การฉีดวัคซีน HPV เพียงพอที่จะป้องกันมะเร็งปากมดลูกหรือไม่?

มะเร็งปากมดลูกเป็นหนึ่งในมะเร็งที่ป้องกันได้มากที่สุด แต่ก็ยังเป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับสองในผู้หญิงไทย รองจากมะเร็งเต้านม แม้จะมีวัคซีน HPV และวิธีการคัดกรองที่มีประสิทธิภาพแต่ผู้หญิงจำนวนมากก็ยังคงมีความเสี่ยง สิ่งนี้ทำให้เกิดคำถามว่า การฉีดวัคซีน HPV เพียงอย่างเดียวเพียงพอที่จะป้องกันมะเร็งปากมดลูกหรือไม่

การสำรวจเอเชียแปซิฟิกเมื่อเร็วๆ นี้โดย Roche เผยให้เห็นอุปสรรคสำคัญต่อสุขภาพของผู้หญิง โดยเกือบครึ่งหนึ่งของผู้หญิงที่สำรวจจัดลำดับความต้องการของครอบครัวไว้ก่อนความต้องการของตัวเอง ซึ่งผู้หญิงมักจะชะลอหรือหยุดการรักษาพยาบาลของตัวเองไว้ก่อน นอกจากนี้ ผู้หญิงมากกว่า 1 ใน 3 ไม่เคยได้รับการตรวจคัดกรองปากมดลูกและไม่ได้วางแผน เนื่องจากมีความวิตกกังวล กลัวเจ็บ อาย รวมถึง กลัวผลที่จะออกมา

Dr. Ida Ismail-Pratt สมาชิกคณะกรรมการให้ความรู้เรื่องมะเร็งทางนรีเวชของผู้หญิงของสมาคมมะเร็งสิงคโปร์ ได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับ การฉีดวัคซีน HPV ประโยชน์ของวัคซีน ข้อจำกัดของวัคซีน รวมถึง สิ่งที่ผู้หญิงและผู้ปกครองควรรู้เกี่ยวกับมะเร็งปากมดลูกไว้ดังนี้

HPV คืออะไร

HPV ย่อมาจาก Human Papillomavirus เป็นไวรัสที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ HPV มีหลายสายพันธุ์ บางสายพันธุ์ทำให้เกิดหูดหงอนไก่ แต่สายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงสูงอาจทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูก มะเร็งทวารหนัก มะเร็งช่องคลอด และมะเร็งเพศชาย

อะไรคือสัญญาณเริ่มต้นของมะเร็งปากมดลูกที่ผู้หญิงควรระวัง

มะเร็งปากมดลูกเกิดจากการติดเชื้อ HPV ที่มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นมะเร็ง

อาการที่พบบ่อยที่สุดของมะเร็งปากมดลูกคือ เลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด เลือดออกหลังมีเพศสัมพันธ์ เลือดออกระหว่างรอบประจำเดือน เลือดออกหลังวัยหมดประจำเดือน ตกขาวผิดปกติ ตกขาวมีกลิ่นเหม็น ตกขาวมีสีน้ำตาลหรือมีเลือดปน ปวดท้องน้อย ปวดท้องน้อยเป็นเวลานาน ปวดท้องน้อยรุนแรง มีอาการปวดหรือรู้สึกไม่สบายขณะมีเพศสัมพันธ์ เจ็บ หรือ แสบเวลาทําการมีเพศสัมพันธ์ มีก้อนเนื้อที่ปากมดลูก พบก้อนเนื้อที่ช่องคลอดหรือปากมดลูก

แต่ความจริงก็คือการติดเชื้อ HPV ระยะก่อนเป็นมะเร็ง และมะเร็งปากมดลูก ระยะเริ่มต้นมักไม่มีอาการใดๆ เมื่อเห็นอาการดังที่กล่าวมาข้างต้น สิ่งเหล่านี้เกิดจากมะเร็งปากมดลูกระยะสุดท้ายที่มะเร็งได้แพร่กระจายไปแล้ว

นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไม ผู้หญิงควรที่จะได้รับการตรวจคัดกรองและไม่รอให้อาการปรากฏขึ้นมะเร็งปากมดลูกเป็นมะเร็งในผู้หญิงเพียงชนิดเดียวที่เราสามารถตรวจพบได้ในระยะก่อนมะเร็ง หากพบมะเร็งปากมดลูกในระยะเริ่มต้น แพทย์สามารถรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพตั้งแต่เนิ่นๆ ก่อนที่จะลุกลามไปยังระยะร้ายแรง 

ผู้หญิงควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกบ่อยแค่ไหนและใช้วิธีการใด

ผู้หญิงที่มีอายุระหว่าง 30-65 ปี ควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วย Pap smear ทุกๆ 3 ปี หรือด้วย HPV test ทุกๆ 5 ปี

วิธีการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

• Pap smear แพทย์จะใช้ไม้ป้ายเก็บเซลล์จากปากมดลูกไปตรวจหาเซลล์ที่ผิดปกติ
• HPV test แพทย์จะเก็บตัวอย่างเซลล์จากปากมดลูกไปตรวจหาการติดเชื้อ HPV

การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ช่วยให้ผู้หญิงมีโอกาสพบมะเร็งได้เร็ว รักษาได้ทันท่วงที และช่วยลดความเสี่ยงเสียชีวิตจากมะเร็งปากมดลูก

บทความที่เกี่ยวข้อง : ตรวจฟรี! มะเร็งเต้านม-ปากมดลูก ทุกเสาร์สัปดาห์แรก และสัปดาห์ที่สาม ตลอดปี 67

การป้องกันมะเร็งปากมดลูก

• ฉีดวัคซีน HPV วัคซีน HPV เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันมะเร็งปากมดลูก เด็กผู้หญิงอายุ 9-14 ปี ควรได้รับวัคซีน HPV 2 เข็ม ห่างกัน 6 เดือน ผู้หญิงอายุ 15 ปีขึ้นไป สามารถปรึกษาแพทย์เพื่อรับการฉีดวัคซีน HPV ได้
• ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก: ผู้หญิงที่มีอายุ 30-65 ปี ควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วย Pap smear ทุกๆ 3 ปี หรือด้วย HPV test ทุกๆ 5 ปี
• มีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย: การใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ ช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ HPV และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ

วัคซีน HPV ทำงานอย่างไร 

วัคซีน HPV ทำงานโดยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ผลิตแอนตี้บอดี้ต่อ  HPV ที่ก่อให้เกิดมะเร็งทั่วไป กลไกคล้ายกับเมื่อเราสัมผัสกับไวรัสไข้หวัดใหญ่ หากมีการสัมผัสกับเชื้อ HPV ที่ก่อให้เกิดมะเร็งเหล่านี้ในอนาคต แอนตี้บอดี้ที่ผลิตจะสามารถป้องกันการติดเชื้อที่อาจนำไปสู่มะเร็งปากมดลูกได้

แนะนำให้เด็กๆ ได้รับการฉีดวัคซีนเมื่ออายุเท่าไร และมีผลข้างเคียงของวัคซีน HPV ที่ผู้ปกครองควรระวังหรือไม่

วัคซีน HPV มีประสิทธิภาพมากที่สุดเมื่อฉีดให้เด็กก่อนมีเพศสัมพันธ์ เด็กควรได้รับการฉีดวัคซีน HPV เมื่ออายุเท่าไร ต้องฉีดทุกปีไหม

• เด็กผู้หญิง: ควรได้รับการฉีดวัคซีน HPV 2 เข็ม เข็มแรกเมื่ออายุ 9-11 ปี เข็มที่สองห่างจากเข็มแรก 6-12 เดือน
• เด็กผู้ชาย: ควรได้รับการฉีดวัคซีน HPV 2 เข็ม เพื่อป้องกันมะเร็งทวารหนักและหูดที่อวัยวะเพศในอนาคต การให้วัคซีน HPV ในผู้ชายยังแสดงให้เห็นว่าช่วยปกป้องคู่ครองหญิงในอนาคตจากการพัฒนาเป็นมะเร็งปากมดลูก

ผลข้างเคียงของวัคซีน HPV

ผลข้างเคียงของวัคซีน HPV ส่วนใหญ่ไม่รุนแรง อาจพบอาการปวด บวม แดง หรือแข็งบริเวณที่ฉีด ไข้ต่ำๆ ปวดหัว คลื่นไส้ อาการเหล่านี้มักจะหายไปเองภายใน 1-2 วัน หากมีอาการข้างเคียงที่รุนแรง ควรปรึกษาแพทย์

วัคซีน HPV ฟรีหรือไม่ พ่อแม่จะไปฉีดวัคซีน HPV ให้ลูกได้ที่ไหน

กระทรวงสาธารณสุข ร่วมกับ สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ได้จัดโครงการให้บริการวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก (HPV) ฟรี แก่นักเรียนหญิงชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 (ป.5)

วัตถุประสงค์ของโครงการ วัคซีน HPV ป.5

• ลดการเกิดมะเร็งปากมดลูกในผู้หญิงไทย
• ส่งเสริมสุขภาพอนามัยและคุณภาพชีวิตของเด็กผู้หญิง

กลุ่มเป้าหมาย

• นักเรียนหญิงชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 (ป.5) ที่กำลังศึกษาอยู่ในโรงเรียนรัฐบาลและโรงเรียนเอกชนที่รับเงินสนับสนุนจากภาครัฐ
• อายุระหว่าง 9 – 11 ปี (ก่อนมีประจำเดือน)

การฉีดวัคซีน HPV

• นักเรียนจะได้รับวัคซีน HPV 2 เข็ม เข็มแรกเมื่ออายุ 9-11 ปี เข็มที่สองห่างจากเข็มแรก 6 เดือน
• แพทย์หรือพยาบาลผู้มีความเชี่ยวชาญจะเป็นผู้ให้บริการฉีดวัคซีน
• นักเรียนและผู้ปกครองควรศึกษาข้อมูลและเตรียมความพร้อมก่อนฉีดวัคซีน

สถานที่ให้บริการ

• โรงเรียนที่นักเรียนกำลังศึกษาอยู่
• หน่วยบริการด้านสุขภาพที่ร่วมโครงการ

ผู้มีอายุ 15 ปีขึ้นไปแนะนำให้ฉีดวัคซีน hpv 3 เข็ม เข็มแรกและเข็มที่สอง ฉีดห่างกัน 1-2 เดือน เข็มที่สาม ฉีดห่างจากเข็มที่สอง 6 เดือน

สถานพยาบาลที่สามารถพาลูกไปฉีดวัคซีน HPV

นอกเหนือจากวัคซีน HPV ป.5 ที่ให้บริการฉีดฟรีสำหรับเด็กผู้หญิงแล้ว คุณแม่สามารถพาน้องไปรับบริการโดยเสียค่าใช้จ่ายเองได้ที่ โรงพยาบาลรัฐบาล หรือโรงพยาบาลเอกชนใกล้บ้าน

บทความที่เกี่ยวข้อง : แพ็กเกจ วัคซีน HPV 9 สายพันธุ์ ราคา เท่าไหร่ ฉีดที่ไหนดี? ปี 2567

การฉีดวัคซีน HPV เพียงพอที่จะป้องกันมะเร็งปากมดลูกหรือไม่?

วัคซีน HPV เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันมะเร็งปากมดลูก แต่ การฉีดวัคซีน HPV เพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอ วัคซีน HPV ที่มีอยู่ทั้งหมดไม่ได้ให้การป้องกันได้ 100% ขึ้นอยู่กับประเภทของวัคซีน ทั้งนี้ วัคซีนสามารถป้องกันมะเร็งปากมดลูกได้ระหว่าง 70-90% ผู้หญิงทุกคนควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกเป็นประจำ และควรมีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัยเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งปากมดลูก

คำแนะนำสำหรับผู้หญิงและผู้ปกครองที่ลังเลจะรับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

มะเร็งปากมดลูกเป็นมะเร็งในสตรีชนิดเดียวที่มีวัคซีนต้านมะเร็ง (วัคซีน HPV) และเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพมากในการตรวจหาเซลล์ที่ผิดปกติและรักษาได้ ก่อนที่จะพัฒนาเป็นมะเร็งปากมดลูก

ความเข้าใจผิดที่พบบ่อยเกี่ยวกับ HPV และมะเร็งปากมดลูก

• ฉันได้รับการฉีดวัคซีนแล้วฉันจึงไม่จำเป็นต้องรับการตรวจคัดกรอง

สิ่งนี้ไม่เป็นความจริงเลย วัคซีนสามารถป้องกันมะเร็งปากมดลูกได้ระหว่าง 70-90% การตรวจคัดกรองเป็นประจำเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันอีก 10-30% ที่วัคซีน HPV ไม่ครอบคลุม

• ฉันมีสุขภาพดีดังนั้นฉันจึงไม่จำเป็นต้องไปตรวจคัดกรองเป็นประจำ

อย่างที่กล่าวไว้ว่าการติดเชื้อ HPV และมะเร็งก่อนวัยอันควร มักไม่มีอาการใดๆ เลย การตรวจคัดกรองช่วยให้พบการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ปากมดลูกและมะเร็งก่อนวัยอันควรตั้งแต่เนิ่นๆก่อนที่จะกลายเป็นมะเร็ง

ไม่ว่าคุณจะมีสุขภาพดีแค่ไหนการติดเชื้อ HPV เป็นเรื่องปกติมาก และผู้หญิงทุกคนเมื่อมีเพศสัมพันธ์จะมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นในการเป็นมะเร็งปากมดลูก นี่คือเหตุผลที่แนะนำให้ผู้หญิงทุกคนที่เคยมีเพศสัมพันธ์ต้องไปตรวจคัดกรองเป็นประจำ

• HPV เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่ร้ายแรง 

HPV เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ทั่วไป แต่ไม่ใช่ทุกคนที่ติดเชื้อ HPV จะเป็นมะเร็งปากมดลูก

• ผู้หญิงเท่านั้นที่สามารถติดเชื้อ HPV ได้

ผู้ชายก็สามารถติดเชื้อ HPV ได้เช่นกัน

• วัคซีน HPV สามารถรักษา HPV ได้

วัคซีน HPV ป้องกันการติดเชื้อ HPV ใหม่ แต่ไม่สามารถรักษาการติดเชื้อที่มีอยู่ได้

• เด็กผู้หญิงเท่านั้นที่ควรได้รับ การฉีดวัคซีน HPV

เด็กผู้ชายก็ควรได้รับการฉีดวัคซีน HPV เช่นกัน เพื่อป้องกันมะเร็งทวารหนักและหูดที่อวัยวะเพศ

มะเร็งปากมดลูก เป็นโรคร้ายแรงที่สามารถรักษาให้หายขาดได้ หากพบได้เร็ว ผู้หญิงทุกคนจึงควรดูแลสุขภาพ ฉีดวัคซีน HPV ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก และมีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งปากมดลูก

ที่มา : sg.theasianparent.com , กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

เตือนภัยผู้หญิง! นศ.วัย 20 ป่วยมะเร็งปากมดลูก เพราะใช้กระดาษชำระผิดประเภท

Top 6 ความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับ “มะเร็งปากมดลูก”

การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกระหว่างตั้งครรภ์ ปลอดภัยหรือไม่?