บ้านไหนที่มีลูกสาวและกำลังโต เคยสงสัยกันไหมคะว่า ทำไมลูกของเร็วถึงโตไวกว่าปกติ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของรูปลักษณ์ภายนอก หรือแม้แต่พัฒนาการภายในที่มาไวเกินกว่าเกณฑ์ ยกตัวย่างเช่น เรื่องของประจำเดือน ซึ่งสาเหตุที่เกิดขึ้นนั้น มาจากลูกโตไวกว่าปกติ เด็กบางคน ประจำเดือนมาตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ก็มี ... แบบนี้ใช่เรื่องปกติจริง ๆ หรือ?
เด็กโตเร็วกว่าปกตินั้น สามารถเรียกได้อีกอย่างว่า โรคเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนไว “ในทางการแพทย์ยังไม่รู้แน่ชัดว่ากลไกที่ชักนำสู่การเป็นหนุ่มสาวคืออะไร เพราะเป็นเรื่องที่สลับซับซ้อนมาก ไม่รู้ว่าสมองควบคุมยังไง อะไรเป็นตัวกำหนด รู้แต่ว่าสารเคมีในสมองเพิ่มขึ้น แม้แต่คนปกติในครอบครัวเดียวกันก็ยังเข้าสู่วัยหนุ่มสาวแตกต่างกัน ซึ่งในเด็กผู้หญิงประจำเดือนมักมาช่วงอายุ 11-15 ปี ถ้าอายุมากหรือน้อยกว่านี้เล็กน้อยก็ถือเป็นเรื่องธรรมชาติ ในรายที่ผิดปกติส่วนใหญ่มักตรวจไม่พบสาเหตุ แม้ว่าจะตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองก็ไม่พบความผิดปกติใดๆ” หมอพัฒน์ มหาโชคเลิศวัฒนา หัวหน้าหน่วยต่อมไร้ท่อและเมตาโบลิซึม คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดีกล่าว
และยังได้อธิบายเพิ่มเติมอีกว่า การที่เด็กหญิงมีประจำเดือน เป็นสัญญาณว่าร่างกายเติบโตเต็มที่แล้ว แต่อย่าเข้าใจผิดว่าประจำเดือนเป็นสิ่งที่ทำให้เด็กหยุดสูง เพราะเป็นเพียงสัญญาณบอกความพร้อมของร่างกายเท่านั้น ดังนั้นพ่อแม่ผู้ปกครองก็อย่าเพิ่งตระหนกจนเกินเหตุ
“มีข้อสังเกตง่ายๆว่า ถ้าเด็กมีประจำเดือนหลังอายุ 8 ขวบ ถือว่าไม่ผิดปกติ และอายุเฉลี่ยที่เริ่มมีหน้าอกควรจะเป็น 9–10 ขวบ ลูกบ้านไหนที่อยู่ในเกณฑ์นี้ พ่อแม่ผู้ปกครองก็ไม่จำเป็นต้องกังวลในเรื่องโตเร็ว ที่สำคัญคืออย่าปล่อยให้อ้วน ตั้งแต่ 3–4 ขวบ เพราะมีข้อมูลการติดตามผลต่อเนื่องแล้วพบว่า เด็กที่อ้วนจะเข้าสู่วัยหนุ่มสาวเร็วกว่าปกติ 1–2 ปี นอกจากนี้ ภาวะเด็กโตเร็วนั้นเกิดขึ้นทั่วโลกมิใช่เฉพาะในไทย” หมอพัฒน์ อธิบาย
“โรคนี้ไม่ใช่โรคใหม่ เป็นโรคที่มีมานานแล้วและไม่ได้เป็นปัญหาใหญ่ แต่ระยะหลัง ๆ คนเริ่มให้สนใจมากขึ้น เนื่องจากคนมีความรู้มากขึ้น การทำความเข้าใจให้ความรู้ประชาชนมีมากขึ้น ประจวบกับมียารักษาควบคุมได้ผลดี จึงดูเสมือนว่าพบโรคนี้มาก จริง ๆ แล้วปัญหานี้ไม่ใช่สิ่งที่ต้องตื่นตระหนก หากพบว่าลูกหลานเจริญเติบโตเร็วกว่าปกติก็สามารถมาพบแพทย์เพื่อขอคำแนะนำต่าง ๆได้”
วิธีการรักษาเด็กที่เป็นสาวก่อนวัย
ต้องเริ่มจากการหาสาเหตุ ด้วยการตรวจร่างกายโดยประเมินการพัฒนาทางเพศ ประเมินการเจริญเติบโต พร้อมเอกซเรย์ภาพถ่ายกระดูก ตรวจวัดระดับฮอร์โมน วัดขนาดมดลูกและรังไข่ การรักษาอาจแตกต่างกันขึ้นกับสาเหตุ บางรายฉีดฮอร์โมน บางรายกินยา จุดประสงค์หลักเพื่อยุติการพัฒนา ชะลอตัว ผลที่ได้จะทำให้หน้าอกมีขนาดเล็กลง ประจำเดือนก็จะหยุดชั่วคราว ลักษณะคล้ายเด็กวัยเดียวกัน แล้วเมื่อถึงวัยที่เหมาะสมจึงหยุดการให้ยา
นอกจากนี้ คุณหมอยังได้พูดถึงไก่ว่ามีผลทำให้เด็กเป็นสาวก่อนวัยหรือไม่นั้น ในความเห็นส่วนตัวของคุณหมอ คิดว่าการที่เด็กเป็นสาวเร็วขึ้นไม่น่าจะเกี่ยวข้องกับไก่ปนเปื้อนฮอร์โมน เพราะเชื่อว่าในวงกว้างไม่มีการใช้ฮอร์โมนในสัตว์ปีก โดยเฉพาะฟาร์มมาตรฐานใหญ่ๆ ไม่น่าจะใช้ “ที่บางคนบอกว่าไก่ปนเปื้อนฮอร์โมน เป็นข้อมูลที่ไม่มีหลักฐานทางการแพทย์หรือมีผลงานวิจัยยืนยัน ส่วนสิ่งเร้าภายนอกจะส่งผลต่อจิตใจก็มีการพูดถึง แต่เป็นสิ่งที่พิสูจน์ได้ยาก ทั้งหมดทั้งสิ้นล้วนเป็นเรื่องที่พูดต่อ ๆ กันมา ไม่มีข้อพิสูจน์ที่แน่ชัด” หมอพัฒน์ ย้ำ
ป้องกันอย่างไร
การที่จะลดความเสี่ยงกับภาวะการเป็นสาวก่อนวัยที่ง่ายที่สุด ก็คือพ่อแม่ต้องรู้จักควบคุมน้ำหนักของลูก ๆ ให้เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐาน เน้นการจัดโภชนาการที่เหมาะสม และสนับสนุนให้ลูกออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ หากลูกมีน้ำหนักเกิน ก็ต้องรีบแก้ไขตั้งแต่ลูกยังเล็ก ไม่ใช่รอให้โตก่อนแล้วค่อยลดน้ำหนัก
ที่มา: สสส
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ:
เรื่องไม่ควรพลาดของคุณแม่ยุคดิจิตอล
รู้ได้ยังไงว่าลูกถึงวัยฝึกนั่งกระโถน