เปลี่ยนนมแล้ว ลูกไม่กินนม สาเหตุและวิธีแก้ไข

การเปลี่ยนสูตรนมผงให้ลูกน้อยเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นเมื่อช่วงวัยของลูกเปลี่ยน หรือเมื่อมีเหตุจำเป็นทางสุขภาพ อย่างไรก็ตาม นมผงสูตรใหม่ที่คุณแม่เปลี่ยนให้นั้นอาจทำให้ลูกปฏิเสธที่จะกินนมได้ ซึ่งเป็นเรื่องที่สร้างความกังวลใจให้คุณแม่อย่างแน่นอน เนื่องจากกลัวว่าการที่ลูกไม่กินนมจะทำให้น้ำหนักตัวต่ำกว่าเกณฑ์ การเจริญเติบโตไม่เต็มที่ ไปจนถึงขัดขวางพัฒนาการด้านต่าง ๆ ของลูกน้อย วันนี้เราจะชวนมาดูสาเหตุและวิธีแก้ไขปัญหา เปลี่ยนนมแล้ว ลูกไม่กินนม กันค่ะ

เข้าใจสูตรนมผงก่อน เปลี่ยนนม ให้ลูกน้อย 

ในความเป็นจริงนั้น “นมแม่” คืออาหารที่ดีที่สุดสำหรับลูกน้อย โดยคุณแม่ควรให้ลูกได้กินนมแม่ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 6 เดือน และกินนมแม่ควบคู่กับอาหารตามวัยไปจนถึง 2 ปีหรือมากกว่านั้นหากเป็นไปได้ อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่คุณแม่ต้องการเปลี่ยนจากนมแม่เป็นนมผงก็ควรต้องเข้าใจนมผงแต่ละสูตรก่อนเพื่อจะได้เลือกให้ตรงกับความต้องการของร่างกายลูกน้อย ซึ่งนมผงสำหรับเด็กทารกและเด็กเล็กแต่ละสูตรถูกออกแบบมาให้ตอบสนองความต้องการทางโภชนาการในแต่ละช่วงวัย โดยมีการปรับสูตรให้มีปริมาณสารอาหารที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตและพัฒนาการของลูกน้อย ดังนี้

• นมผงสูตร 1 (Infant Formula)

สำหรับทารกแรกเกิด – 12 เดือน เป็นสูตรที่ถูกออกแบบมาให้มีความใกล้เคียงกับนมแม่ เพื่อแก้ปัญหาให้กับคุณแม่ที่ไม่สามารถให้นมลูกได้ โดยมีการดัดแปลงปริมาณโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมันในนมวัว จนอยู่ในระดับที่ใกล้เคียงนมแม่ ช่วยให้ทารกย่อยได้ง่าย และไตไม่ทำงานหนักเกิน ซึ่งทารกช่วงวัยนี้ยังย่อยอาหารอื่นไม่ได้ ต้องได้รับสารอาหารจากนมเท่านั้น จึงต้องมีการเติมสารต่าง ๆ ที่จำเป็นสำหรับพัฒนาการ เช่น กรดไขมันจำเป็น ธาตุเหล็ก วิตะมิน และแร่ธาตุ ให้อยู่ในระดับใกล้เคียงกับนมแม่ด้วย

• นมผงสูตร 2 (Follow on formula)

สำหรับเด็กอายุ 6 เดือน – 3 ปี เป็นนมผงดัดแปลงสูตรต่อเนื่องสำหรับทารกและเด็กเล็ก จะมีปริมาณโปรตีนเพิ่มขึ้นจากนมผงสูตร 1 เนื่องจากไตและลำไส้ของลูกน้อยวัยนี้เริ่มทำงานได้ดีขึ้นแล้ว จึงทำให้สูตรนี้สามารถมีสัดส่วนของโปรตีนย่อยยากขึ้นสูงกว่าสูตร 1 รวมทั้งมีสารอาหารที่ช่วยเสริมสร้างพัฒนาการทางสมองและระบบประสาท แคลเซียม และฟอสฟอรัส เกลือโซเดียมเพิ่มขึ้น โดยอาจมีการเพิ่มใยอาหารเพื่อช่วยในการขับถ่ายเข้ามาด้วย

• นมผงสูตร 3 (Powdered Whole Milk)

สำหรับเด็กอายุ 1 ขวบขึ้นไป มีสูตรใกล้เคียงกับนมวัวมากขึ้น หรืออาจเรียกได้ว่านมสูตรนี้คือนมวัวที่นำมาทำให้เป็นผง จึงแทบไม่มีความแตกต่างจากนมวัวทั่วไป มีปริมาณโปรตีนสูงขึ้น แคลเซียมสูงขึ้น และมีการปรับเปลี่ยนปริมาณแร่ธาตุบางชนิด

จำเป็นต้องเปลี่ยนสูตรนมตามวัยไหม

ถ้าคุณแม่ให้ลูกกินนมแม่อยู่แล้ว กินได้ดี และยังสามารถให้ลูกกินนมแม่อย่างต่อเนื่องได้ แนะนำว่าควรกินนมแม่ต่อไปตามเดิม ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนเป็นนมผงค่ะ แต่หากคุณแม่น้ำนมน้อยลงมาก ๆ หรือมีเหตุให้ไม่สามารถให้นมลูกต่อได้ หรือลูกเป็นทารกที่กินนมผงมาตั้งแต่แรกเกิด หลักการเปลี่ยนมากินนมผง หรือการเปลี่ยนสูตรนมผงที่ควรรู้คือ

• เมื่อลูกมีอายุ 6 เดือน ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนสูตรนมค่ะ สามารถกินนมผงสูตร 1 ต่อเนื่องจนถึงอายุ 1 ปี แล้วค่อยเปลี่ยนเป็นนมรสจืด UHT, นมพาสเจอไรซ์ หรือนมผงสูตร 3 ได้เมื่อลูกอายุเกิน 1 ขวบ โดยไม่ต้องเปลี่ยนเป็นนมสูตร 2 ก่อน เนื่องจากเมื่อลูกน้อยอายุมากกว่า 6 เดือน จะเริ่มกินข้าวหรืออาหารอื่นควบคู่กับนม ร่างกายได้รับสารอาหารที่เป็นประโยชน์จากธรรมชาติเพียงพออยู่แล้ว ทั้งโปรตีนจากเนื้อสัตว์และไข่ รวมถึงสารอาหารอื่น ๆ ด้วย
• นมสูตร 2 มีประโยชน์ในกรณีที่ลูกกินอาหารตามวัยได้ไม่ดี เช่น อายุ 1 ขวบแล้ว ยังกินแค่ 2 มื้อ น้ำหนักไม่ค่อยขึ้นตามเกณฑ์ แบบนี้แนะนำให้กินนมผงสูตร 2 ค่ะ
• กรณีลูกน้อยอายุ 1 ขวบขึ้นไป กินข้าวได้ดี 3 มื้อ อาจให้กินนมกล่อง UHT หรือพาสเจอร์ไรซ์ด้วยวิธีดูดจากกล่องหรือดื่มจากแก้ว ถือเป็นโอกาสเหมาะที่จะให้ลูกเลิกขวดนมได้ อย่างไรก็ตาม นมกล่อง UHT จะมีปริมาณธาตุเหล็กน้อย ดังนั้น อาจเลือกนมผงสูตร 3 หรือนมผงสูตร 2 หากลูกกินข้าวได้น้อย เพราะมีปริมาณธาตุเหล็กสูงกว่า

เปลี่ยนนมแล้ว ลูกไม่กินนม สาเหตุที่ลูกไม่กินนมสูตรใหม่

เมื่อตัดสินใจได้แล้วว่าจะเลือกนมสูตรไหนให้ลูกน้อย แต่กลับต้องมาพบว่าสูตรนมที่เปลี่ยนไปทำให้ลูกปฏิเสธไม่ยอมกิน ซึ่งสาเหตุที่ เปลี่ยนนมแล้ว ลูกไม่กินนม นั้นมีหลายปัจจัย ดังนี้

• รสชาติและกลิ่น ไม่เพียงสารอาหารเท่านั้น แต่นมผงแต่ละสูตรจะมีรสชาติและกลิ่นที่แตกต่างกันด้วย ซึ่งมีความเป็นไปได้ว่าลูกน้อยอาจไม่ชอบรสชาติของนมสูตรใหม่
• ปัญหาระบบทางเดินอาหาร การเปลี่ยนสูตรนมผงอาจทำให้ระบบทางเดินอาหารของลูกน้อยปรับตัวไม่ทัน ทำให้มีอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือท้องเสียหลังกินนม และไม่ยอมกินอีก
• มีปัญหาสุขภาพอื่น ๆ อาการป่วยไข้ ฟันขึ้น หรือการติดเชื้อในช่องปาก ก็อาจทำให้ลูกน้อยเบื่ออาหารหรือปฏิเสธนมได้
• ปัญหาการดูดนม บางครั้งคุณแม่อาจมีการเปลี่ยนขวดนม จุกนม พร้อม ๆ กับการเปลี่ยนสูตรนม และลูกไม่คุ้นเคยกับจุกนมและขวดนมใหม่ ก็อาจส่งผลให้ไม่ยอมกินนมได้เช่นกัน

เปลี่ยนนมแล้ว ลูกไม่กินนม แก้ไขยังไงดี

ก่อนให้นมผงสูตรใหม่กับลูกน้อย คุณแม่ควรสร้างบรรยากาศที่อบอุ่นและผ่อนคลายเพื่อให้ลูกน้อยรู้สึกสบายใจ ที่สำคัญคืออย่าบังคับให้ลูกกินนมเพราะจะทำให้เกิดการต่อต้าน ไม่ยอมกินนมมากขึ้น โดยการแก้ไขปัญหา เปลี่ยนนมแล้ว ลูกไม่กินนม มีวิธีที่คุณแม่สามารถนำไปใช้ได้ดังนี้ค่ะ

• เปลี่ยนสูตรนมทีละน้อย แทนที่จะเปลี่ยนสูตรนมทันที ให้คุณแม่ลองผสมนมสูตรเก่ากับนมสูตรใหม่ ในสัดส่วนที่แตกต่างกันในแต่ละวัน เพื่อให้ลูกน้อยค่อย ๆ ปรับตัวก่อนค่ะ
• เปลี่ยนอุณหภูมิของนม ลองปรับอุณหภูมิของนมให้อุ่นหรือเย็นลงเล็กน้อยสิคะ เพราะบางครั้งอุณหภูมิของนมก็มีผลต่อการยอมรับของลูกเช่นกัน
• เปลี่ยนภาชนะ การเปลี่ยนขวดนม แก้วนม หรือช้อนให้มีลวดลายใหม่ ๆ รวมถึงการเติมผลไม้เล็กน้อยลงในนมเพื่อเปลี่ยนรสชาติ อาจช่วยกระตุ้นความสนใจของลูกน้อยได้
• เปลี่ยนเวลาให้นม ลองเปลี่ยนเวลาให้นมในแต่ละมื้อ อาจจะทำให้ลูกน้อยหิว และยอมรับนมสูตรใหม่ได้ง่ายขึ้น
• อย่าเปลี่ยนสูตรนมบ่อยเกินไป เพราะอาจทำให้ระบบทางเดินอาหารของลูกน้อยเกิดการระคายเคือง
• ให้เวลาลูกในการปรับตัว การเปลี่ยนสูตรนมจำเป็นต้องใช้เวลาค่ะ เด็กบางคนกินง่ายปรับตัวได้เร็ว บางคนต้องรอสักระยะหนึ่งก่อน ซึ่งอาจใช้เวลาหลายวันหรือหลายสัปดาห์ในการยอมรับนมสูตรใหม่
• สังเกตอาการหลังเปลี่ยนสูตรนม หากลูกน้อยมีอาการผิดปกติ เช่น ผื่นคัน ท้องอืด ท้องเสีย หรือร้องไห้บ่อย หลังเปลี่ยนนม ควรหยุดให้นมสูตรนั้นทันที แล้วปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและเลือกนมผงสูตรที่เหมาะสมกับลูกน้อย

การเปลี่ยนนมสูตรใหม่ รวมถึงการเปลี่ยนอาหารเมนูใหม่ ๆ ให้ลูกน้อย อาจเป็นเรื่องท้าทายที่คุณแม่ไม่สามารถคาดเดาผลลัพธ์ได้ แต่ขอให้อดทนและทำความความเข้าใจ ที่สำคัญคือต้องให้ความสำคัญกับความรู้สึกของลูกเป็นหลักด้วย ให้กำลังใจกันและกันอยู่เสมอ ค่อย ๆ ก้าวผ่านความท้าทายไปด้วยกันจนลูกน้อยสามารถปรับตัวและยอมรับนมสูตรใหม่ได้ในที่สุดค่ะ

ที่มา : เลี้ยงลูกโตไปด้วยกัน

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ

5 นมผงสำหรับเด็กแพ้นมวัว ยี่ห้อไหนดี รู้ได้ไงว่าลูกแพ้ แก้ด้วยนมอะไร

เติมนมแม่ลงในนมผงได้ไหม ใครทำอยู่หยุดด่วน ไม่ใช่ผลดีกับทารก

เจาะลึก ปัจจัยในการเลือกนมผง ของคุณแม่ยุคใหม่ : ผลสำรวจจาก theAsianparent insights