24ชั่วโมงแรกหลังคลอด แม่ต้องเจอกับความเปลี่ยนแปลงในเรื่องอะไรบ้างนะ ? ว่ากันว่าแม่ที่คลอดลูกเหมือนตายแล้วเกิดใหม่ เพราะเป็นช่วงเวลาของชีวิตที่ต้องผ่านวินาทีความเป็นความตาย ที่ท้ายที่สุดแล้วเราต่างก็อยากให้ลูกรอด แม่ปลอดภัยกันทุกคนค่ะ
# 24ชั่วโมงแรกหลังคลอด สิ่งที่ไม่มีใครเคยบอก เกิดอะไรขึ้นกับแม่บ้าง
- ตกเลือด
- เป็นไข้ หนาวสั่น
- เจ็บแผลฝีเย็บ
- เต้านมอักเสบ
- ปัสสาวะอักเสบ
- มีน้ำคาวปลา แทนประจำเดือน
ส่วนใหญ่แล้ว 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด ทุกคนมักจะให้ความสนใจไปกันที่เจ้าตัวเล็กที่เพิ่งลืมตาออกมาดูโลกมากที่สุด นั่นเพราะเด็กแรกคลอดมีความเสี่ยงทางสุขภาพได้หลายอย่าง หลังจากคลอดออกมา ตั้งแต่วินาทีแรกเลยค่ะ ซึ่งคุณหมอเด็กก็จะเช็กว่า ปอดมีการทำงานได้ไหม การได้ยินเสียงของหู เสียงร้องแรกมีร้องออกมาไหม หัวใจ ดวงตา อวัยวะทุกส่วนทั้งภายใน ภายนอกว่ามีความสมบูรณ์หรือไม่ อย่างไร รวมไปถึงอาการตัวเหลือง และอาการอื่น ๆ ฯลฯ ที่อาจเกิดขึ้นได้กับเด็กแรกเกิดเกือบทุกคน นี่คือคร่าว ๆ ที่ต้องเช็กในเด็กทารกแรกเกิดหลังคลอดทันทีค่ะ
แต่สำหรับคุณแม่หลังคลอด เรามักจะไม่ค่อยได้ทราบว่าอาจมีอาการต่าง ๆ ที่สามารถเกิดขึ้นได้ภายใน 24ชั่วโมงแรกหลังคลอด กันสักเท่าไหร่ ดังนั้นเราไปเช็กพร้อมกันค่ะว่า มีอาการอะไรบ้างที่ต้องสังเกต และใส่ใจกันให้มากค่ะ
# อาการตกเลือด
หลังคลอดลูกในผู้หญิงบางคนเกือบจะเสียชีวิตจากอาการตกเลือด ซึ่งอาการตกเลือดสามารถเกิดขึ้นได้หลังคลอดลูกภายใน 24 ชั่วโมง การตกเลือดหลังคลอด มีสาเหตุมาจากการหดรัดตัวของมดลูก การฉีกขาดของช่องทางคลอด หรือการมีรกค้าง รวมถึงการแข็งตัวของเลือดที่มีความผิดปกติ เป็นต้น ดังนั้นหากคุณแม่พบว่ามีเลือดออก หรือมีอาการปวดท้องหนักมาก ๆ ให้รีบแจ้งพยาบาล คุณหมอทราบทันมี เพื่อจะได้รักษาอาการได้ทันท่วงทีค่ะ
# อาการเป็นไข้ หนาวสั่น
สามารถเกิดขึ้นได้กับคุณแม่คลอดลูกทุกคน ที่หลังจากคลอดลูกทันที จนถึงประมาณ 1 ชั่วโมง คุณแม่อาจรู้สึกว่าตัวมีอาการตัวร้อนรุม ๆ เป็นไข้ และมีอาการหนาวสั่น ซึ่งการเป็นไข้หลังคลอด มักมาจากสาเหตุที่ร่างกายของแม่เสียเลือดมากในขณะคลอดลูก จึงเป็นผลทำให้ร่างกายปรับตัวไม่ทัน และเกิดอาการไข้หนาวสั่นขึ้นมานั่นเอง สำหรับอาการไข้ และหนาวสั่นจะหายไปได้เองจนเป็นปกติหลังจากที่ร่างกายมีการปรับตัวได้ดีแล้วนั่นเองค่ะ
# อาการเจ็บแผลฝีเย็บ
ไม่ว่าจะคลอดลูกวิธีธรรมชาติ หรือใช้วิธีการผ่าคลอดลูก อย่างแรกที่ร่างกายจะฟ้องออกมาใน 24 ชั่วโมงก็คือ ความรู้สึกจากอาการเจ็บแผลฝีเย็บจากการคลอดลูก ซึ่งหากปวดมากทันไม่ไหวให้แจ้งพยาบาลเพื่อขอยาทานแก้ปวดแผลได้ค่ะ
# อาการเต้านมอักเสบ
รู้หรือไหมว่าภายใน 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอดลูกออกมาแล้ว ถ้าไม่รีบให้ลูกเข้าเต้ากินนมแม่ นอกจากจะไม่ได้กระตุ้นให้ร่างกายผลิตน้ำนมแม่แล้ว ก็ยังจะทำให้เต้านมเกิดอาการคัดตึงอักเสบขึ้นได้ด้วยเหมือนกันค่ะ ดังนั้นแนะนำว่าถ้าแม่ไม่ได้ผ่าคลอด แต่เป็นการเบ่งคลอดลูกเอง คุณแม่ควรให้ลูกเข้าเต้าดูดนมแม่ได้ทันที หรือไม่ก็ขอให้อยู่ในช่วง 1-2 ชั่วโมงแรกได้ก็จะดีมาก ๆ เลยค่ะ
# อาการปัสสาวะอักเสบ
ในช่วงขณะคลอดลูก ศีรษะของลูกที่เคลื่อนต่ำลงมาก จะไปกดทับตรงบริเวณท่อปัสสาวะ จนทำให้ท่อปัสสาวะบวมขึ้นมา ทำให้คุณแม่ถ่ายปัสสาวะออกมาได้ยาก หรือถ่ายออกมาไม่หมด ซึ่งปัสสาวะที่ออกมาไม่หมด สามารถทำให้กระเพาะปัสสาวะติดเชื้อ และเกิดการอักเสบขึ้นได้
# มีน้ำคาวปลา แทนการมีประจำเดือน
แม่คลอดลูกบางคนสงสัยว่า ทำไมต้องให้เตรียมผ้าอนามัยไปด้วยหลังคลอด จะได้ใช้งานเลยหรืออย่างไร? ตอบว่า ได้ใช้ทันทีหลังคลอดลูก ไม่ใช่เพราะการมีประจำเดือน แต่ของเหลวที่ร่างกายจะหลั่งออกมาทันที ภายหลังคลอดลูกแล้วฃก็คือ น้ำคาวปลาที่ลักษณะคล้ายเลือดประจำเดือนนั่นแหละค่ะ ดังนั้นตอนจัดกระเป๋าคลอดให้เตรียมผ้าอนามัยไว้ด้วยนะคะ ส่วนประจำเดือน จะมาภายหลัง 6 สัปดาห์หลังคลอด แต่ถ้าคุณแม่ให้นมลูกประจำเดือน ก็จะยังไม่มาจนกว่าลูกจะหย่านมแม่แล้วค่ะ
ทั้งหมดนี้คืออาการต่าง ๆ ที่สามารถเกิดขึ้นได้ทันทีหลังจากที่มีการคลอดลูกแล้ว ซึ่งบางอาการถือเป็นความผิดปกติของร่างกายหลังคลอดลูก ควรต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดจากคุณหมอค่ะ
บทความ : ชั่วโมงแรกหลังคลอดของทารก เกิดอะไรขึ้นกับลูกบ้าง แม่มือใหม่ต้องทำยังไง
ชั่วโมงแรกหลังคลอด เกิดอะไรขึ้นกับลูกบ้าง
ชั่วโมงแรกหลังคลอดของทารก เป็นช่วงเวลาที่มหัศจรรย์ของพ่อแม่ เพราะทันทีที่พ่อแม่เห็นหน้าลูกก็จะเกิดความรู้สึกรักแรกพบเลยทันที แต่ช่วงเวลานั้น มักถูกพรากด้วยพยาบาลที่ต้องแยกตัวลูกน้อยไปทำความสะอาด ชั่งน้ำหนัก วัดความยาว และดูแลเรื่องอื่นๆ กระบวนการพวกนี้เองที่ มีส่วนให้เกิดผลกระทบต่อทั้งในระยะสั้นและระยะยาว เพราะอะไรนั้น ทาง TheAsianparent จะเล่าให้ฟังค่ะ
จริงๆ แล้วหลังคลอด คุณแม่ไม่จำเป็นต้องให้พยาบาลพาลูกเราไปอาบน้ำ ล้างไขและคราบเลือดออกจากตัวลูกในทันที เนื่องจากสามารถทำช้ากว่านี้ 1-2 ชั่วโมงได้ เพราะชั่วโมงแรกนี้ สิ่งที่คุณแม่ควรทำมากที่สุดคือ การให้ลูกกินนมแม่ให้เร็วที่สุด เพื่อเป็นสร้างสายสัมพันธ์ระหว่างตัวคุณแม่และลูกน้อย ไม่ว่าจะเป็นการคลอดเองหรือผ่าคลอด นอกเสียจากลูกจะมีปัญหา ต้องรีบเข้ารับการดูแลพิเศษ
ชั่วโมงแรกของลูกสำคัญเพราะอะไร ?
สิ่งหนึ่งที่อยากให้ว่าที่คุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์อยู่รู้ไว้ว่า หลังจากที่ทารกตัวน้อยคลอดออกมาแล้วนั้น ควรวางลูกน้อยไว้บริเวณท้องของคุณแม่ โดยที่ไม่ต้องทำอะไรกับเจ้าตัวเล็กทั้งสิ้น จากนั้น ให้นำผ้าห่มมาคลุมทั้งคุณแม่และลูกเพื่อสร้างความอบอุ่น โดยปล่อยให้ร่างกายของทั้งคุณแม่และลูกน้อยค่อยๆ ผลิตฮอร์โมนอะดรินาลีน (ฮอร์โมนแห่งความสุข) ขึ้นมา เพื่อไม่ให้รบกวนกับการผลิตฮอร์โมนออกซิโทซินและโพรแลคทิน ที่จะทำหน้าที่ในการผลิตนมแม่และคอยสานสัมพันธ์ระหว่างคุณแม่และลูกน้อยอีกด้วย
ในระหว่างที่คุณแม่นอนกอดลูกน้อยในอ้อมกอด ระยะเวลานี้คุณแม่จะอยู่ในสภาพแวดล้อมที่สงบกับลูกน้อย โดยไม่มีสิ่งอื่นมารบกวน แต่ก็ต้องอย่าลืมว่าคุณแม่ยังต้องค่อยๆ เบ่งเอารกออกมา และยังต้องเย็บแผลด้วยนะคะ
ข้อมูลอ้างอิง
รศ.นพ.วิทยา ถิฐาพันธ์.อาการผิดปกติหลังคลอด. หนังสือคู่มือตั้งครรภ์ และเตรียมคลอดสำหรับคุณแม่ยุคใหม่ หน้า 398-299
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
เงินอุดหนุนเด็กแรกเกิดกับเงินสงเคราะห์บุตรคือตัวเดียวกันหรือไม่
9 สัญญาณอันตราย ลูกในท้องหยุดเจริญเติบโต
ชั่วโมงแรกหลังคลอดของทารก เกิดอะไรขึ้นกับลูกบ้าง แม่มือใหม่ต้องทำยังไง