เวลาที่ลูกน้อยเป็นหวัด เป็นไข้ ไม่สบาย หลายบ้านก็ใช้น้ำอุ่นผสมมะนาว ในขณะที่อีกหลายบ้านก็ให้ลูกอาบน้ำต้มใบมะขามหัวหอม เรามาดูกันว่า น้ำอุ่นผสมมะนาว หรือน้ำต้มใบมะขามหัวหอม วิธีไหนที่ใช้แล้วได้ผล
น้ำอุ่นผสมมะนาว หรือน้ำต้มใบมะขามหัวหอม
น้ำอุ่นผสมมะนาวลดไข้
มะนาว เป็นสมุนไพรพื้นบ้าน ที่หาได้ง่าย มีกันแทบจะทุกครัวเรือน คุณแม่หลายๆ ท่านจึงนิยมนำมะนาวมาใส่น้ำอุ่น เพื่อเช็ดตัวลดไข้ให้ลูก
ประสิทธิผลของการใช้น้ำอุ่นผสมน้ำมะนาว ในการเช็ดตัวลดไข้นั้น ได้ผ่านการศึกษาวิจัย และมีการนำเสนอผลงานการวิจัยในงานประชุมวิชาการของกระทรวงสาธารณสุข โดยนางสาวชลิดา ภาวนาเกษมศานต์ พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ ประจำโรงพยาบาลนครพิงค์ จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งผลจากการศึกศาวิจัยพบว่า น้ำอุ่นผสมมะนาว สามารถลดไข้ได้ดีกว่าการใช้น้ำอุ่นธรรมดาเช็ดตัว ใช้เป็นทางเลือกในการให้การพยาบาล เพื่อลดไข้ในผู้ป่วยเด็กและกลุ่มอายุอื่นๆ ได้ เนื่องจากมะนาวเป็นสมุนไพรที่หาง่าย ราคาถูก
ส่วนวิธีการก็คือ ใช้น้ำอุ่นผสมน้ำมะนาวพันธุ์แป้นเขียว บีบให้ได้น้ำมันจากผิวมะนาวด้วย แล้วเช็ดตัวลดไข้ โดยพยาบาลได้เช็ดตัวลดไข้เด็กเล็กต่ำกว่า 5 ขวบ ที่ไข้สูงกว่า 38.5 องศาเซลเซียส จาก 60 คน แล้ววัดไข้ซ้ำ พบว่าไข้ลงไปเหลือ 37 องศาต้นๆ
วิธีนี้ สามารถประยุกต์ใช้ได้กับปฐมพยาบาลในครอบครัว เวลาเด็กมีไข้สูง เพื่อป้องกันอาการชัก ซึ่งมีผลต่อสมอง พัฒนาการ และสติปัญญา ในเด็ก
วิธีเช็ดตัวลดไข้
- เตรียมของใช้ น้ำ และมะนาวให้พร้อม
- ใช้น้ำอุ่นหรือน้ำธรรมดา ไม่ควรใช้น้ำแข็งเช็ดตัว เพราะจะทำให้หลอดเลือดหดตัว และระบายความร้อนออกได้ยาก นอกจากนี้ยังทำให้เกิดอาการหนาวสั่นและเจ็บปวดตามกล้ามเนื้อจากการหนาวสั่น ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการไข้กลับได้
- ปิดพัดลม หรือเครื่องปรับอากาศ เพื่อไม่ให้หนาวสั่นขณะเช็ดตัว
- ถอดเสื้อผ้าลูกออกให้หมด
- ใช้ผ้าขนหนูผืนเล็กชุบน้ำให้ชุ่ม เช็ดบริเวณหน้า ลำตัว แขน ขา พักผ้าไว้บริเวณศรีษะ ซอกคอ ซอกรักแร้ ขาหนีบ เพื่อระบายความร้อน เนื่องจากบริเวณดังกล่าวเป็นที่รวมของเส้นเลือดจะระบายความร้อนได้ดี
- เช็ดจากปลายมือ ปลายเท้าสู่ลำตัวโดยเช็ดย้อนรูขุมขนเพื่อระบายความร้อน
- ขณะเช็ดตัวให้ออกแรงเล็กน้อยเหมือนถูตัว เพื่อจะช่วยให้เลือดลมเดินดีขึ้น ทำให้เส้นเลือด และ รูขุมขนขยายตัว
- ถ้ามีอาการหนาวสั่นให้หยุดเช็ดตัวทันที เพราะถ้าเช็ดแล้วหนาวสั่นจะยิ่งทำให้ไข้สูงขึ้นได้
- เปลี่ยนผ้าชุบน้ำบ่อยๆ ทุก 2 – 3 นาที
- ใช้เวลาเช็ดตัวประมาณ 10 – 15 นาที
- หลังเช็ดตัว ควรซับตัวเด็กให้แห้ง แล้วสวมเสื้อผ้าเบาสบาย ไม่ควรสวมใส่เสื้อผ้าที่หนา หรือห่อตัวเพราะจะทำให้ความร้อนเพิ่มขึ้น
- วัดไข้ซ้ำในอีก 15 – 30 นาทีต่อมา
- ถ้าไข้ลดลง แสดงว่าการเช็ดตัวลดไข้ได้ผล
- ถ้าไข้ไม่ลด ให้เช็ดตัวลดไข้ใหม่อีกครั้ง
- ถ้าไข้ยังไม่ลดลงอีก ควรรีบพาลูกไปพบแพทย์
อาบน้ำต้มใบมะขามหัวหอมแก้หวัด
น้ำต้มใบมะขามกับหัวหอม เป็นสูตรสมุนไพรพื้นบ้านที่คนไทยหลายครอบครัวเชื่อว่า ช่วยบรรเทาอาการหวัด โดยเฉพาะในเด็กเล็ก ซึ่งแม้จะไม่มีงานวิจัยทางคลินิกที่ยืนยันผลแน่ชัดในคน แต่ สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพในทั้งสองอย่างมีแนวโน้มที่ดีในการช่วยลดอาการหวัดบางประการได้ โดยมีข้อมูลสนับสนุนจากงานวิจัยระดับห้องปฏิบัติการ ดังนี้
งานวิจัยและข้อมูลสนับสนุน
1. หัวหอม
- มีสาร Quercetin และ Organosulfur ซึ่งมีฤทธิ์ต้านไวรัส แบคทีเรีย และลดการอักเสบ
- งานวิจัยในวารสาร Food Chemistry (2020) พบว่า quercetin จากหัวหอมสามารถยับยั้งการจำลองตัวของไวรัสไข้หวัดใหญ่บางสายพันธุ์ได้ในหลอดทดลอง
- ข้อมูลจากกรมการแพทย์แผนไทยฯ ระบุว่า หัวหอมมีฤทธิ์ “แก้ไข้ ขับเสมหะ และบรรเทาอาการคัดจมูก”
2. ใบมะขาม
- มีสารกลุ่ม ฟลาโวนอยด์และแทนนิน ซึ่งมีฤทธิ์ต้านการอักเสบและเสริมภูมิคุ้มกัน
- งานวิจัยใน Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine (2013) ระบุว่า ใบมะขามมีสารที่ช่วยต้านแบคทีเรียและไวรัสบางชนิด และมีฤทธิ์ลดไข้เล็กน้อย
- ตำรายาไทย ใช้ “ใบมะขามอ่อน” แก้ไอ เจ็บคอ ขับเสมหะ และลดไข้ในเด็ก โดยมากจะต้มรวมกับหัวหอมและน้ำตาลกรวดให้เด็กจิบ
ในเวลาที่ลูกเป็นหวัด หลายบ้านมักจะให้ลูกอาบน้ำต้มใบมะขามหัวหอม เพื่อช่วยแก้หวัดให้ลูก ซึ่งวิธีที่นิยมใช้กัน ก็คือ นำใบมะขาม และหัวหอม มาล้างทำความสะอาด แล้วต้มใบมะขาม และทุบหัวหอมแดงใส่ลงไป ในปริมาณที่พอเหมาะ ไม่มากเกินไป รอจนน้ำเดือด หรือพออุ่นๆ แล้วจึงปิดไฟ หลังจากนั้นก็ตั้งทิ้งไว้ให้เย็นพอที่ลูกจะอาบได้ แล้วจึงนำมาอาบให้ลูก
เพียงแต่วิธีอาบน้ำต้มใบมะขามหัวหอมแก้หวัดนั้น ยังไม่มีการศึกษาวิจัยอย่างจริงจัง และยังไม่ได้รับการยืนยันจากแพทย์แผนปัจจุบัน ว่าใช้แล้วได้ผลหรือไม่ และมีจะมีอาการข้างเคียงอย่างไร แต่คุณแม่หลายรุ่นก็ใช้กันมาแล้วได้ผล แต่ด้วยเหตุผลที่ยังไม่มีการยืนยันทางการแพทย์ จึงทำให้คำตอบที่ว่าให้ลูกอาบน้ำต้มใบมะขามหัวหอม ช่วยแก้หวัดได้จริงหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับวิจารณญาณของแต่ละท่าน ซึ่งข้อควรระวังเวลาจะให้ลูกอาบน้ำต้มใบมะขามหัวหอม มีดังนี้
- ระวังเรื่องความสะอาด เพราะเด็กในวัยนี้มีผิวหนังที่บอบบาง ภูมิคุ้มกันยังไม่แข็งแรงเต็มที่ จึงอาจทำให้เกิดอาการแพ้ได้ง่าย
- ระวังอย่าให้น้ำเข้าหู เข้าจมูก หรือดวงตา เพราะอาจทำให้เกิดอาการแสบตา และทำให้เกิดอาการระคายเคืองได้
- หากลูกมีบาดแผล ไม่ควรใช้วิธีนี้นะครับ เพราะถึงแม้ว่าหอมแดงจะมีสรรพคุณเป็นยา ช่วยรักษาแผลได้ แต่ก็อาจจะทำให้แผลของลูกอักเสบระคายเคืองได้เช่นกัน
น้ำอุ่นผสมมะนาว หรือน้ำต้มใบมะขามหัวหอม
จริงๆ แล้ว ทั้งสองวิธีนี้ ก็มีความแตกต่างกันอยู่บ้าง โดยน้ำอุ่นผสมมะนาวนั้น ใช้เช็ดตัวลดไข้ และมีการศึกษาวิจัยออกมารับรองผลแล้ว แต่การอาบน้ำต้มใบมะขามหัวหอมนั้น จะช่วยแก้หวัด ซึ่งหลายครอบครัวก็ให้อาบตั้งแต่ลูกยังมีอายุได้ไม่กี่เดือน แต่โดยส่วนมากแล้ว ถ้าเด็กเล็กมากก็จะไม่แนะนำให้ใช้วิธีนี้ เพราะร่างกายของเด็กเล็กๆ ยังบอบบางอยู่ และถึงแม้ว่าวิธีให้ลูกอาบน้ำต้มใบมะหัวหอม คุณแม่หลายท่านจะบอกว่าใช้แล้วได้ผล แต่ก็ยังไม่มีการศึกษาวิจัยจากแพทย์แผนปัจจุบันออกมารับรอง จึงทำให้คำตอบนั้น ขึ้นอยู่กับวิจารณญาณของแต่ละท่านครับ
คุณพ่อคุณแม่ท่านใดที่เคยลองให้ลูกอาบน้ำต้มใบมะขามหัวหอม แล้วช่วยแก้หวัดได้ผล หรือลองใช้น้ำอุ่นผสมมะนาวเช็ดตัวให้ลูกแล้วได้ผลหรือไม่อย่างไร อย่าลืมมาร่วมบอกเล่าประสบการณ์กับเราและคุณพ่อคุณแม่ท่านอื่นๆได้ในช่องคอมเมนต์ด้านล่างนี้เลยนะครับ
ขอบคุณรูปภาพประกอบจาก
คุณวรยุทธ บุญเลิศวรกุล, คุณ Sivagon Nik Nik, คุณ thanrada a-care namkaew
บทความอื่นๆที่น่าสนใจ
วิธีง่ายๆ ช่วยให้ลูกฟื้นไข้ใน 5 นาที
เอาลงกะละมังปุ๊บก็ร้องแง้ ลูกไม่ชอบอาบน้ำ ไม่ใช่เรื่องแปลกแต่แม่แก้ยังไง ไม่ฝืนใจหนูดี
อาบน้ำเด็กไข้ขึ้นสูง วิธีลดไข้สูง ทำให้ลูกไข้ลด ต้องใช้น้ำอุ่นหรือน้ำเย็น อาบน้ำลูก
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
