รู้ไหม ก๊าซไนโตรเจน คืออะไร เป็นองค์ประกอบสำคัญในบรรยากาศของเรา และมีบทบาทสำคัญในชีวิตของเราหลายด้าน เป็นก๊าซที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส ซึ่งพบได้ในสิ่งมีชีวิตทุกชนิด ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 78 ของชั้นบรรยากาศโลก ก๊าซนี้ยังพบได้ในที่อื่น เช่น ในอากาศที่เราหายใจ หรือแม้แต่ในดิน บทบาทนี้เราจะมาเรียนรู้เรื่องทั่วไปของก๊าซไนโตรเจน การใช้งานที่หลากหลาย และความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากก๊าซไนโตรเจนด้วย
ก๊าซไนโตรเจน คืออะไร ?
ก๊าซไนโตรเจน (Nitrogen) คือ ก๊าซที่ไม่มีกลิ่น ไม่มีสี ไม่มีรส และไม่เป็นพิษส่วนใหญ่พบได้ในชั้นบรรยากาศของโลก คิดเป็น 78.09 % ของชั้นบรรยากาศ ทำให้เป็นก๊าซที่มีมากที่สุดในอากาศ ก๊าซไนโตรเจนหรือ N2 มีความเฉื่อยสูง และมีความเสถียรสูง ซึ่งหมายความว่าไม่ทำปฏิกิริยากับธาตุ หรือสารประกอบอื่น ๆ ได้ง่าย นอกจากนี้ยังสามารถบีบอัดได้สูงซึ่งทำให้มีประโยชน์ในการใช้งานที่หลากหลาย ก๊าซไนโตรเจนยังไม่ติดไฟ และไม่นำไฟฟ้า ทำให้เป็นก๊าซที่ปลอดภัยในการทำงานต่าง ๆ อีกด้วย
บทความที่เกี่ยวข้อง : ก๊าซ CO2 คืออะไร เสริมความรู้ให้ลูกวัยเรียน เข้าใจโลกร้อนมากขึ้น
ก๊าซไนโตรเจนมาจากไหน ?
ก๊าซไนโตรเจนเป็นก๊าซที่มีอยู่มากมาย และเกิดขึ้นตามธรรมชาติซึ่งมีอยู่ประมาณร้อยละ 78 ของชั้นบรรยากาศโลก ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่เป็นพิษ และไม่ติดไฟ ทำให้เป็นก๊าซที่เหมาะสำหรับใช้ในอุตสาหกรรม และการแพทย์ ก๊าซไนโตรเจนมีแหล่งที่มาหลายแหล่ง คือ สามารถสร้างขึ้นได้เองผ่านการกลั่นแยกส่วนของอากาศเหลว หรือสามารถสกัดได้จากแหล่งธรรมชาติ เช่น พายุฟ้าคะนอง หรือภูเขาไฟระเบิด นอกจากนี้ยังผลิตโดยสิ่งมีชีวิตบางชนิด เช่น แบคทีเรีย และเชื้อรา โดยผ่านกระบวนการตรึงไนโตรเจน นอกจากนี้ยังสามารถรวบรวมก๊าซไนโตรเจนจากการย่อยสลายอินทรียวัตถุ เช่น ปุ๋ยหมัก เป็นต้น
วิดีโอจาก : United Honda Automobile
ความปลอดภัยของก๊าซไนโตรเจน
หากมีการนำก๊าซไนโตรเจนมาใช้ สิ่งสำคัญคือ ต้องใช้มาตรการความปลอดภัยเพื่อป้องกันตัวคุณเอง และผู้อื่น ขั้นแรก คุณควรสวมอุปกรณ์ที่เหมาะสมเสมอ เมื่อจัดการกับก๊าซไนโตรเจน เช่น แว่นครอบตา ถุงมือ และกะบังหน้า นอกจากนี้ คุณควรตรวจสอบให้แน่ใจเสมอว่าได้เก็บก๊าซไนโตรเจนไว้ในที่ปลอดภัย และมีอากาศถ่ายเทสะดวก และตรวจสอบให้แน่ใจว่าได้ปิดการเชื่อมต่อทั้งหมดอย่างแน่นหนา สุดท้าย สิ่งสำคัญคือ ต้องสังเกตสัญญาณของการรั่วไหล หรือการกัดกร่อน หากคุณสังเกตเห็นสิ่งผิดปกติ คุณควรหยุดใช้ก๊าซไนโตรเจนทันที และติดต่อผู้เชี่ยวชาญเพื่อขอความช่วยเหลือ
การใช้ก๊าซไนโตรเจนในอุตสาหกรรม
ไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบที่จำเป็นสำหรับสิ่งมีชีวิตบนโลก และยังมีการใช้งานทางอุตสาหกรรมอีกมากมาย หนึ่งในการใช้งานทั่วไปของก๊าซไนโตรเจน คือ ในกระบวนการทางอุตสาหกรรมที่ต้องใช้ความเฉื่อย เช่น การอบชุบด้วยความร้อน การตัดด้วยเลเซอร์ และการเชื่อม ก๊าซไนโตรเจนยังใช้สร้างแรงดันถังเก็บ ผสมกับเชื้อเพลิงสำหรับเครื่องยนต์สมรรถนะสูง และเป็นสารทำความเย็นในระบบไครโอนิกส์ (Cryonics) นอกจากนี้ ก๊าซไนโตรเจนมักใช้ในการผลิตปุ๋ย วัตถุระเบิด และยาได้ด้วย
การใช้ก๊าซไนโตรเจนในการเกษตร
การใช้ก๊าซไนโตรเจนที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งในการเกษตร คือ การใช้เป็นปุ๋ย ก๊าซไนโตรเจนมักถูกรวมเข้ากับสารประกอบอื่น ๆ เช่น แอมโมเนีย หรือไนเตรต เพื่อสร้างปุ๋ยที่อุดมด้วยสารอาหารที่ช่วยให้พืชผลเติบโต ก๊าซไนโตรเจนยังช่วยเพิ่มระดับไนโตรเจนในดิน ซึ่งสามารถปรับปรุงสุขภาพของพืช และทำให้พืชต้านทานต่อศัตรูพืช และโรคได้มากขึ้น นอกจากนี้ ก๊าซไนโตรเจนยังช่วยปรับปรุงความสามารถในการอุ้มน้ำของดิน ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการผลิตพืชผลที่ดี
บทความที่เกี่ยวข้อง : ก๊าซธรรมชาติ มีส่วนประกอบอะไรบ้าง มีข้อดีข้อเสียอย่างไร มาดูกัน
การใช้ก๊าซไนโตรเจนในทางการแพทย์
การใช้ก๊าซไนโตรเจนในทางการแพทย์ เป็นทางเลือกที่น่าสนใจ และได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ ก๊าซไนโตรเจนไม่มีกลิ่น และไม่มีสี และถูกนำมาใช้ในการรักษาทางการแพทย์เป็นเวลาหลายปี มักใช้ในการรักษาด้วยความเย็น ซึ่งใช้ในการแช่แข็งเซลล์ที่ผิดปกติ เช่น เนื้องอกมะเร็ง ด้วยอุณหภูมิที่เย็นจัด ก๊าซไนโตรเจนยังสามารถใช้เพื่อช่วยลดการอักเสบในบางกรณี รวมทั้งช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อในการผ่าตัด นอกจากนี้ยังใช้เพื่อช่วยรักษาอวัยวะ เนื้อเยื่อ และเลือดสำหรับการปลูกถ่าย เป็นต้น
อันตรายจากก๊าซไนโตรเจน
ก๊าซไนโตรเจนอาจเป็นสารอันตรายหากไม่ได้รับการจัดการอย่างถูกต้อง ต้องระวังอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากก๊าซไนโตรเจน เพื่อให้คุณใช้มาตรการป้องกันที่เหมาะสม เรามีอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากก๊าซไนโตรเจน 7 ข้อที่ต้องพิจารณา ดังนี้
- ก๊าซไนโตรเจนเป็นสารที่ทำให้ขาดอากาศหายใจ ซึ่งหมายความว่าจะทำให้ร่างกายขาดออกซิเจน ทำให้หมดสติและเสียชีวิตได้
- ไนโตรเจนเป็นอันตรายจากไฟไหม้เมื่อสัมผัสกับเปลวไฟ
- ก๊าซไนโตรเจนสามารถลดปริมาณออกซิเจนในห้อง นำไปสู่สภาพแวดล้อมที่เป็นอันตราย
- ก๊าซไนโตรเจนสามารถแทนที่อากาศที่หายใจได้ และสร้างความเสี่ยงที่จะขาดออกซิเจน
- อาจทำให้เกิดอาการบวมเป็นน้ำเหลืองได้หากสัมผัสกับผิวหนัง
- ไนโตรเจนอาจทำให้โลหะเปราะ และสึกกร่อนได้เมื่อสัมผัสกับความเข้มข้นสูง
- ก๊าซไนโตรเจนอาจทำให้เกิดการระเบิดได้หากสัมผัสกับแหล่งกำเนิดประกายไฟ
ข้อแนะนำในการใช้ก๊าซไนโตรเจน
เนื่องจากก๊าซไนโตรเจนเป็นก๊าซที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น จึงสังเกตได้ยาก ซึ่งใช้เพื่อวัตถุประสงค์ต่าง ๆ ต้องจำไว้ว่าก๊าซไนโตรเจนอาจเป็นอันตรายได้ และต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง ด้วยเหตุนี้จึงมีการออกกฎระเบียบมากมายเพื่อให้มั่นใจถึงการใช้ก๊าซไนโตรเจนอย่างปลอดภัย กฎระเบียบเหล่านี้รวมถึงระบบการระบายอากาศ และการระบายอากาศที่เหมาะสมเพื่อปกป้องผู้คนจากการสัมผัสก๊าซไนโตรเจน เช่นเดียวกับการจัดเก็บ และการติดฉลากที่เหมาะสมของภาชนะบรรจุก๊าซไนโตรเจน นอกจากนี้ ต้องใช้ก๊าซไนโตรเจนในการใช้งานที่ได้รับอนุมัติ และใช้ร่วมกับอุปกรณ์ความปลอดภัยที่เหมาะสมเท่านั้น รวมถึงบุคลากรทุกคนต้องผ่านการฝึกอบรม และได้รับการรับรองในการใช้ก๊าซไนโตรเจนอย่างปลอดภัย เพื่อให้มั่นใจว่าปฏิบัติตามกฎระเบียบด้านความปลอดภัยได้ทั้งหมด
ดังนั้นก๊าซไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบอเนกประสงค์ และจำเป็นสำหรับอุตสาหกรรม และการใช้งานหลายประเภท แต่สิ่งสำคัญคือ ต้องจำไว้ว่าไนโตรเจนที่มากเกินไปอาจเป็นอันตราย และนำไปสู่การขาดอากาศหายใจได้ ด้วยเหตุนี้ผู้ใช้จึงต้องเข้าใจความเสี่ยง และใช้ความระมัดระวังอย่างเหมาะสม เมื่อทำงานรอบ ๆ บริเวณที่มีก๊าซไนโตรเจน
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
ก๊าซ LPG คืออะไร ใช่ก๊าซหุงต้มที่มีทุกบ้านหรือเปล่านะ ?
ก๊าซ NGV พลังงานธรรมชาติสำหรับรถยนต์ คุณรู้จักหรือยัง ?
การผลิตไฟฟ้าจากก๊าซธรรมชาติ ทำได้อย่างไร ความรู้เรื่องพลังงาน
ที่มา : britannica, tigcs