โรคหืดในเด็กเป็นอย่างไร? ผศ.พญ.รวีรัตน์ สิชฌรังษี

ลูกเป็นโรคหอบหืด

โรคหืด หรือ หอบหืด เป็นโรคภูมิแพ้ที่ผู้ป่วยมีการอักเสบเรื้อรังของทางเดินหายใจ โดยที่หลอดลมของผู้ป่วยหดเกร็ง บวม และมีการสร้างเสมหะมากขึ้น เกิดขึ้นเนื่องจากหลอดลมของผู้ป่วยตอบสนองต่อสิ่งที่มากระตุ้นมากกว่าภาวะปกติ ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีอาการตั้งแต่วัยเด็ก

สาเหตุของโรคหืดคืออะไร?

โรคหืดมีสาเหตุจากพันธุกรรมและสิ่งกระตุ้นต่าง ๆ เด็กที่มีอาการหอบหืดร่วมกับมีประวัติโรคภูมิแพ้หรือโรคหืดในครอบครัวจะมีโอกาสเป็นโรคมากกว่าเด็กปกติ สิ่งกระตุ้นที่ทำให้เกิดอาการของโรคมักเป็นสารก่อภูมิแพ้ที่อยู่ในอากาศ เช่น ไรฝุ่น แมลงสาบ ละอองเกสรจากพืช เชื้อรา สะเก็ดรังแคสุนัขหรือแมว เป็นต้น

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นโรคหืดมีอะไรบ้าง?

ผู้ป่วยเด็กที่มีปัจจัยเสี่ยงดังต่อไปนี้จะมีโอกาสสูงต่อการเป็นโรคหืด ได้แก่ มีพ่อและ/หรือแม่เป็นโรคหืด, เป็นโรคภูมิแพ้ชนิดอื่นเช่น ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง จมูกอักเสบจากภูมิแพ้ แพ้อาหาร, ตรวจพบสารก่อภูมิแพ้ในอากาศ, มีอาการหอบโดยไม่มีการติดเชื้อทางเดินหายใจร่วมด้วย, และการตรวจพบเม็ดเลือดขาวชนิด Eosinophil ในเลือดสูง

จะรู้ได้อย่างไรว่าลูกเป็นโรคหืด?

การวินิจฉัยโรคหืดในเด็กโตจะใช้การทำการทดสอบสมรรถภาพปอดมาช่วยการวินิจฉัยโรคหืดร่วมกับประวัติและการตรวจร่างกาย สำหรับเด็กเล็กที่ยังไม่สามารถทำการทดสอบสมรรถภาพปอดได้ แพทย์จะวินิจฉัยโรคโดยการซักประวัติและตรวจร่างกายเป็นหลัก ประวัติที่สำคัญคือการมีปัจจัยเสี่ยงดังกล่าวข้างต้นและประวัติอาการของโรคหืดที่สำคัญได้แก่ อาการหายใจมีเสียงวี้ด ซึ่งเกิดจากหลอดลมตีบ หายใจลำบาก หายใจเร็ว โดยมีอาการรุนแรงขึ้นเมื่อมีการติดเชื้อทางเดินหายใจหรือสัมผัสสารก่อภูมิแพ้และตอบสนองต่อการได้รับยาขยายหลอดลม สำหรับเด็กที่มีอาการหืดไม่รุนแรง อาจมีอาการเพียงวิ่งเล่นแล้วเหนื่อยหรือไอ ไอมากตอนกลางคืน-เช้ามืด เมื่อเป็นหวัดจะไอหายช้ากว่าปกติ

ถ้าสงสัยว่าลูกเป็นโรคหืดควรทำอย่างไร?

ถ้าลูกมีอาการคล้ายกับที่หมอกล่าวมาข้างต้นนี้ คุณพ่อคุณแม่ควรพาลูกไปพบแพทย์ เพื่อประเมินว่าเป็นโรคหืดจริงหรือไม่ และเป็นรุนแรงเท่าใด เพื่อการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งคุณหมอจะทำการซักประวัติอาการ, ตรวจร่างกาย, ทดสอบสมรรถภาพปอดถ้าทำได้ และตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ที่ทำให้มีอาการของโรค เมื่อทราบว่าแพ้อะไรก็จะได้รับคำแนะนำให้หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้นั้น นอกจากการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้แล้ว ยาตัวหลักที่ใช้ในการรักษาและควบคุมโรคได้แก่ ยาสูดพ่นสเตียรอยด์, ยาสูดพ่นขยายหลอดลม และยาต้านสาร leukotriene

โรคหืดเป็นโรคเรื้อรังที่สามารถหายได้ถ้าผู้ป่วยเด็กควบคุมอาการของโรคได้ดี โดยเมื่อเด็กเติบโตขึ้นจะมีการเจริญเติบโตของปอดและหลอดลม ทำให้อาการดีขึ้น แต่ก็มีผู้ป่วยบางส่วนที่มีอาการจนเป็นผู้ใหญ่ การได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่องและออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้เด็กที่เป็นโรคหืดมีคุณภาพชีวิตที่ดี สามารถทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้อย่างปกติสุขค่ะ