คลอดแบบธรรมชาติหลังผ่าคลอดไปแล้ว ทำได้หรือไม่?
การคลอดแบบธรรมชาติหลังจากเคยผ่าตัดคลอดไปแล้ว ทางการแพทย์เรียกว่า VBAC(Vaginal birth after caesarean) ทั้งนี้ โดยมากแล้วการผ่าตัดคลอดจะมีภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นได้ในกรณีที่เราผ่าตัดบ่อยๆ เช่น การมีแผลผ่าตัดซ้ำๆ ทำให้เกิดภาวะพังผืดในลำไส้ และเกิดลำไส้อุดตัน
ทั้งนี้ หากต้องการคลอดแบบธรรมชาติหลังจากที่เคยผ่าคลอดไปแล้วนั้นสามารถทำได้ แต่ก็เป็นกรณีๆ ไป
ในกรณีหรือเคสที่สามารถทำได้ในทางทฤษฏี คือ
หนึ่ง เคยผ่าตัดคลอดมาแล้วไม่มากกว่าหนึ่งครั้ง เพราะคนที่เคยผ่าตัดคลอดหลายครั้งจะทำให้กล้ามเนื้อมดลูกอ่อนแอตรงบริเวณแผลผ่าตัด เสี่ยงที่จะเกิดมดลูกแตกได้
สอง แผลผ่าตัดคลอดต้องเป็นแผลแบบคลาสสิคหรือเป็นแนวขวางตามปกติ ทั้งนี้ แผลผ่าตัดคลอดจะมีหลายแบบ ถ้าผ่าตัดโดยวิธีฉุกเฉินหรือถ้าเด็กมีความผิดปกติอาจต้องผ่าด้วยวิธีอื่นซึ่งถ้าไม่ใช่แผลคลาสสิคแนวขวาง จะไม่แนะนำให้ทำการคลอดแบบธรรมชาติหลังผ่าตัดคลอดเพราะจะเสี่ยงเรื่องมดลูกแตกระหว่างคลอดได้
สาม ต้องไม่มีข้อห้ามในการคลอดธรรมชาติ เช่น ภาวะรกเกาะต่ำ ทารกอยู่ในท่าที่ไม่สามารถคลอดธรรมชาติได้ เป็นต้น
นอกจากนี้ ความพร้อมในเรื่องของสถานที่ก็สำคัญ เช่น ความพร้อมในแง่ของโรงพยาบาล ต้องมีห้องผ่าตัดเตรียมไว้ตลอดเวลา เพราะหากเกิดเหตุฉุกเฉินต้องสามารถผ่าตัดได้ตลอดเวลา สุดท้ายต้องมีความพร้อมด้าน NICU (ห้องอภิบาลทารกแรกเกิด) ในการดูแลเด็กที่อาจเกิดภาวะแทรกซ้อน
บทสัมภาษณ์จากแพทย์หญิงกฤษณี เทพประเทืองทิพย์
สูตินารีแพทย์และแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขาเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ โรงพยาบาลวิภาวดี
ประสบการณ์คลอดเองหลังจากที่เคยผ่าคลอดมาก่อน