การแพ้ไข่เกี่ยวกับวัคซีนอย่างไร?
เนื่องจากวัคซีนบางชนิดมีส่วนผสมของโปรตีนจากไข่ หรือไวรัสที่นำมาทำวัคซีนนั้นเพาะเลี้ยงในเซลล์ตัวอ่อนของไก่ จึงทำให้เกิดอาการแพ้หลังการฉีดวัคซีนได้ในผู้ที่แพ้ไข่ วัคซีนเหล่านี้ได้แก่ วัคซีนไข้หวัดใหญ่, วัคซีนหัด หัดเยอรมัน คางทูม, วัคซีนโรคพิษสุนัขบ้า และวัคซีนไข้เหลือง
การแพ้วัคซีนในผู้ที่แพ้ไข่มีปัจจัยใดที่เกี่ยวข้องบ้าง?
ปฏิกริยาการแพ้วัคซีนดังกล่าวในผู้ที่แพ้ไข่ขึ้นอยู่กับปริมาณของโปรตีนไข่ ที่เป็นส่วนประกอบอยู่ในวัคซีนนั้น ส่วนมากการเกิดปฏิกริยาการแพ้รุนแรง (anaphylaxis) มักเกิดในผู้ที่มีประวัติแพ้ไข่อย่างรุนแรง หรือแพ้ส่วนประกอบอื่นๆ ที่มิใช่ไข่ ในวัคซีนนั้นๆ แต่ทั้งนี้ก็มีวัคซีนบางชนิดที่มีปริมาณส่วนประกอบของโปรตีนจากไข่อยู่ปริมาณมากจนเป็นสาเหตุให้เกิดอาการแพ้ได้
เรามาพิจารณาวัคซีนที่มีส่วนประกอบของโปรตีนจากไข่ ทีละชนิดกันนะคะ
1. วัคซีนไข้หวัดใหญ่
ในปัจจุบัน วัคซีนไข้หวัดใหญ่มีส่วนประกอบของโปรตีนจากไข่ที่ทำให้เกิดอาการแพ้น้อยมาก มีการศึกษาวิจัยมากมายที่แสดงให้เห็นว่า ผู้ที่แพ้ไข่แบบไม่รุนแรงสามารถฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ได้โดยปลอดภัย และไม่ต้องทำการทดสอบการแพ้ก่อนฉีด แต่หากมีประวัติแพ้ไข่อย่างรุนแรงแนะนำว่าไม่ควรฉีดค่ะ
บทความแนะนำ วิธีป้องกันและดูอาการไข้หวัดใหญ่ H3N2 ก่อนต้องให้ลูกหยุดเรียนอีกแล้ว
2. วัคซีนหัด หัดเยอรมัน คางทูม
วัคซีนชนิดนี้ในปัจจุบันก็มีปริมาณโปรตีนจากไข่น้อยมาก จนไม่น่าจะทำให้เกิดการแพ้ จึงแนะนำว่าสามารถฉีดได้ตามปกติในผู้ที่แพ้ไข่ แม้ว่าจะมีประวัติการแพ้ไข่อย่างรุนแรงก็ตาม โดยมีการศึกษาพบว่าผู้ที่แพ้วัคซีนหัด หัดเยอรมัน คางทูม มักเกิดจากแพ้ส่วนประกอบอื่นๆที่มิใช่ไข่ ในวัคซีนนั้นๆ เช่น เจลาติน และยาปฏิชีวนะ
3. วัคซีนโรคพิษสุนัขบ้า
วัคซีนชนิดนี้ มีการผลิตทั้งที่มี หรือ ไม่มีส่วนผสมของโปรตีนจากไข่ แต่ก็มีปริมาณไม่มากนัก ดังนั้นผู้ที่แพ้ไข่ควรเลือกใช้วัคซีนโรคพิษสุนัขบ้าชนิดที่ไม่มีส่วนผสมของโปรตีนจากไข่ หรือหากจำเป็นต้องใช้ชนิดที่มีไข่เป็นส่วนผสมก็ควรฉีดอย่างระมัดระวัง ในสถานพยาบาล
4. วัคซีนไข้เหลือง
วัคซีนชนิดนี้เป็นวัคซีนเชื้อเป็น ทำจากไวรัสที่ทำให้อ่อนฤทธิ์แล้ว โดยไวรัสได้รับการเพาะเลี้ยงในเซลล์ตัวอ่อนของไก่ (chick embryo cell culture) และด้วยกรรมวิธีการผลิต ทำให้วัควีนไข้เหลืองมีส่วนประกอบเป็นโปรตีนจากไข่ในปริมาณมากพอที่จะทำให้เกิดการแพ้ในผู้ที่แพ้ไข่ได้ โดยอาจเกิดปฏิกริยาการแพ้รุนแรงได้
จึงไม่ควรให้วัคซีนไข้เหลืองแก่ผู้ที่แพ้ไข่โดยเด็ดขาด แต่หากผู้ที่แพ้ไข่มีความจำเป็นต้องเดินทางไปยังประเทศที่ต้องมีหนังสือยืนยันการได้รับวัคซีน (International certificate of vaccination) ก่อนเดินทางเข้าประเทศ เช่น ประเทศในทวีปอเมริกาใต้ หรือแอฟริกา บางประเทศ ก็สามารถเข้ารับคำปรึกษาได้ที่ คลินิกนักท่องเที่ยว นะคะ คุณหมอจะออกใบรับรองเพื่อยืนยันถึงข้อห้ามในการฉีดเนื่องจากการแพ้ไข่ให้ค่ะ
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการฉีดวัคซีนในแต่ละครั้งไม่สามารถมีอะไรมาช่วยพยากรณ์ได้แน่นอนว่า จะเกิดอาการแพ้หรือไม่ การฉีดวัคซีนทุกครั้งจึงควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์หรือบุคคลาการทางการแพทย์ที่มีความรู้ความสามารถในการดูแลรักษาอาการแพ้ รวมถึงการแพ้วัคซีนรุนแรง ในสถานพยาบาลเสมอ และควรสังเกตอาการอย่างน้อย 30 นาที หลังได้รับวัคซีนทุกครั้งนะคะ
บทความที่น่าสนใจอื่นๆ
คุณแม่แชร์ประสบการณ์ลูกเข้าโรงพยาบาล เพราะแครกเกอร์