คุณแม่ทราบหรือไม่ ไขมัน…สำคัญต่อสมองเบบี๋
คุณแม่ทราบหรือไม่-2
เด็กน้อยกินไขมันดีมีประโยชน์เพราะ..
- ไขมันให้พลังงาน ไขมันเป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญสำหรับเด็ก ซึ่งแตกต่างจากผู้ใหญ่ ลูกวัยทารกจึงจำเป็นต้องได้รับพลังงานจากไขมันเพื่อช่วยในการเจริญเติบโตและส่งเสริมการทำงานต่าง ๆ โดย 50% ของพลังงานที่ได้รับจากนมแม่มาจากไขมัน
- ไขมันสร้างเซลล์สมองและระบบประสาท กรดไขมันโอเมก้า 3 โอเมก้า 6 DHA และ AA เป็นสารอาหารที่สำคัญและจำเป็นมากต่อการเสริมสร้างเซลล์สมองและระบบประสาท เพื่อพัฒนาการทางสมองของลูกน้อย โดยไขมันบางชนิด เช่น โอเมก้า 3 และ 6 หรือ ดีเอชเอ ยังเป็นไขมันดีที่ต้องได้รับผ่านทางอาหารหรือจากการกินเข้าไปเท่านั้น
- ไขมันช่วยในการดูดซึมสารอาหารสำคัญไหใช้ในร่างกาย เพราะสารอาหารจำเป็นบางชนิดละลายและดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้ดีในไขมัน เช่น ลูทีนรวมทั้งวิตามิน A, D, E และ K ซึ่งเป็นสารอาหารที่ไม่ละลายในน้ำ ดังนั้นลูกน้อยจึงจำเป็นต้องได้รับไขมันอย่างเพียงพอ
ไขมันไม่เหมือนกัน เลือกที่มีคุณค่าต่อลูกเท่านั้น แม้ไขมันจะมีคุณค่า แต่ก็มีไขมันบางชนิด เช่น ไขมันจากน้ำมันปาล์ม ที่อาจส่งผลขัดขวางการดูดซึมสารอาหาร เช่น แคลเซียม ดังนั้นคุณแม่หากคุณแม่จำเป็นต้องให้ลูกกินนมผสม ควรเลือกนมหรืออาหารที่ไม่มีส่วนผสมของน้ำมันปาล์ม ตลอดจนหลีกเลี่ยงไขมันอิ่มตัว ไขมันที่ก่อให้เกิดความอ้วน หรือคอเลสเตอรอลสูง เพื่อให้ลูกได้รับไขมันชนิดดี ที่จะนำไปใช้พัฒนาสมองและร่างกายได้เต็มที่ดีที่สุดค่ะ
เข้าไปอ่านเรื่องราวดีๆ เพิ่มเติมได้ที่ www.thehealthyclub.com คอลัมน์ฉลาดรอบด้านหรือโทร Abbott Cares 0-2252-2448
คุณแม่ทราบหรือไม่-1
หากสาวๆ ได้ยินคำว่า ‘ไขมัน’ เชื่อว่าหลายคนเป็นต้องร้องยี้กันอย่างแน่นอน โดยเฉพาะการกินอาหารที่มีไขมันเป็นส่วนประกอบ เพราะไม่อยากอ้วนหรือมีน้ำหนักเพิ่มนั่นเอง
แต่อย่างไรก็ดี ไขมันกลับเป็นสารอาหารที่มีความจำเป็นต่อร่างกายอย่างที่เราไม่ควรมองข้ามอย่างยิ่ง เพราะมันจะช่วยเรื่องการดูดซึมสารอาหารได้ดียิ่งขึ้น หากคนเราไม่กินอาหารที่มีไขมันบ้าง การดูดซึมสารอาหารก็ย่อมเป็นไปไม่ดีพอ จนอาจทำให้ร่างกายขาดสารอาหารก็เป็นได้
ในวันนี้เราจะมาพูดถึงไขมันที่มีผลดีต่อสุขภาพเด็กน้อยค่ะ โดยเฉพาะเด็กวัยทารกที่ร่างกายจำเป็นจะต้องได้รับไขมันอย่างเพียงพอ ไขมันดีต่อลูกน้อยของคุณอย่างที่ไม่ทำให้อ้วนเผละอย่างที่คิดแน่นอน หากเราเลือกป้อนไขมันดีที่มีคุณภาพ เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ดังนั้น หากอยากรู้แล้วมาดูกันเลยค่ะ
คุณแม่ทราบหรือไม่-3
ไขมันให้พลังงานที่ดีต่อเด็ก
น้ำนมแม่โดย 50% จะให้พลังงานที่ดีต่อร่างกายทารกน้อยได้ ซึ่งพลังงานที่จำเป็นต่อเด็กนี้จะมีความแตกต่างจากผู้ใหญ่ เพราะมันจะช่วยเสริมสร้างการเจริญเติบโตและส่งเสริมการทำงานต่างๆ ของร่างกายได้
ไขมันช่วยสร้างเซลล์สมองและระบบประสาท
ไขมันบางชนิดอย่างกรดไขมันโอเมก้า 3 โอเมก้า 6 DHA และ AA เป็นสารอาหารที่มีความสำคัญจำเป็นอย่างมากในการเสริมสร้างเซลล์สมองและระบบประสาทเพื่อพัฒนาการทางสมองในทารกน้อย สำหรับไขมันบางชนิด เช่น โอเมก้า 3 และ 6 หรือ DHA จัดเป็นไขมันดีที่ร่างกายจำเป็นต้องได้รับผ่านการกินจากอาหารเข้าไปเท่านั้น
ไขมันดีต่อการช่วยดูดซึมสารอาหาร
สารอาหารที่เรากินเข้าไป บางชนิดสามารถละลายและดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้ดีเฉพาะกับในไขมัน อย่างเช่น สารลูทีน รวมถึงเหล่าวิตามินต่างๆ เช่น A, D, E และ K สารดังกล่าวไม่สามารถละลายในน้ำได้ แต่สามารถละลายในไขมันได้ดี ดังนั้นแล้ว จำเป็นยิ่งนักที่คุณแม่จะต้องให้ลูกน้อยได้รับไขมันเพื่อเข้าไปช่วยดูดซึมได้อย่างเพียงพอ
ข้อควรรู้ในการเลือกไขมันเพื่อสุขภาพลูกน้อย
แม้จริงอยู่ที่การกินไขมันจะดีต่อสุขภาพ หากก็ใช่ว่าคุณแม่จะสามารถเลือกไขมันให้ลูกกินได้ทุกอย่างเสมอไป เพราะไขมันบางชนิดอย่างไขมันที่ได้จากน้ำมันปาล์มก็มีส่วนเข้าไปขัดขวางการดูดซึมสารอาหาร เช่น แคลเซียมได้ นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงไขมันอิ่มตัวเพราะมันจะทำให้ลูกอ้วนขึ้นหรือเป็นไขมันที่ให้คอเลสเตอรอลสูงนั่นเอง แต่หากลูกได้รับไขมันดีก็จะได้นำไปสู่กระบวนการพัฒนาสมองและร่างกายลูกน้อยได้อย่างเต็มประสิทธิภาพต่อไปค่ะ
ดังนั้นแล้ว หากคุณแม่จำเป็นต้องเลี้ยงลูกด้วยการให้กินนมผสมก็ควรเลือกนมที่ไม่มีส่วนผสมจากน้ำมันปาล์มหรือไขมันอิ่มตัวดังกล่าวจะดีที่สุด
คุณแม่ทราบหรือไม่-4
การพัฒนาร่างกายและระบบประสาทเกิดอย่างรวดเร็วใน 2 ปีแรกของชีวิต ทั้งการสร้างเซลล์ประสาท เส้นใยประสาทและปริมาณเนื้อสมองที่เพิ่มหลายสิบเท่าจากขณะอยู่ในครรภ์ ปัจจุบันข้อมูลทางวิทยาศาสตร์จำนวนมากที่แสดงถึงความสัมพันธ์ของสารอาหารต่างๆที่มีผลต่อสมองของทารก ทารกที่ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ จะส่งผลต่อการเจริญเติบโตทั้งทางกาย พัฒนาการ การเรียนรู้ และสติปัญญา ดังนั้นเด็กควรได้รับสารอาหารที่มีประโยชน์ เพื่อพัฒนาสมองได้เต็มศักยภาพ1-2
โปรตีน ในนมแม่มีปริมาณที่เหมาะสมสำหรับทารก ย่อยและดูดซึมได้ง่าย นมแม่ช่วยต้านทานโรค ลดการติดเชื้อ ปกป้องทารกจากการเจ็บป่วยอันเป็นอุปสรรคต่อการส่งเสริมกระตุ้นพัฒนาการ3-4 ช่วยการดูดซึมแร่ธาตุและสารอาหารอืนๆ และโปรตีนยังเป็นแหล่งของกรดอะมิโนจำเป็นที่ร่างกายจะนำไปใช้ในการเจริญเติบโต
แอลฟา-แล็คตัลบูมิน (Alpha-lactalbumin) เป็นโปรตีนเวย์ชนิดหนึ่งในนมแม่ ซึ่งประกอบด้วยกรดอะมิโนสำคัญคือ ทริปโตเฟน ไลซีน และ ซิสเตอีน ทริปโตเฟนที่มีมากในนมแม่ ช่วยในการสร้างสารสื่อประสาทเซโรโทนิน ที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับ การเรียนรู้จดจำ ความจำและอารมณ์ ซึ่งจากการศึกษาพบว่ารูปแบบและคุณภาพของการนอนที่ดี อาจส่งผลถึงความจำและการเรียนรู้ของเด็กได้5-7
ดีเอชเอ (DHA) เป็นกรดไขมันชนิดหนึ่ง สังเคราะห์ในร่างกายได้จากโอเมก้าสามซึ่งเป็นกรดไขมันจำเป็น นอกเหนือจากการเป็นแหล่งให้พลังงานแล้ว ยังเป็นส่วนประกอบสำคัญของ เนื้อเยื่อประสาท สมอง เยื่อหุ้มใยประสาทและเยื่อหุ้มเซลล์ต่างๆ ทารกที่เกิดก่อนกำหนด และทารกที่เกิดครบกำหนดบางคนในช่วงอายุ 3-6 เดือนแรก ร่างกายอาจยังไม่สามารถสังเคราะห์ ดีเอชเอ ได้เพียงพอกับความต้องการ จึงอาจต้องได้รับ ดีเอชเอ บางส่วนเพิ่มเติมจากอาหาร โดยเฉพาะจากนมแม่8-11
โคลีนและลูทีน สร้างสารสื่อประสาทและเยื่อหุ้มใยประสาท12-13 ลูทีนเป็นหนึ่งในกลุ่มของแคโรทีนอยด์ พบมากในจอประสาทตา เกี่ยวข้องกับการมองเห็น และเกี่ยวข้องกับการเรียนรู้จดจำ14
นอกจากนี้ยังมีแร่ธาตุรวมถึงสารอาหารอื่นอีกมากในนมแม่ ที่มีผลต่อการเจริญและพัฒนาของสมองทารก เช่น ธาตุเหล็ก สังกะสี ไอโอดี ทองแดง โฟเลท เป็นต้น สารอาหารแต่ละชนิดมีบทบาท เกี่ยวข้องกับการทำงานของระบบประสาทและสมองที่แตกต่างกัน
การเสริมอาหารตัวใดตัวหนึ่งอาจไม่สามารถทำหน้าที่ในการสร้างหรือพัฒนาระบบประสาทได้เพียงลำพัง ต้องอาศัยการทำงานร่วมกันของสารอาหารหลากหลายชนิด จะเห็นจากหลายการศึกษาที่ผ่านมา ไม่สามารถแสดงให้เห็นถึงผลของการเสริมสารอาหารบางชนิดเพียงตัวเดียว แม้ทราบว่าสารอาหารนั้นมีผลกับสมอง พัฒนาการ การเรียนรู้จดจำก็ตาม
มีการศึกษาผลจากการให้สารอาหารหลายชนิดร่วมกัน โดยเป็นการศึกษาแบบสังเกต หาค่าปริมาณดีเอชเอ โคลีน และลูทีนที่ทารกได้รับจากนมแม่ และวัดความสามารถในการจดจำของทารกที่อายุ 6เดือน โดยการวัดระดับของสารอาหารเหล่านี้จากน้ำนมแม่ของผู้เข้าร่วมการศึกษา และวัดคลื่นไฟฟ้าสมองชนิดอีอาร์พี (ERP: event related potential) ในทารก พบว่าในรายที่ได้รับลูทีนกับโคลีนที่สูง หรือ ดีเอชเอกับโคลีนที่สูง สัมพันธ์กับลักษณะคลื่นสมองซึ่งบ่งบอกถึงความสามารถในการจดจำที่ดีกว่า15
สรุป สารอาหารหลายชนิดมีบทบาทสำคัญต่อ สมอง พัฒนาการ และการเจริญเติบโตของเด็ก ทั้งโปรตีน แอลฟา แล็คตัลบูมิน ดีเอชเอ โคลีน ลูทีน วิตามิน และแร่ธาตุอื่นๆในปริมาณที่เหมาะสม ให้ในเวลาช่วงวัยที่เหมาะสม ล้วนมีผลสมอง และพัฒนาการของเด็กทั้งสิ้น การให้ความสำคัญกับสารอาหารตัวหนึ่งตัวใดเพียงตัวเดียว อาจไม่เพียงพอในการส่งเสริมการเรียนรู้ของเด็ก และนอกจากอาหารแล้ว สิ่งแวดล้อม การเลี้ยงดู การกระตุ้นพัฒนาการที่เหมาะสมกับวัย ก็มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง พ่อแม่ผู้ปกครองจึงควรให้ความใส่ใจกับทุกด้าน เพื่อส่งเสริมให้ลูกได้เติบโตแข็งแรง เฉลียวฉลาดสมวัย และพัฒนาตนเองอย่างเต็มศักยภาพ
อาหารไขมันต่ำอันตราย เหมือนกัน อาหารโลว์แฟต โลว์แคล อันตรายต่อลูกในท้อง
คุณแม่ทราบหรือไม่ ไขมัน…สำคัญต่อสมองเบบี๋