บรรดา "ผักเครือเถา" โบราณห้ามคนท้องไม่ควรกินจริงหรือ?

ห้ามคนท้องกิน ผักเครือเถา จริงหรือ?

โดยทั่วไปอาหารประเภทพืชผักและผลไม้จะเป็นอาหารที่มีกากใยสูง ผักเครือเถา ซึ่งช่วยแก้ไขปัญหาในเรื่องการขับถ่าย ช่วยคุณแม่ที่มีปัญหาท้องผูกได้ดี แต่ในสมัยโบราณก็มักมีข้อห้ามที่บอกต่อ ๆ กันมาว่าพืชผักบางชนิดก็ไม่เหมาะที่จะกินในตอนท้อง

หนึ่งในผักที่โบราณว่าคนท้องไม่ควรกินก็คือ พืชผักที่มีลักษณะเป็นเครือ เป็นเถา อย่างเช่น ผักตำลึง ยอดฟักทอง ยอดมะระ ยอดฟักแม้ว เป็นต้น มีคำอธิบายตามความเชื่อนี้ว่า หากคนท้องกินผักประเภทเครือเถาเข้าไปจะทำให้คลอดลูกยาก เหมือนว่าลูกจะยึดแน่นอยู่ในท้องคล้ายกับการยึดติดของผักเครือเถานั่นเอง และในสมัยก่อนที่การแพทย์ยังไม่เจริญเท่ากับปัจจุบัน การคลอดลูกยากจึงเป็นเรื่องใหญ่มากและยังเป็นสาเหตุที่ทำให้แม่และลูกเสียชีวิตด้วย ดังนั้นผู้ใหญ่สมัยโบราณจึงมักห้ามไม่ให้แม่ท้องกินพวกผักเครือเถาค่อนข้างเด็ดขาด แต่ยังมีข้ออนุโลมที่ว่า ถ้าจำเป็นต้องกิน (หรืออยากกิน) จริง ๆ ก็ให้เด็ดปลายยอดเถาออกก่อน

ส่วนการกินผักประเภทนี้จริง ๆ แล้วมีผลเสียสำหรับแม่ท้องหรือไม่ ก็อาจมีโอกาสขึ้นได้กลับแม่ท้องเฉพาะกลุ่มที่มีอาการข้ออักเสบระหว่างตั้งครรภ์ เพราะบรรดาผักเครือเถาส่วนใหญ่เรามักจะนำส่วนยอดอ่อนมารับประทาน และยอดอ่อนของผักนั้นมีสาร Purin สูง สารนี้ทำการย่อยแล้วจะกลายกรดยูลิก ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคเก๊าท์ได้

ดังนั้นข้อห้ามของคนโบราณที่ว่า คนท้องไม่ควรกินผักเครือเถานั้นจึงดูสอดคล้องกับการช่วยป้องกันเพื่อให้เกิดโรคเก๊าท์หรือมีอาการกำเริบของโรคเก๊าท์ขึ้นมาได้ ซึ่งในทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับการกินผักเครือเถาแล้วทำให้เกิดการยึดติดของลูกในครรภ์นั้นไม่มีหลักฐานอื่นใดที่พบว่าเป็นจริง.

เวลาพูดกันในเรื่องเกี่ยวกับอาหารของคุณแม่ในช่วงตั้งครรภ์ โดยทั่วๆ ไปจะนิยมแนะนำให้คุณแม่ทานอาหารในกลุ่มพืชผักผลไม้ให้มากขึ้น เนื่องจากเป็นอาหารประเภทที่มีกากใยสูง ช่วยแก้ไขปัญหาในเรื่องการขับถ่ายของคุณแม่ในช่วงตั้งครรภ์ ที่มักมีอาการท้องผูกได้ง่ายกว่าปกติ อาการนี้เกิดจากทั้งการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกายที่ไปรบกวนระบบการย่อยอาหารจึงส่งผลกระทบมาถึงระบบการขับถ่าย และยังรวมไปถึงขนาดของครรภ์ที่โตขึ้นเรื่อยๆ ไปกดทับเอาลำไส้ใหญ่ทำให้เกิดปัญหาการขับถ่ายที่ไม่สะดวก การทานอาหารประเภทพืชผักจึงมีความจำเป็นมากที่จะช่วยลดปัญหาในเรื่องนี้ แต่สำหรับในสมัยโบราณ ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่าหากมีการตั้งครรภ์ ก็จะต้องปฏิบัติตนตาม ข้อห้ามคนท้อง ที่บอกสืบทอดต่อๆ กันมาในหลายเรื่องหลายราว และแม้แต่อาหารประเภทพืชผัก ก็มีข้อห้ามด้วยเช่นกัน

หนึ่งในประเภทผักที่อยู่ในข้อห้ามเกี่ยวกับอาหารการกินของคนท้องก็คือ พืชผักที่มีลักษณะเป็นเครือ เป็นเถา เช่น ผักตำลึง ยอดฟักทอง ยอดมะระ เป็นต้น การห้ามนี้มีการให้คำอธิบายตามความเชื่อว่า หากคนท้องกินผักประเภทเครือเถาเข้าไปจะคลอดลูกยาก ว่ากันว่าลูกจะยึดแน่นอยู่ในท้องเหมือนกับการยึดเกาะติดตามที่ต่างๆ ของผักประเภทเครือเถา และแน่นอนว่าในสมัยที่การแพทย์ไม่เจริญอย่างในสมัยโบราณ การคลอดลูกยาก เป็นเรื่องใหญ่มาก และเป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้ทั้งแม่และทารกต้องเสียชีวิต ดังนั้นผักเครือเถาจึงถูกห้ามกินค่อนข้างเด็ดขาด แต่ก็ยังมีเปิดช่องไว้ว่า ถ้าจำเป็นจริงๆ ก็ให้เด็ดปลายยอดออกเอาเคล็ดก่อนกินได้บ้าง

สำหรับคนปัจจุบันหลายๆ คนอาจมองว่า ข้อห้ามคนท้อง โบราณ บางเรื่องดูไม่สมเหตุสมผล และเป็นเรื่องที่ไม่น่าจะเป็นไปได้ ไม่มีส่วนเกี่ยวพันกัน แต่… อย่างไรก็ดี เราจะไม่นำมาพิจารณาให้ละเอียดก่อนก็คงไม่เหมาะ

หากถามว่าการกินผักประเภทนี้มีผลเสียต่อสุขภาพคุณแม่ตั้งครรภ์บ้างหรือไม่ ก็ขอบอกว่า “มีโอกาส” แต่ก็เฉพาะในกลุ่มคุณแม่ที่มีอาการข้ออักเสบในช่วงตั้งครรภ์ เพราะผักประเภทนี้ส่วนที่จะนำมารับประทานจะเป็นส่วนยอดอ่อน การทานยอดอ่อนของผักนั้นเราคงทราบกันดีว่าเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้อาการโรคเก๊าท์กำเริบได้ เนื่องจากมีสาร Purin อยู่ในยอดผักสูง สารนี้เมื่อเข้าสู่ระบบการย่อยจะเกิดกรดยูลิก ซึ่งทำให้อาการเก๊าท์กำเริบ

เราจะเห็นได้ว่า ผักเครือเถา ข้อห้ามคนท้องสมัยโบราณ มีเคล็ดให้เด็ดยอดอ่อนออก ซึ่งก็ดูสอดคล้องกับการป้องกันอาการกำเริบนี้ ส่วนเกี่ยวกับการยึดติดของลูกในครรภ์ไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์อื่นใดพบว่าเป็นจริง

15 อาหารต้องเลี่ยง…คนท้องไม่ควรทาน

1. อาหารรสจัด คุณแม่ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่เผ็ดจัด เค็มจัด เปรี้ยวจัด หวานจัด หรืออาหารที่ใช้เครื่องปรุงแต่งมาก เพราะทำให้เกิดอาการท้องอืด แน่นเฟ้อ ก่อให้เกิดโรคกรดไหลย้อน เช่น อาหารทอด อาหารจำพวกแป้งที่ต้องอุ่นซ้ำ ชา กาแฟ น้ำอัดลม เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ชีส หมากฝรั่งรวมถึงยาบางชนิด

2. อาหารที่กินแล้วแพ้ เช่น กรณีการแพ้อาหารทะเล ถ้าคุณแม่รับประทานเข้าไปจะทำให้เกิดการอักเสบของกระเพาะอาหารและลำไส้ ทำให้มีอาการปวดท้อง ท้องเสีย และอาเจียน

3. เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด เพราะอาจทำให้ลูกน้อยเสียชีวิตในครรภ์ หรือเมื่อคลอดออกมาแล้วมีน้ำหนักตัวน้อย ปัญญาอ่อน และเกิดความพิการของหัวใจและหลอดเลือดได้

4. อาหารสำเร็จรูปและอาหารกระป๋อง โดยเฉพาะไส้กรอก อาหารกระป๋อง เนื้อกระป๋องเพราะบางอย่างมีผงชูรสในปริมาณมากจะทำให้ร่างกายขาดน้ำและปวดศีรษะ จึงเป็นอาหารคนท้องห้ามทาน ต้องเลี่ยง

5. อาหารที่เก็บรักษาได้นาน (อาหารตากแห้งอาหารหมักดอง) เช่น ปลาเค็ม กุนเชียง เพราะทำให้การนำออกซิเจนจากเลือดไปสู่ส่วนต่างๆ ของร่างกายได้น้อยลง ทำให้ทารกในครรภ์ได้รับออกซิเจนน้อยลงตามไปด้วย

6. อาหารไขมันสูง เพราะรับประทานแล้วย่อยได้ยาก ทำให้ท้องอืด แน่นท้อง และน้ำหนักตัวของคุณแม่เพิ่มขึ้น จึงเป็นอีกหนึ่งประเภทของอาหารคนท้องห้ามกิน

7. ผงชูรส ในกรณีที่บริโภคมากๆ อาการที่จะตามมาก็คือ ตึงชาบริเวณใบหน้า ปวดกล้ามเนื้อบริเวณโหนกแก้ม หน้าแดงวิงเวียนศีรษะ อ่อนเพลีย คลื่นไส้ อาเจียน

8. แป้งกรอบหรือผงกรอบ เป็นอาหารคนท้องห้ามกินเพราะจะทำให้ระคายเคืองต่อเยื่อบุทางเดินอาหาร ทำให้กระเพาะอาหารและลำไส้เป็นแผล เกิดอาการอาเจียน

9. ยาจีนหรือยาหม้อ ในวงการแพทย์แผนปัจจุบันยังไม่มีการพิสูจน์กันว่ามีประโยชน์หรือมีอันตรายหรือไม่ ทางที่ดีควรจัดเป็นอาหารคนท้องห้ามกินเพื่อความปลอดภัยจะดีกว่า

10. ชา กาแฟ โอเลี้ยง ช็อกโกแลต (เครื่องดื่มที่มีกาเฟอีน) ทำให้ระบบขับถ่ายทำงานไม่ปกติ

11. น้ำอัดลม นอกจากจะเป็นเครื่องดื่มและอาหารที่ไม่มีประโยชน์แล้ว ถ้าดื่มมากๆ ก็ทำให้คุณแม่อ้วนได้

12. อาหารที่เพิ่มน้ำหนัก ในที่นี้ไม่ได้ห้ามรับประทานแบบเด็ดขาดแต่ควรจะลดปริมาณลง เช่น ขนมหวาน ครีมเทียมขนมเค้ก หรือขนมปัง

13. ผลไม้บางอย่าง ก็เป็นอาหารคนท้องห้ามกินได้ เช่น มะม่วงดิบ เพราะย่อยได้ยาก ทุเรียน เพราะทำให้เกิดแก๊สในลำไส้ได้มาก ผลไม้รสหวานจัด เช่น ลำไย เงาะ มะม่วงสุก เป็นต้น จะทำให้น้ำหนักคุณแม่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว หากอยากทานจริงๆ ควรทานเพียงเล็กน้อยเท่านั้น

14. ผักเครือ เช่น ตำลึง ยอดมะระ ยอดฟักแม้ว ยอดฟักทอง ฯลฯ เพราะผักยอดอ่อนจะมีสาร Purine ในปริมาณสูง ซึ่งสารนี้เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคเกาต์ จึงเป็นอาหารคนท้องห้ามกิน ส่วนกระถิน ชะอม ขี้เหล็ก เห็ด ถั่วไก่ เครื่องใน ปลาดุก ไข่ปลา กุ้ง กะปิ หน่อไม้ ปลาหมึก ปู อาหารเหล่านี้ไม่ได้ห้าม แต่ควรรับประทานในปริมาณที่พอดี

15. อาหารอื่นๆ ที่อยู่ในกลุ่มอาหารคนท้องห้ามกิน ได้แก่ อาหารที่ใส่เกลือมากๆ อาหารค้างแช่แข็ง เครื่องดื่มชูกำลัง และอาหารที่ปรุงไม่สุก

ต่อจากนี้ไปคุณแม่มือใหม่ทั้งหลายก็เลือกรับประทานอาหารกันให้ดี เลือกรับประทานเฉพาะอาหารที่มีประโยชน์ต่อทั้งตัวคุณแม่และคุณลูก หลีกเลี่ยง 15 กลุ่มอาหารคนท้องห้ามกิน และอย่าลืมออกกำลังกายเบาๆ ให้เหมาะสมกับคนท้องด้วย

Credit content: https://www.mumbabe.com/ และ https://medium.com/@siamhealth/

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ

สูตรอาหารเมนูผัก สูตรอาหารสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์ไตรมาส 3

อาหารเด็ก 1 ขวบ เมนูผัก สุดอร่อย ยิ่งกินเยอะ ยิ่งได้ประโยชน์!!

น้ำผลไม้สำหรับสาย Non Coffee ทั้งอร่อย ทั้งสดชื่นนน