เด็กผิดท่าคลอดได้หรือไม่
การคลอดทางช่องคลอดถือเป็นช่องทางหลักและเป็นการคลอดปกติตามธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม เมื่อมีเหตุจำเป็นหรือมีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ก็สามารถเปลี่ยนไปทำผ่าตัดคลอดได้ เด็กผิดท่าคลอดได้หรือไม่ มาไขข้อข้องใจกัน
การคลอดทางช่องคลอดตามปกติ จำเป็นที่เด็กทารกจะต้องมีศีรษะเป็นส่วนนำซึ่งเป็นอวัยวะที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางใหญ่ที่สุดที่จะต้องผ่านช่องทางคลอดออกมา เมื่อครรภ์ใกล้ครบกำหนดทารกจึงมีการหมุนให้ศีรษะเป็นส่วนนำเสมอ โดยทารกจะอยู่ในลักษณะก้มหน้าคางชิดอก เพื่อให้ส่วนนำมีเส้นผ่านศูนย์กลางที่สั้นลงโอกาสคลอดง่ายขึ้น
ความเสี่ยงทารกผิดท่า
อย่างไรก็ตาม อาจมีความผิดปกติของส่วนนำได้ เช่น มีก้นเป็นส่วนนำ ทารกท่าขวาง ทารกท่าเอียง ทารกท่าหน้า เป็นต้น พบได้ประมาณร้อยละ 5 ของการตั้งครรภ์ ซึ่งแพทย์จะทำการตรวจหน้าท้อง ตรวจภายใน ตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงเพิ่มเติม เพื่อยืนยันท่าส่วนนำของทารกและหาสาเหตุหรือปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้ทารกอยู่ผิดท่าดังกล่าว
สาเหตุที่พบได้บ่อยเช่น ภาวะรกเกาะต่ำ ครรภ์แฝด ครรภ์แฝดน้ำ การตั้งครรภ์และคลอดมาแล้วหลายครั้ง มีเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก เป็นต้น
เด็กทารกผิดท่าบางชนิดสามารถคลอดทางช่องคลอดได้ บางชนิดอันตรายจำเป็นต้องผ่าคลอดเท่านั้น บางชนิดสูติแพทย์สามารถทำการหมุนเปลี่ยนท่าเด็กได้ ซึ่งจะประสบความสำเร็จหรือไม่ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ได้แก่ ระยะของการคลอด ท่าของทารกเอง ตำแหน่งที่รกเกาะ ปริมาณน้ำคร่ำ มีการหดรัดตัวของมดลูก ความพร้อมของห้องผ่าตัด และประสบการณ์ของแพทย์เองด้วย โดยแพทย์จะทำการประเมินและแจ้งให้มารดาทราบถึงโอกาสและความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้ แล้วจึงตัดสินใจเลือกช่องทางคลอดที่เหมาะสมที่สุดต่อไป
เด็กผิดท่าที่พบได้บ่อย ได้แก่
- ทารกท่าก้น พบได้บ่อยที่สุด มีก้นเป็นส่วนนำ หากมีเท้าลงมาในช่องคลอดด้วยการผ่าตัดคลอดจะปลอดภัยต่อทารกมากกว่า หากไม่มีเท้าลงมาสามารถพิจารณาให้คลอดทางช่องคลอดได้ ภายใต้เงื่อนไขที่เหมาะสมทางการแพทย์ซึ่งมีโอกาสคลอดได้ถึงร้อยละ 80
- ทารกท่าขวาง พบได้บ่อยรองลงมา สามารถดูแลการคลอดได้สองลักษณะคือ นำไปผ่าตัดคลอดเลยหรือหมุนเปลี่ยนท่าเด็กให้มีศีรษะเป็นส่วนนำร่วมกับเร่งคลอดทางช่องคลอดต่อไป มีโอกาสหมุนสำเร็จได้ร้อยละ 60
- ทารกท่าหน้า ทารกมีศีรษะเป็นส่วนนำแต่ไม่ก้มหน้า มีการหงายหน้าขึ้นในลักษณะท้ายทอยไปชิดทางด้านหลัง การคลอดทางช่องคลอดสามารถทำได้หากคางทารกชี้ไปด้านหน้า(ทางกระดูกหัวหน่าวของมารดา) มีโอกาสคลอดทางช่องคลอดสำเร็จได้ร้อยละ 60-70 หากคางทารกชี้ไปทางด้านหลัง (ทางกระดูกก้นกบของมารดา) จำเป็นต้องผ่าตัดคลอดแทน
- ทารกท่าหน้าผาก มีศีรษะส่วนนำแต่ทารกเงยหน้าขึ้นเล็กน้อย ทำให้หน้าผากลงมาเป็นส่วนนำแทน ซึ่งมักต้องผ่าตัดคลอดแทน
เด็กผิดท่าจึงมีโอกาสผ่าตัดคลอดสูงขึ้น แต่บางท่าสามารถคลอดทางช่องคลอดได้ด้วยความปลอดภัย ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับรายละเอียดท่าของทารก ความพร้อมของโรงพยาบาลนั้นๆ ในการดูแลมารดาที่มีความเสี่ยงสูงดังกล่าว
*ภาพและข้อมูลมีลิขสิทธิ์เจ้าของโดย บริษัท ทิคเกิ้ลมีเดีย จำกัด ไม่อนุญาตให้คัดลอกข้อมูล และนำรูปภาพไปเผยแพร่ต่อไม่ว่าวิธีใด ๆ หากฝ่าฝืน ทางบริษัทฯจะดำเนินการตามกฎหมาย เว้นแต่ได้มีการขออนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรกับทางบริษัทฯเรียบร้อยแล้ว
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
อาการคันขณะตั้งครรภ์ ผื่นขึ้นที่ท้อง เป็นปื้นแดง ลุกลามทั้งตัว แม่ท้องเป็นอะไรกันแน่นะ
สาเหตุ ตัวอ่อน ไม่พัฒนา ตัวอ่อนหยุดการเจริญเติบโต แท้งค้าง คนท้องแบบไหนเสี่ยงสูง
คนท้องต้องตรวจอะไรบ้าง การตรวจโรคของ คนท้องแต่ละไตรมาส ฝากครรภ์ หมอตรวจอะไรบ้าง