ก่อนที่เราจะพูดถึง โรคจมูกอักเสบภูมิแพ้ เราจะเริ่มจากโรคภูมิแพ้ในเบื้องต้นก่อน เพื่อให้คุณแม่เข้าใจมากขึ้น โดยส่วนใหญ่อาการของภูมิแพ้นั้นเกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน โดยที่ร่างกายจะมีปฏิกิริยาไวต่อสารก่อภูมิแพ้หรือสารระคายเคือง แน่นอนว่าหาก ลูกเป็นภูมิแพ้ พ่อแม่ต้องเกิดความวิตกกังวลอยู่แล้วว่าอาการเหล่านี้จะมีผลอะไรกับพัฒนาการลูกหรือไม่ วันนี้เราจะมาดูกันว่า อาการเบื้องต้นของภูมิแพ้ที่มักจะพบเจอในเด็ก ๆ นั้นมีอะไรบ้าง แล้วจะดูแลลูกน้อยอย่างไรได้บ้าง
ลักษณะอาการของภูมิแพ้
อาการภูมิแพ้ สามารถเกิดขึ้นได้ทุกบริเวณของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็น ผิว ดวงตา ในช่องท้อง จมูก โพรงไซนัส คอ หรือ ปอดเองก็ตาม ซึ่งอาจเกิดอาการต่าง ๆ เช่น
- คัดจมูก จาม น้ำมูกไหล หรือ มีอาการคันในบริเวณรูหู ริมฝีปาก
- ตาแดงและคัน
- ผิวแห้ง แดง และคัน
- มีผื่นแดง คัน
- หอบหืด หายใจลำบาก
- หรืออาการรุนแรงที่อาจส่งผลต่อชีวิต เช่น หายใจไม่ได้ อาเจียน ท้องเสีย มีความดันเลือดต่ำ หน้ามืด
ผลกระทบหากลูกเป็นภูมิแพ้แล้วไม่รักษาไม่ควบคุมอาการให้ดี
หากลูกเป็นโรคภูมิแพ้ แล้วไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องเหมาะสม อาจเป็นสาเหตุนำมาซึ่งโรคอื่นๆ ซึ่งมีผลต่อคุณภาพชีวิต อารมณ์ การเจริญเติบโต และการเรียนได้ เช่น โรคหืด ไซนัสอักเสบ ภาวะอุดกั้นการหายใจเวลานอนหลับ เป็นต้น
ความเกี่ยวข้องระหว่างโรคหืดกับ โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้
โรคหืด เป็นโรคที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้มาก ๆ เพราะกลไกในการเกิดปฏิกิริยาของโรคเหมือนกัน และเกิดในระบบทางเดินหายใจที่มีความต่อเนื่องกัน มีการศึกษาที่ชัดเจนว่า ผู้ป่วยเด็กที่เป็นโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ หากไม่ได้รับการรักษาจะเพิ่มโอกาสความเสี่ยงในการเป็นโรคหืดได้สูงในเวลาต่อมา และหากมีอาการของโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้กำเริบมาก ก็อาจจะกระตุ้นให้อาการหอบเหนื่อยจากโรคหืดกำเริบได้เช่นกัน เด็กที่เป็นโรคหืด และมีอาการของโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ จึงต้องได้รับการวินิจฉัย และรักษาอาการทางจมูกพร้อม ๆ กันไป
ความเกี่ยวข้องไซนัสอักเสบกับ โรคจมูกอักเสบภูมิแพ้
ไซนัส คือ โพรงอากาศที่อยู่ภายในกระดูกบริเวณรอบ ๆ จมูก มีรูเปิดเชื่อมกับโพรงจมูก การที่มีจมูกอักเสบ จึงทำให้เกิดการอักเสบของไซนัสต่อเนื่องไปได้ง่าย เด็กที่เป็นโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ จะมีเยื่อบุภายในจมูกบวมเรื้อรัง ซึ่งจะทำให้เกิดการอุดตันของรูเปิดไซนัสได้ง่าย และมีโอกาสเป็นไซนัสอักเสบได้บ่อย
ไซนัสอักเสบในเด็ก มักเริ่มจากการติดเชื้อไวรัสมาก่อน แล้วมีการติดเชื้อแบคทีเรียตามมา อาการของไซนัสอักเสบเฉียบพลัน คือ มีน้ำมูก คัดจมูก มีอาการไอ ปวดศีรรีษะ มีไข้ นอนกรน มีกลิ่นปาก เด็กที่มีอาการของไซนัสอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับคำแนะนำในการใช้ยา
ภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นกับ โรคจมูกอักเสบภูมิแพ้
ภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นเกิดจากการตีบแคบของทางเดินหายใจส่วนบน ทำให้ต้องหายใจเข้ามากขึ้นเพื่อเอาชนะทางเดินหายใจที่ตีบแคบนั้น ทำให้เกิดอาการคือ นอนกรนบ่อย ๆ หายใจแรงมากกว่าปกติขณะหลับ หยุดหายใจแล้วหายใจเฮือกเป็นพัก ๆ ทำให้นอนหลับพักผ่อนได้ไม่เพียงพอ โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้จัดเป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยของภาวะนี้ในเด็ก เนื่องจากภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้นจะมีภาวะขาดออกซิเจนขณะนอนหลับ จึงนำมาซึ่งปัญหาพฤติกรรมของเด็ก เช่น สมาธิสั้น ซนผิดปกติ ผลการเรียนแย่ลง ง่วงกลางวันเพราะนอนไม่พอ
ดังนั้นโรคภูมิแพ้ ที่แม้จะดูไม่ร้ายแรง เช่น โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ อาจนำมาซึ่งโรค และภาวะผิดปกติที่มีอันตรายเกี่ยวเนื่องตามมาได้ ภาวะต่าง ๆ เหล่านี้ อาจมีผลกระทบในระยะยาวต่อการเจริญเติบโต และพัฒนาการของลูกได้เช่นกัน
โดยเฉพาะเด็กหลายคน หากไม่สบาย ก็จะเบื่ออาหาร ร่างกายอ่อนแอ ทำให้การเจริญเติบโตทางด้านร่างกายช้าลง หากต้องหยุดเรียนบ่อย จะทำให้ลูกมีพัฒนาด้านการเรียนรู้ได้ช้า ขาดทักษะการเข้าสังคม เกิดอาการเครียด และ หากคุณพ่อคุณแม่ต้องหยุดงาน เพื่อดูแลลูก ก็จะส่งผลต่อรายได้ของครอบครัวอีกด้วย ดังนั้นหากลูกเป็นโรคภูมิแพ้ ควรจะใส่ใจในอาการเล็ก ๆ น้อย ๆ และควรจะได้รับการรักษาทันที เพื่อควบคุมอาการ ให้ดีที่สุดภายใต้การดูแลของคุณหมอ
อย่างไรก็ตาม ทางเลือกที่ดีที่สุดคือการป้องกันหรือลดความเสี่ยงภูมิแพ้ของลูกตั้งแต่ช่วงแรกของชีวิต โดยคุณแม่ควรใส่ใจเรื่องโภชนาการของลูกให้มากขึ้น ด้วยการดูแลให้เด็ก ๆ ทานนมแม่อย่างน้อย 6 เดือนแรกหรือมากกว่านั้น เพราะนมแม่มีคุคุณสมบัติ Hypo-Allergenic ( H.A. ) ช่วยลดความเสี่ยงภูมิแพ้ เพราะนอกจากนมแม่จะมีสารอาหารมากกว่า 200 ชนิดแล้ว โปรตีนในนมแม่บางส่วน มี PHP หรือ Partially Hydrolyzed Proteins ซึ่งเป็นโปรตีนที่ถูกย่อยให้มีขนาดเล็กลงด้วยเอ็นไซม์ตามธรรมชาติในนมแม่รวมทั้งมีโพรไบโอติกหลายชนิด เช่น Bifidus BL (บิฟิดัส บีแอล) ซึ่งเป็นหนึ่งในสายพันธุ์ที่มีส่วนช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและลดความเสี่ยงของการเกิดภูมิแพ้ โดยสังเกตได้จากทารกที่ได้รับนมแม่อย่างเหมาะสมจะมีการเกิดภูมิแพ้น้อยกว่า และมีภูมิคุ้มกันที่ดีกว่า
แต่ในกรณีที่ไม่สามารถให้นมแม่ได้นั้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อแนะนำข้อมูลสำหรับเด็กที่เสี่ยงเป็นภูมิแพ้หรือต้องการป้องกันภูมิแพ้ เพื่อช่วยให้เด็กเติบโตมาอย่างแข็งแรง พร้อมที่จะเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ได้อย่างสมวัย โดยไม่มีปัญหาสุขภาพมาปิดกั้นพัฒนาการของพวกเขา
คุณแม่สามารถเข้าไปศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม ได้ที่ N Sensitive Club ซึ่งภายในคลับจะครอบคลุมข้อมูลเกี่ยวกับแม่และเด็ก โดยเฉพาะการดูแลป้องกันภูมิแพ้ในเด็ก
[H2] เอกสารอ้างอิง
- โรคภูมิแพ้ดีขึ้นได้ เมื่อรู้สาเหตุและรักษาให้ตรงจุด – Phyathai Hospital
- Dallas DC, et al. J Mammary Gland Biol Neoplasia. 2015 Dec;20(3-4):133-47.
- Dallas DC, et al. J Nutr. 2014 Jun;144(6):815-20
- Grönlund MM, et al. Clin Exp Allergy. 2007 Dec;37(12):1764-72.
บทความอื่น ๆ ที่คุณอาจสนใจ
10 รายชื่อคุณหมอเด็กผู้เชี่ยวชาญด้านโรคภูมิแพ้
แค่จัดบ้านใหม่ ลูกน้อยก็ห่างไกลโรคภูมิแพ้
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
