พ่อแม่ต้องระวังให้ดี 5 สัญญาณที่บอกว่า ลูกน้อยมีพัฒนาการล่าช้า การเป็นพ่อแม่มือใหม่นั้นเต็มไปด้วยความสุขและความตื่นเต้น แต่ในขณะเดียวกันก็อาจมีความกังวลเกี่ยวกับพัฒนาการของลูกน้อยว่าเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานหรือไม่ การสังเกตสัญญาณบ่งบอกถึงพัฒนาการล่าช้าตั้งแต่เนิ่นๆ เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพราะจะช่วยให้คุณสามารถเข้าถึงการดูแลและสนับสนุนที่เหมาะสมได้ทันท่วงที
บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับพัฒนาการในเด็กวัยแรกเกิดถึงวัยอนุบาล รวมถึง 5 สัญญาณสำคัญที่บ่งบอกว่าลูกน้อยอาจมีพัฒนาการล่าช้า พร้อมทั้งแนวทางการสังเกตและการรับมือเบื้องต้น เพื่อให้คุณมั่นใจได้ว่าลูกน้อยของคุณได้รับการดูแลอย่างดีที่สุด
ทำไมการสังเกตพัฒนาการของลูกน้อยจึงสำคัญ ?
พัฒนาการของเด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกัน แต่โดยทั่วไปแล้วจะมีช่วงอายุที่ควรบรรลุพัฒนาการในด้านต่าง ๆ เช่น ด้านร่างกาย ด้านภาษา ด้านสังคม และด้านอารมณ์ การสังเกตพัฒนาการของลูกน้อยอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้คุณ :
- ตรวจพบปัญหาได้เร็ว: หากลูกน้อยมีพัฒนาการล่าช้า การเข้ารับการตรวจวินิจฉัยและการบำบัดรักษาแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้เด็กสามารถพัฒนาศักยภาพได้เต็มที่
- วางแผนการดูแลที่เหมาะสม: คุณสามารถปรับเปลี่ยนวิธีการเลี้ยงดูและกิจกรรมที่ทำร่วมกับลูกน้อยให้สอดคล้องกับความต้องการและพัฒนาการของลูก
- ลดความวิตกกังวล: การเข้าใจพัฒนาการของลูกน้อยจะช่วยให้คุณมีความมั่นใจและลดความวิตกกังวลเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกได้
พัฒนาการในเด็กวัยแรกเกิดถึงวัยอนุบาล
ก่อนที่จะเข้าสู่หัวข้อหลัก เรามาทำความเข้าใจเกี่ยวกับพัฒนาการในเด็กวัยแรกเกิดถึงวัยอนุบาลกันก่อน พัฒนาการในช่วงวัยนี้แบ่งออกเป็น 4 ด้านหลัก ได้แก่
- ด้านร่างกาย: การเคลื่อนไหว การควบคุมกล้ามเนื้อ การเจริญเติบโตทางกายภาพ
- ด้านภาษา: การเปล่งเสียง การเลียนเสียง การพูดคำแรก การสร้างประโยค
- ด้านสังคม: การตอบสนองต่อสิ่งเร้า การแสดงออกทางอารมณ์ การเข้าสังคม
- ด้านอารมณ์: การควบคุมอารมณ์ การสร้างความผูกพัน
5 สัญญาณที่บ่งบอกว่าลูกน้อยมีพัฒนาการล่าช้า
-
ด้านร่างกาย :
- ไม่สามารถควบคุมศีรษะได้เมื่ออายุ 3 เดือน
- ไม่สามารถนั่งได้โดยไม่ต้องพยุงเมื่ออายุ 8 เดือน
- ไม่สามารถคลานได้เมื่ออายุ 12 เดือน
- ไม่สามารถเดินได้เมื่ออายุ 18 เดือน
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง ไม่สามารถจับวัตถุได้มั่นคง
-
ด้านภาษา:
- ไม่ส่งเสียงกุกกิกเมื่ออายุ 4 เดือน
- ไม่ตอบสนองต่อเสียงเรียกชื่อเมื่ออายุ 12 เดือน
- ไม่สามารถพูดคำง่ายๆ ได้เมื่ออายุ 18 เดือน
- ไม่สามารถสร้างประโยคสั้นๆ ได้เมื่ออายุ 2 ปี
- มีปัญหาในการสื่อสารความต้องการ
-
ด้านสังคม :
- ไม่สบตา ไม่ยิ้มให้เมื่อมีคนเข้ามาใกล้
- ไม่สนใจสิ่งรอบตัว
- ไม่เล่นกับของเล่น
- ไม่สามารถเข้าสังคมกับเด็กคนอื่นได้
- มีพฤติกรรมซ้ำๆ เช่น กัดเล็บ แกว่งตัวไปมา
-
ด้านอารมณ์ :
- ร้องไห้บ่อย ไม่ยอมให้ใครอุ้ม
- มีอารมณ์แปรปรวนง่าย
- กลัวคนแปลกหน้ามากเกินไป
- ไม่แสดงความรักความผูกพันกับผู้ปกครอง
-
ด้านพัฒนาการอื่น ๆ :
- มีปัญหาในการกิน
- มีปัญหาในการนอนหลับ
- มีอาการแพ้หรือภูมิแพ้บ่อยครั้ง
- มีประวัติครอบครัวที่มีบุคคลที่มีความผิดปกติทางพัฒนาการ
สัญญาณเหล่านี้เป็นเพียงตัวอย่างทั่วไป การพัฒนาการของเด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกัน หากคุณสังเกตเห็นสัญญาณใดสัญญาณหนึ่ง หรือมีความกังวลเกี่ยวกับพัฒนาการของลูกน้อย ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเด็กเพื่อรับคำแนะนำที่ถูกต้อง
สาเหตุของพัฒนาการล่าช้า
การที่ลูกน้อยมีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กวัยเดียวกัน เป็นเรื่องที่พ่อแม่หลายคนกังวลใจ สาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหานี้อาจมีหลายปัจจัย ซึ่งสามารถแบ่งออกได้ดังนี้
1. ปัจจัยทางพันธุกรรม
- กลุ่มอาการดาวน์ซินโดรม: เป็นความผิดปกติทางโครโมโซมที่พบบ่อยที่สุด ทำให้เด็กมีลักษณะใบหน้าผิดปกติ และพัฒนาการล่าช้าหลายด้าน
- โรคพันธุกรรมอื่น ๆ : เช่น กลุ่มอาการเฟรไจล์ เอ็กซ์ (Fragile X syndrome), กลุ่มอาการพราเดอร์-วิลลี่ (Prader-Willi syndrome) เป็นต้น
2. ปัจจัยที่เกิดขึ้นระหว่างตั้งครรภ์
- การติดเชื้อ: เช่น หัดเยอรมัน, โรคซิฟิลิส
- มารดาได้รับสารพิษ: เช่น แอลกอฮอล์, ยาเสพติด, สารเคมี
- ภาวะขาดสารอาหาร: เช่น โฟลิกแอซิด, ไอโอดีน
- ภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์: เช่น คลอดก่อนกำหนด, น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย
3. ปัจจัยที่เกิดขึ้นหลังคลอด
- การบาดเจ็บที่สมอง: เช่น อุบัติเหตุ, การขาดออกซิเจนขณะคลอด
- การติดเชื้อในระบบประสาท: เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
- ภาวะขาดสารอาหารเรื้อรัง
- ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม: เช่น การเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม, การขาดปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
4. ปัจจัยอื่น ๆ
- ความผิดปกติทางโครงสร้างของสมอง: เช่น ไมโครเซฟาลี (สมองเล็ก)
- ปัญหาทางสุขภาพอื่น ๆ : เช่น ปัญหาการได้ยิน, การมองเห็น, โรคหัวใจ
แนวทางการสังเกตและการรับมือเบื้องต้น ว่า ลูกน้อยมีพัฒนาการล่าช้า
การสังเกตพัฒนาการของลูก เป็นสิ่งสำคัญมากสำหรับพ่อแม่ เพราะจะช่วยให้คุณสังเกตเห็นความผิดปกติได้ตั้งแต่เนิ่นๆ หากลูกมีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กวัยเดียวกัน คุณสามารถสังเกตได้จากพฤติกรรมเหล่านี้
- พัฒนาการด้านร่างกาย: ไม่สามารถควบคุมศีรษะ นั่ง ยืน หรือเดินได้ตามวัย ไม่สามารถหยิบจับวัตถุได้คล่อง
- พัฒนาการด้านภาษา: ไม่พูดหรือพูดคำศัพท์น้อย ไม่เข้าใจคำสั่ง ไม่สามารถเลียนเสียงหรือท่าทางได้
- พัฒนาการด้านสังคมและอารมณ์: ไม่สนใจสิ่งรอบตัว ไม่เล่นกับเด็กคนอื่น มีพฤติกรรมซ้ำๆ หรือมีอารมณ์แปรปรวน
- พัฒนาการด้านสติปัญญา: ไม่สามารถแก้ปัญหา ไม่สามารถจดจำสิ่งต่าง ๆ ได้
การรับมือเบื้องต้น
- อย่าตื่นตระหนก: การค้นพบว่าลูกมีพัฒนาการล่าช้า อาจทำให้คุณรู้สึกวิตกกังวล แต่การรักษาความสงบและปรึกษาแพทย์เป็นสิ่งสำคัญที่สุด
- จดบันทึกพัฒนาการของลูก: การจดบันทึกพัฒนาการของลูก จะช่วยให้คุณและแพทย์เห็นภาพรวมของพัฒนาการของลูกได้ชัดเจนขึ้น
- สร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้: จัดเตรียมของเล่นที่หลากหลายและเหมาะสมกับวัย สร้างปฏิสัมพันธ์กับลูกอย่างสม่ำเสมอ
- ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ: หากแพทย์วินิจฉัยว่าลูกมีพัฒนาการล่าช้า อาจแนะนำให้เข้ารับการบำบัดจากนักบำบัดที่เชี่ยวชาญ เช่น นักกายภาพบำบัด นักกิจกรรมบำบัด หรือ นักพูดบำบัด
- เข้าร่วมกลุ่มสนับสนุน: การพูดคุยกับพ่อแม่ที่มีลูกที่มีพัฒนาการล่าช้าเหมือนกัน จะช่วยให้คุณได้รับกำลังใจและคำแนะนำที่ดี
การรักษาพัฒนาการล่าช้าในเด็ก จะขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ แพทย์อาจแนะนำการบำบัด การใช้ยา หรือการผ่าตัด
การสังเกตพัฒนาการของลูกน้อยเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพราะจะช่วยให้คุณสามารถตรวจพบปัญหาได้เร็วและเข้าถึงการดูแลที่เหมาะสมได้ทันท่วงที หากคุณสังเกตเห็นสัญญาณบ่งบอกว่าลูกน้อยมีพัฒนาการล่าช้า อย่าลังเลที่จะปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเด็ก เพื่อให้ลูกน้อยของคุณได้รับการดูแลและสนับสนุนอย่างเต็มที่
ขอขอบคุณที่มา : phyathai.com
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
ลูกเลือดจาง ทำไงดี ? ปัญหาใหญ่ ปล่อยไว้เสี่ยงพัฒนาการล่าช้า
เจาะลึก! พัฒนาการทารก 6 เดือน ทักษะที่ลูกควรทำได้ และเทคนิคเสริมพัฒนาการ
40 กิจกรรมเสริมพัฒนาการทารก 4-6 เดือน ปลุกพลังสมองลูกน้อย
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
