่ดอก หรือใส่เทียนกี่เล่ม ?
คงสงสัยใช่ไหมว่า ปักธูปหรือเทียนลงบนกระทงกันทำไม หรือการปักธูปหรือเทียนบนกระทงหมายถึงอะไร จริง ๆ แล้วเรื่องของธูปเทียนเป็นเรื่องสำคัญมาก ๆ สำหรับในเรื่องของการลอยกระทงเพราะธูปเทียนเป็นสื่อในการอธิษฐานจิต หากต้องการที่จะขอพรธรรมดาให้ใช้ธูป 3 ดอก เทียน 1 เล่ม
เนื้อเพลงวันลอยกระทง
วันเพ็ญเดือนสิบสอง น้ำก็นองเต็มตลิ่ง
เราทั้งหลายชายหญิง
สนุกกันจริง วันลอยกระทง
ลอย ลอยกระทง ลอย ลอยกระทง
ลอยกระทงกันแล้ว
ขอเชิญน้องแก้วออกมารำวง
รำวงวันลอยกระทง รำวงวันลอยกระทง
บุญจะส่งให้เราสุขใจ บุญจะส่งให้เราสุขใจ
วันเพ็ญเดือนสิบสอง น้ำก็นองเต็มตลิ่ง
เราทั้งหลายชายหญิง
สนุกกันจริง วันลอยกระทง
ลอย ลอยกระทง ลอย ลอยกระทง
ลอยกระทงกันแล้ว
ขอเชิญน้องแก้วออกมารำวง
รำวงวันลอยกระทง รำวงวันลอยกระทง
บุญจะส่งให้เราสุขใจ บุญจะส่งให้เราสุขใจ
ช่องทางลอยกระทงออนไลน์ (ลอยกระทง Online)
ในปัจจุบัน เพื่อความสะดวก มีช่องทางลอยกระทงออนไลน์ มากมาย สำหรับคนที่อยากลอยกระทง แต่ไม่อยากออกจากบ้าน เราเลยนำช่องทางลอยกระทงออนไลน์มาให้เป็นตัวเลือก มาดูกันที่เว็บแรกกันเลย
1. เว็บ sanook.com
เว็บ sanook ก็เป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดี และแพร่หลาย ซึ่งประเพณีวันลอยกระทงปีนี้ ทางเว็บ sanook ก็ได้ทำช่องทางการลอยกระทงมาให้ได้ลอยกัน ช่องทางการลอยกระทงของเว็บ sanook ค่อนข้างที่จะมีสีสันที่สวยงาม แถมกราฟิกยังดีอีกเวอร์ด้วยนะ เมื่อเข้าสู่หน้าเว็บลอยกระทงแล้วให้กดคำว่า สร้างกระทง เมื่อกดเข้าไปแล้ว ทางเว็บจะมีให้เลือกว่า จะลอยที่ไหนดี หรือจะสร้างกระทงขึ้นมาเองก็มี เรียกได้ว่าดีสุด ๆ เลยละ สำหรับใครที่กลัวโควิด-19 หรือขี้เกียจออกจากบ้าน เว็บsanookก็ถือว่าเป็นตัวเลือกที่ดีมาก ๆ
ช่องทางการเข้าเว็บลอยกระทง : season.sanook.com
2. เว็บ mthai.com
เว็บ mthai.com เรียกได้ว่า เป็นเว็บลอยกระทงอีกเว็บที่กราฟิกสวยมาก ๆ เลย ส่วนกระทงก็เล็ก ๆ น่ารัก ๆ ใครที่ไม่อยากไปลอยกระทงนี้ก็เป็นอีกเว็บที่น่าสนใจมาก ๆ เลย
ช่องทางการเข้าเว็บลอยกระทง : mthai.com
3. เว็บ The Old Siam
เว็บ The Old Siam เป็นเว็บลอยกระทงอีกเว็บหนึ่งที่แอดชอบมาก ๆ เนื่องจากจะมีกระทงให้เลือกเยอะแล้ว เว็บ The Old Siam ยังมีเพลงวันลอยกระทงประกอบตอนลอยกระทงมาให้อีกด้วยเรียกได้ว่าดีสุด ๆ นอกจากจะมีเพลงกับกระทงให้เลือกเยอะแล้ว กราฟิกของเว็บลอยกระทงอันนี้ยังดีมากอีกด้วย แนะนำให้ไปลอย
ช่องทางการเข้าเว็บลอยกระทง : theoldsiam.co.th
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
หนูน้อยนพมาศ รวมภาพลูกดาราแต่งชุดไทยน่ารักๆ ในวันลอยกระทง
11 สถานที่ลอยกระทง ยอดฮิต ลอยไหนดี สถานที่เหล่านี้ตอบโจทย์
15 ไอเดีย กระทงสุดเก๋ วิธีทำกระทงง่ายๆ ปีไหนๆ ก็ลอยได้
ขอขอบคุณข้อมูลจาก : th.wikipedia.org , culture.go.th , sanook.com , hilight.kapook.com ,
แหล่งอ้างอิง (เว็บไซต์หน่วยงานราชการ):
- กรมประชาสัมพันธ์ (prd.go.th)
- วุฒิสภา (senate.go.th)
- กรมส่งเสริมวัฒนธรรม (culture.go.th) / กระทรวงการต่างประเทศ (mfa.go.th – เผยแพร่ข้อมูลวัฒนธรรม)
- กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (dla.go.th)
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
