คำถามที่คุณพ่อคุณแม่นำมาใช้อาจจะเริ่มต้นที่คำถามง่าย ๆ เหมาะสมกับวัยของเจ้าตัวเล็ก เพราะการตั้งคำถามจะนำมาซึ่งการฝึกสมอง และการคิดหาคำศัพท์ของเด็กมาตอบโต้กับพ่อแม่ นำไปสู่การพัฒนาการเรียนรู้ของลูกได้ โดยเคล็ดลับในการใช้คำถามอยู่ตรงนี้
1.ใช้ช่วงเวลาสบาย ๆ ผ่อนคลายแล้วตั้งคำถามเพื่อสนทนากับลูกน้อย
2.เปิดโอกาสให้ลูกได้ตอบคำถามและแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระ ปล่อยให้ลูกใช้เวลาคิดก่อนตอบ โดยไม่เร่งเร้าที่จะเอาคำตอบ
3.ลำดับคำถามเริ่มจากง่าย ๆ เช่น ใคร ทำอะไร ที่ไหน อย่างไร เมื่อลูกเริ่มโต้ตอบมากขึ้น ก็ค่อยตั้งคำถามต่อยอดไปว่า ทำไม เพราะอะไร อย่างไร
4.รับฟังคำตอบของลูกอย่างตั้งอกตั้งใจ ใช้วิธีสบตากันในการสนทนา เพื่อให้ลูกรู้ว่าพ่อแม่สนใจในสิ่งที่พวกเขากำลังพูดออกมานั่นเอง
5.คำตอบของเจ้าตัวเล็กอาจจะยังไม่มีเหตุผล ไม่มีที่มาที่ไป คุณพ่อคุณแม่อย่าเพิ่งแสดงอาการที่ทำให้ลูกเสียหน้าหรือเสียความรู้สึก เช่น แสดงอาการหัวเราะ หรือค้านว่าไม่ถูกต้อง เพราะลูกจะไม่กล้าตอบครั้งต่อ ๆ ไปอีก
6.สลับโอกาสให้ลูกเป็นฝ่ายตั้งคำถามบ้าง เพื่อสร้างบรรยากาศการสนทนาให้มีรสชาติแปลกใหม่ และสร้างความสนุกให้กับลูก เพื่อไม่ทำให้ลูกรู้สึกอัดอัด
เคล็ดลับการใช้คำถามสู่พัฒนาการของลูกน้อย หน้าถัดไป >>
7. ตอบคำถามด้วยการโยนคำถามกลับบ้างในบางครั้ง เช่น เมื่อลูกถามว่า “กินลูกอมไม่ดีใช่ไหม” คุณแม่อาจจะถามกลับว่า “ใช่แล้วล่ะ กินลูกอมไม่ดี แล้วทำไมถึงไม่ดีน้า” ซึ่งจะทำให้ลูกได้แสดงความคิดและยอมรับเหตุผลของตนเองได้มากขึ้น รวมถึงการภูมิใจที่พ่อแม่ได้ยอมรับความคิดของเขาด้วย
8. ใช้คำถามเป็นการสร้างเลือก มากกว่าการออกคำสั่งหรือการบังคับ เช่น ลูกอย่างจะกินแอปเปิ้ลหรือฝรั่ง เป็นการเปิดโอกาสให้ลูกได้เลือกอย่างใดอย่างหนึ่งภายในขอบเขตที่เรากำหนดได้ด้วย
9. เพิ่มแรงเสริม ด้วยการชมเชยกับความคิด คำตอบ ถ้าลูกสามารถตอบคำถามออกมาได้อย่างดี เช่น เก่งมาก เพอร์เฟค ความคิดดีมาก คิดได้อย่างไรเนี่ย พร้อมกับปรบมือ หรือยกนิ้วกดไลก์ ยิ้มรับ ฯลฯ
ตัวอย่างคำถามปลายเปิดที่พ่อแม่สามารถใช้กับลูกในวัย 2-3 ขวบหรือวัยอนุบาล เป็นคำถามอะไรก็ง่าย ๆ เกี่ยวกับชีวิตประจำวัน และทำให้คุณแม่ว่าในแต่ละวันลูกได้ทำอะไรบ้าง เช่น
– วันนี้เรียนอะไรบ้างคะ
– ชอบเรียนวิชาอะไรมากที่สุดคะ
– มีเพื่อนมาเรียนเยอะมั้ยคะ
– เล่าให้ฟังหน่อยได้มั้ยคะว่าคุณครูสอนอะไร
– ลูกอยากกินอะไรวันนี้
– ลูกเห็นดอกไม้สีอะไร
– ฯลฯ
ซึ่งแนวคำถามเหล่านี้จะเป็นเครื่องกระตุ้นให้ลูกได้เกิดกระบวนการคิด ได้จากการจดจำ การสังเกต และสนใจในสิ่งต่าง ๆ รอบตัว ต่อยอดไปสู่การพัฒนาสมองของลูกได้
ขอบคุณข้อมูล : อาจารย์จินตนา ปรีดานันต์
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
11 คำถามชวนลูกคุยที่จะทำให้เข้าใจลูกมากขึ้น
คุยกับลูกโดยใช้คำถามปลายเปิด ช่วยพัฒนาความคิด