คนท้องกินสมุนไพรได้ไหม
คนท้องกินสมุนไพรได้ไหม คำถามที่พบเห็นอยู่บ่อย ๆ เพราะในเมืองไทย มีสมุนไพรมากมาย ที่นิยมรับประทาน หากเราไม่มีโรคประจำตัว ก็มักจะเลือกรับประทานสมุนไพร เพื่อบรรเทาอาการเจ็บป่วยเบื้องต้น แต่หากคุณเป็น แม่ท้อง กำลังตั้งครรภ์ นั่นย่อมมีข้อจำกัดทางร่างกาย สุ่มเสี่ยงต่อสุขภาพของแม่และลูกในท้อง ทางทีมงานดิเอเชี่ยนพาเร้นท์จึงมีข้อแนะนำ สมุนไพรที่เป็นอันตรายต่อคนท้อง VS สมุนไพรสําหรับคนท้อง แม่ท้องควรเลือกรับประทานแบบไหน เพื่อไม่ให้แม่และลูกในท้องเกิดอันตราย
คำถาม : สมุนไพรในบัญชียาหลักอะไรบ้างที่ใช้ในหญิงตั้งครรภ์
สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ระบุว่า ยาสมุนไพรส่วนใหญ่จะมีข้อห้ามใช้ในหญิงการตั้งครรภ์และให้นมบุตร เนื่องจากยังไม่มีการพิสูจน์ว่าใช้ได้ปลอดภัยในหญิงการตั้งครรภ์และให้นมบุตร ยกเว้นการใช้ในรูปแบบของอาหารที่รับประทานในขนาดทั่วไป หรือการใช้ที่อยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ ดังนั้น หากต้องการรับประทานยาหรือสมุนไพรใด ๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร สำหรับยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติที่ใช้ได้คือ ยากล้วยสำหรับรักษาแผลในทางกระเพาะอาหาร แก้ท้องเสีย ยาขิงสำหรับแก้คลื่นไส้ อาเจียน และยาสำหรับใช้ภายนอก ในลักษณะ ยาครีม เจล โลชัน ขี้ผึง น้ำมัน ทิงเจอร์ ได้แก่ ยาบัวบก ยาพญายอ ยาไพล ยาว่านหางจระเข้ เป็นต้น
เรามาดูกันดีกว่าว่า สมุนไพรแบบไหนที่นำมาทำอาหารแล้วปลอดภัยสำหรับคนท้อง แม่ตั้งครรภ์กินได้ ไม่อันตรายกับแม่และลูก
สมุนไพรที่เป็นอันตรายต่อคนท้อง คนท้องห้ามกินสมุนไพรอะไร
ฟ้าทะลายโจร-สมุนไพรที่เป็นอันตรายต่อคนท้อง
ภญ.กษมา กาญจนพันธุ์ ระบุว่า ฟ้าทะลายโจรนั้นคณะกรรมการพัฒนาะบบยาแห่งชาติเดิมได้แจ้งเตือนอย่างชัดเจนอยู่แล้วว่า "ห้ามใช้ในสตรีตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร เนื่องจากอาจทำให้เกิดทารกวิรูป (พิการ) ได้" เนื่องจากพบว่าฟ้าทะลายโจรมีผลในการคุมกำเนิดในหนูทดลอง และทำให้เกิดการแท้งเมื่อทำการทดลองในกระต่าย
นอกจากนี้ ก็มีข้อมูลที่ช่วยย้ำความไม่ปลอดภัยเสมอไปของฟ้าทะลายโจรเพิ่ม โดย นพ.ไพศาล ดั่นคุ้ม รองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา ได้เปิดเผยว่าที่ผ่านมามีรายงานจากคณะอนุกรรมการศึกษาและเฝ้าระวังอันตรายจากการใช้ยาสำหรับมนุษย์ ซึ่งได้ศึกษางานทั้งจากขององค์การอนามัยโลก รวมถึงงานวิจัยอื่น ๆ แล้วพบผลข้างเคียงการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาฟ้าทะลายโจร คืออาการช็อกขั้นรุนแรง หรือเรียกในทางการแพทย์ว่าภาวะ Anaphylactic shock, anaphylactic reactions จึงได้ลงนามในหนังสือขอรับฟังความเห็นแจ้งคำเตือนในฉลาก และเอกสารกำกับยาสมุนไพรฟ้าทะลายโจร ได้แก่
1.ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์ และสตรีให้นมบุตร
2.ห้ามใช้ในผู้มีประวัติแพ้ยานี้ หรือเคยมีอาการ เช่น ผื่น ปากบวม ตาบวม
3.ไม่ควรใช้ติดต่อกันเกิน 7 วัน และ
4.หากใช้ติดต่อเกิน 3 วันแล้วไม่หาย หรือมีอาการรุนแรงขึ้นระหว่างใช้ยาควรหยุดใช้และพบแพทย์
ยาบำรุงเลือด-สมุนไพรที่เป็นอันตรายต่อคนท้อง
สมุนไพรบางชนิดมีคุณสมบัติทำให้มดลูกบีบตัว หรือที่เราอาจเคยได้ยินกันบ่อย ๆ ว่าเป็นยาบำรุงเลือด เช่น ว่านชักมดลูก กวาวเครือ ว่านนางคำ ดอกคำฝอย แห้วหมู ล้วนเป็นสมุนไพรที่ทำกระทบกระเทือนต่อครรภ์
กลุ่มยาสตรี-สมุนไพรที่เป็นอันตรายต่อคนท้อง
กลุ่มยาสตรีทุกยี่ห้อในท้องตลาดจัดเป็นกลุ่มยาต้องห้ามสำหรับแม่ท้อง บ้างเป็นยาบำรุงเลือด ยาขับประจำเดือน คุณสมบัติก็ชัดเจนว่า ทำให้มดลูกบีบตัว หดตัวจนขับเลือดออกมา ยิ่งแม่ท้องไตรมาสแรก ที่มีความเสี่ยงต่อการแท้งลูกด้วยแล้ว ไม่ว่าจะเลือกรับประทานยาอะไร ก็ต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร ไม่ใช่แค่ยาสมุนไพร
กลุ่มยาดอง-สมุนไพรที่เป็นอันตรายต่อคนท้อง
ยาดองทุกชนิดมีแอลกอฮอล์ ซึ่งแน่นอนว่า ส่งผลกระทบต่อทารกในครรภ์ อย่าหลงเชื่อ สรรพคุณยาดองเหล้าทุกชนิด ที่บอกว่า เป็นยาบำรุงครรภ์นะคะ
นอกเหนือจากยาสมุนไพรต้องห้ามแล้ว ผักหรือสมุนไพรบางชนิด คุณแม่ก็ไม่ควรรับประทานในปริมาณมาก ๆ เช่น สมุนไพรที่มีรสจัด ทั้งพริก พริกไทย ไพล หรืออาหารที่ผสมเครื่องแกงรสจัดจ้าน ทำให้คุณแม่ปวดท้องหรือท้องเสียได้ รวมไปถึงสมุนไพรที่กระตุ้นการทำงานของลำไส้ ทั้งพริกสด หอมแดง ตะไคร้ หลีกเลี่ยง ทานพอดี ๆ อย่ามากเกินไปจะดีกว่าค่ะ
สมุนไพรสําหรับคนท้อง
ขิง-สมุนไพรสําหรับคนท้อง
ประโยชน์ของขิงช่วยในเรื่องของการขับลม ช่วยทำให้คุณแม่รู้สึกสบายท้องมากขึ้น โดยเฉพาะคุณแม่ที่มีอาการแพ้ท้อง ขิงเป็นสมุนไพรชั้นดีที่ได้ผลชะงักในเรื่องลดอาการแพ้ท้อง อาจรับประทานเป็นอาหาร เช่น หมูผัดขิง ไก่ผัดขิง มันต้มขิง อะไรก็ตามแต่ที่รับประทานได้หรือแม้แต่น้ำขิงก็อร่อยดีไม่แพ้กัน
เกสรดอกบัว-สมุนไพรสําหรับคนท้อง
นิยมใช้เกสรจากดอกบัวขาว หรือบัวหลวงที่เราใช้ไหว้พระนี่ล่ะค่ะ สิ่งสำคัญต้องมั่นใจว่าปลอดสารพิษ ดอกบัวถือเป็นยาบำรุงครรภ์เป็นอย่างดี เชื่อกันว่าช่วยบำรุงครรภ์ ทำให้รกเกาะติดดี ไม่เคลื่อน ไม่คลอดก่อนกำหนด ป้องกันการแท้ง จะใช้สดหรือแห้งก็ได้ วิธีใช้ คือ นำเกสรดอกบัวมาประมาณหยิบมือหนึ่ง จะเป็นเกสรแบบสดหรือแห้งก็ได้ แล้วชงกับน้ำร้อนเดือด ๆ ตั้งไว้ให้อุ่น ดื่มวันละแก้ว
เม็ดบัว-สมุนไพรสําหรับคนท้อง
จะใช้เม็ดบัวแห้งหรือเม็ดบัวสดก็ได้นำมาประกอบอาหารจะนึ่งหรือต้มกินก็ได้ เม็ดบัวอุดมด้วยสารอาหาร เช่น แคลเซียม โปรตีน เหล็ก วิตามินบี ช่วยบำรุงทั้งคุณแม่และทารกในครรภ์
ใบกะเพรา-สมุนไพรสําหรับคนท้อง
ใบกะเพราเป็นสมุนไพรที่อยู่คู่ครัวไทยมาช้านาน คนไทยนิยมใช้ใบกะเพราสด หรือแห้งมาประกอบอาหาร จำพวกผัดแกงที่มีรสชาติจัดจ้าน ใบกะเพรามีฤทธิ์ช่วยขับลมแก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นจุกเสียด ช่วยบรรเทาอาการปวดท้อง ช่วยขับลมเพราะมีน้ำมันหอมระเหย (Essential oil) อีกทั้งช่วยกระตุ้นการเจริญอาหารทำให้คุณแม่รับประทานอาหารได้มากขึ้น
กระชาย-สมุนไพรสําหรับคนท้อง
กระชายเป็นพืชที่มีลักษณะเป็นเหง้า แต่มีขนาดเล็กว่าขิงและข่า มีรสเผ็ดและขมเล็กน้อย คนไทยมักจะนำกระชายมาประกอบอาหารเพราะช่วยดับกลิ่นคาว นิยมนำมาเป็นส่วนประกอบของแกงผ่า ผัดเผ็ด และแกงเลียง กระชายมีฤทธิ์ช่วยบรรเทาอาการปวดมวนในท้อง แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ นอกจากนี้ กระชายยังมีประสิทธิภาพช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียในลำไส้ ช่วยขับลมในกระเพาะอาหารและช่วยกระตุ้นการเจริญอาหาร
กระเทียม-สมุนไพรสําหรับคนท้อง
จัดเป็นเครื่องเทศหลักของครัวไทย นิยมนำมาใช้ประกอบอาหารเพื่อเพิ่มรสชาติให้ชวนรับประทาน กระเทียมมีรสเผ็ดร้อน มีกลิ่นฉุน กระเทียมมีฤทธิ์ในการช่วยขับลม ลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียดแน่น นอกจากนี้ยังช่วยลดปริมาณไขมันในเส้นเลือด อุดมไปด้วยแคลเซียม ฟอสฟอรัส ไขมัน โปรตีนและวิตามิน นับว่ามีประโยชน์สำหรับคนท้องอีกชนิดหนึ่ง
ย้ำกันอีกครั้ง สมุนไพรที่บรรจุในรูปแบบแคปซูล หรือยาสมุนไพร ก็คือยานะคะแม่ ๆ สมุนไพรก็มีสารที่มีผลต่อการทำงานของร่างกาย มีผลกับทั้งแม่ท้องและยาสมุนไพรมากินเองนะคะ
ที่มา : https://medplant.mahidol.ac.th/
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
อาหารหลังคลอด ผลไม้หลังคลอด แม่ให้นมต้องกินอะไรให้น้ำนมพุ่ง
คนท้องกินอย่างไรไม่ให้อ้วน กินแบบไหนไม่ให้ลูกในท้องตัวใหญ่เกินเกณฑ์
คนท้องกินนมวัวมากไป บำรุงลูกในท้อง ด้วยอาหารชนิดเดิมซ้ำๆ เพิ่มความเสี่ยงลูกเป็นภูมิแพ้
ลูกเอาหัวหรือก้นออก แม่ท้องดูอย่างไร ถ้าลูกไม่กลับหัวจะเกิดอะไรขึ้น