แก้ปัญหาลูกติดเกมด้วยเกม

แก้ปัญหาลูกติดเกมด้วยเกม จะทำได้ยังไง แล้วมันจะดีกว่ากันจริงหรือ? คุณแม่คงเริ่มสงสัยกันใช่ไหมคะ ที่จริงการแก้ไขเรื่องการที่ลูกติดเกมนั้น เราควรที่จะฝึกตั้งแต่ลูกยังเล็ก ๆ ค่ะ โดยการใช้กิจกรรมหนึ่งกิจกรรมใด เป็นการดึงดูดความสนใจของเด็ก ออกจากสิ่งที่เราต้องการให้เค้าได้ออกห่างนั่นเอง

เกมมีหลายประเภท และมีประโยชน์ต่างแตกกันออกไป การ แก้ปัญหาลูกติดเกมด้วยเกม นั้น จำเป็นจะต้องใช้เวลา และความเข้าใจ ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของลูก ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่ จะต้องใจเย็น และทำความเข้าใจกับการสร้างพฤติกรรมใหม่ ๆ ให้กับลูก ยิ่งถ้าเริ่มเร็วได้เท่าไหร่ ก็จะยิ่งง่ายสำหรับคุณพ่อคุณแม่เท่านั้นค่ะ

เหตุผลที่เด็กติดเกม

• พ่อแม่ไม่มีเวลาให้

เพื่อนเล่นที่ล้ำค่าที่สุดของลูกก็คือพ่อแม่ แต่พ่อแม่ก็มักจะไม่มีเวลาให้ นั่นเป็นเพราะพ่อแม่ต่างก็ต้องออกไปทำงานตั้งแต่เช้า เมื่อกลับมาถึงบ้านก็ดึกแล้ว แถมยังเหนื่อยจากการทำงานอีกด้วย ทำให้เมื่อเจอหน้ากัน พ่อแม่ก็เหนื่อยเกินที่จะพูดคุยและเล่นกับลูกอย่างจริง ๆ จัง ๆ   ด้วยความเครียดที่ได้รับจากที่ทำงาน บางครั้งทำให้พ่อแม่ เมื่อกลับถึงบ้าน ก็อาจจะเผลอระบายอารมณ์ใส่ลูก โดยไม่รู้ตัว พอลูกมีความทุกข์ ก็ไม่รู้ว่าจะระบายความรู้สึกกับใคร ไม่มีใครรับฟัง คอยแต่สั่งให้ไปอ่านหนังสือเพียงอย่างเดียว   เมื่อลูกไร้เพื่อนที่บ้าน โลกแห่งความเป็นจริงนั้นช่างโดดเดี่ยวเดียวดาย และไม่มีความบันเทิง พวกเขาจึงต้องสร้างโลกใบใหม่ อีกหนึ่งใบ เพื่อให้ตัวเขารู้สึกมีคุณค่ายิ่งขึ้น ซึ่งโลกใบนั้นเรียกว่า เกม

• มีความบันเทิง

พ่อแม่มักจะว่าลูก ว่าเล่นเกมจนไม่สนใจการเรียน ทำให้คะแนนเรียนตกต่ำ และทำให้เกิดการดุ ด่า ว่า และทำโทษลูก จนบางครั้ง อาจจะทำให้เด็กคิดว่า พ่อ – แม่ รักเขาจริงหรือเปล่า นำไปสู่ความเครียด กดดันตัวเอง และวิธีการเดียวที่จะสามารถขจัดความเครียดในแบบฉบับของเด็กได้ก็คือ การลืมตัวตนในโลกแห่งความเป็นจริง และชีวิตในเกมก็คือการตอบโจทย์ของเขานั่นเอง

  การเล่นเกมทำให้เด็กรู้สึกว่าได้หลุดเข้าไปอยู่ในโลกอีกใบหนึ่ง และเขาก็สามารถควบคุมโลกใบนั้นได้จริง ซึ่งแตกต่างจากชีวิตจริงที่ทำอะไรก็ผิดไปเสียหมด และไม่มีใครยอมรับในตัวตนของเขา

• เพื่อน

เป็นอีกหนึ่งปัจจัยหลักที่ทำให้เด็กสนใจในการเล่นเกม คือ กลุ่มเพื่อน เพราะเมื่อเขาไปโรงเรียน และเจอกลุ่มเพื่อนที่คุยกันเรื่องเกม ก็เป็นเรื่องธรรมดาที่คุณ ไม่อยากที่จะเป็นคนแปลกหน้าในสังคม จึงต้องไปเล่นเกม เพื่อจะเข้าไปร่วมบทสนทนากับเพื่อนด้วย

เกมคือตัวปัญหา สำหรับลูกจริงหรือ?

ก่อนอื่นคุณพ่อคุณแม่ ต้องหันมาดูก่อนอันดับแรก ว่าเกมเป็นตัวปัญหาหลักสำหรับเด็กจริงหรือ เกมทำร้ายเด็กจริงหรือ แล้วเพราะสาเหตุอะไรที่ทำให้เด็กติดเกม

ต้องเข้าใจก่อนว่า ปัญหาการติดเกม ไม่ได้เกิดจากตัวเด็กเพียงอย่างเดียว ซึ่งปัญหาอาจจะอยู่ที่ตัวผู้ปกครองเองที่ไม่มีเวลาให้ ไม่ยอมรับในตัวตนของเขา ไม่เป็นผู้ฟังที่ดีของลูก ซึ่งผู้ปกครองบางคน ทำเพียงรับฟังลูกเพื่อให้พูดจบ แล้วตัวเองค่อยพูดต่อ และจากคำพูด ก็จะกลายเป็นคำสั่ง ถ้าคุณยอมรับว่าสาเหตุนั้น เกิดขึ้นจากคุณจริง ๆ คุณก็จะสามารถแก้ไขปัญหานี้ได้จริง ๆ เช่นกัน

เราจะแก้ปัญหาเด็กติดเกมได้อย่างไร?

เจอกันคนละครึ่งทาง คือ ขนาดคุณเอง ยังต้องการความบันเทิงให้กับตัวเอง เด็กก็เช่นกัน ซึ่งเด็กก็ต้องการพักผ่อนสมอง ที่ไม่ใช่การเรียน การอ่านหนังสือเพียงอย่างเดียว ดังนั้น การจะแก้ไขให้เด็กออกจากความบันเทิงที่เรียกว่าเกม เราจำเป็นจะต้องหาความบันเทิง มาแก้ไขปัญหานี้เช่นกัน

เกมกระดาน

เกมกระดาน หรือ บอร์ดเกม เป็นเกมโบราณที่ถือกำเนิดมาก่อนยุควิดีโอเกม ซึ่งเป็นเกมที่คุณจะต้องมานั่งเล่นต่อหน้ากัน และบทเรียนที่เด็กจะได้รับผ่านเกม ก็จะมาจากคนที่ร่วมเล่นเกมจริง ๆ พ่อ และแม่ที่ร่วมเล่นเกม สามารถสอนลูก ผ่านเกมกระดานด้วยกุศโลบายว่าอยากให้ลูกได้เรียนรู้อะไรผ่านเกมนั้น ๆ เช่น การเงิน การงาน ความรัก สุขภาพ สังคม หรือแม้กระทั่งจิตวิญญาณ

เดิมทีเกมกระดานที่คุณพ่อคุณแม่ มักจะเคยเล่น หรือเคยผ่านตามาก่อน ก็คงจะเป็นเกมเศรษฐี ที่ทุกคนจะเริ่มต้น ด้วยเงินจำนวนที่เท่า ๆ กัน และในแต่ละตาที่เล่น จะมีการคว้านซื้อที่ดิน และปลูกอาคารสิ่งก่อสร้าง เพื่อเพิ่มมูลค่าของที่ดินให้มากยิ่งขึ้น หากผู้ใดสามารถสร้างมูลค่าทรัพย์สินได้เยอะก็จะเป็นผู้กำชัยชนะนั่นเอง

ณ ปัจจุบัน มีเกมกระดานให้เลือกเล่นหลากหลายรูปแบบ ซึ่งกลยุทธ์ในการเล่น ก็จะแตกต่างกันออกไป ตามแต่เนื้อหาที่ตัวผู้ปกครองต้องการจะสอนให้กับลูกของตน การเล่นเกมกระดานร่วมกันนั้น นอกจากจะได้ใช้เวลาทำกิจกรรมร่วมกันระหว่างพ่อ แม่ ลูก แล้ว การใช้เวลาร่วมกันนี้ ยังทำให้ลูกรู้สึกใกล้ชิด ปลอดภัย จนสามารถพูดคุยสิ่งต่าง ๆ กับพ่อแม่ได้อย่างเปิดใจ

การเล่นเกม ให้บทเรียนอะไรกับเด็กได้บ้าง

• ไม่ได้มีแต่คนหวังดีเสมอไป
• จงระมัดระวังในการวางแผน
• อย่าไว้ใจผู้อื่นง่ายมากนัก

วิธีนี้จะทำให้ลูกของคุณ รู้จักอะไรบ้าง

1. การวางแผน
2. การรู้จักเก็บความลับ
3. ความสุขุมรอบคอบ
4. การกล้าตัดสินใจ
5. การอดทนรอคอยเพื่อชัยชนะ
6. การคิดหาแผนสำรอง
7. การฝึกควบคุมอารมณ์ เพื่อไม่ให้ความลับรั่วไหล

เป็นเกมที่เล่นกับคนจริง ซึ่งมีเล่ห์เหลี่ยมเพื่อให้ตนเองชนะ ซึ่งจะไม่เหมือนกับเกมคอมพิวเตอร์ที่ได้ถูกวางโปรแกรมมาให้แพ้ ความมหัศจรรย์ของการคิดวางแผนของเด็ก หากมีทักษะการเล่นในระดับหนึ่ง เด็กจะสามารถวางแผน และคาดการคาดเดา เกมได้ล่วงหน้าได้อย่างแม่นยำ จนคุณเองจะต้องตกใจเลยทีเดียว เขาจะสามารถวิเคราะห์ได้ว่า หากเล่นแบบนี้จะเกิดผลดีอย่างไร ผลเสียอย่างไร

ชีวิตหลังติดเกมบอร์ด

เมื่อเด็กเจอหน้าพ่อ – แม่ สิ่งที่จะเกิดขึ้นคือเขาจะสามารถวางเกมคอมพิวเตอร์ หรือมือถือ เพื่อจะมาพูดกันกับพ่อ – แม่ทันที มีปฏิสัมพันธ์กันมากยิ่งขึ้น เริ่มพูด เริ่มเชื่อใจ เริ่มปรึกษาปัญหาชีวิต เริ่มถามความคิดเห็น และกล้าที่จะตัดสินใจ

สิ่งที่ต้องคำนึงในการเล่นเกมบอร์ด

• ราคา

เนื่องจากเกมบอร์ดในยุคนี้ มีให้เลือกมากมายหลากหลายมาก ซึ่งแต่ละเกม ก็จะมีเป้าหมายการเรียนรู้ที่แตกต่างกันออกไป บางเกม มีการแปลมาจากภาษาต่างประเทศ ดังนั้น ราคาก็จะสูงตามไปด้วยเช่นกัน

• ช่วงเวลาเล่น

ในช่วงแรกที่เล่น พ่อ – แม่ จะต้องเล่นแบบไม่เอาจริงไปก่อน แต่ก็อย่าให้เขาชนะเราง่ายจนเกินไป เพราะจะทำให้ไม่เกิดความท้าทาย และจะทำให้เด็กเกินอาการเบื่อหน่าย และไม่สนใจที่จะเล่น เมื่อเขาเล่นเก่งขึ้นจนเชี่ยวชาญ จึงค่อยเล่นแบบเอาจริงเอาจัง และสอนเขาในสิ่งที่คุณต้องการจะให้เขาได้เรียนรู้จริง ๆ

• ห้ามชี้นำ

สิ่งที่สำคัญในการเล่นเกมนี้คือคุณห้ามตัดสินใจแทนลูกเด็ดขาด ห้ามชี้นำ หากเมื่อเขาถาม ก็ควรจะบอกให้เห็นถึงข้อดี ข้อเสีย แล้วค่อยให้เขาพิจารณา และตัดสินใจเอง แม้ว่าสิ่งที่เขาตัดสินใจ จะทำให้เขามีโอกาสพ่ายแพ้ขนาดไหนก็ตาม เขาก็ต้องเรียนรู้มันด้วยตัวของเขาเอง

เจาะลึกปัญหาเด็กติดเกม

นอกจากเกมที่เราได้แนะนำไปแล้วนั้น ก็ยังมีอีกหนึ่งโครงการที่เราอยากแนะเป็นแนวทางให้คุณพ่อ – แม่ ได้ดูกัน โดยโครงการนี้ถูกจัดขึ้นในปี 2016 โดย รศ.นพ.ชาญวิทย์ พรนภดล หัวหน้าสาขาวิชาจิตเวชเด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลศิริราช ชื่อโครงการ Let Me Grow พลิกชีวิตเด็กติดเกม

โดยได้จัดเป็น “ค่ายบำบัดเด็กติดเกม” ขึ้น โดยคัดเลือกเด็กติดเกม “ขั้นรุนแรง”จากทั่วประเทศมา 61 คน และใช้เวลา 7 วันเพื่อหาต้นตอของ “ปัญหาเด็กติดเกม” และแก้ไขมัน จากเนื้อหาในค่ายนี้ จะสะท้อนให้เห็นปัญหาที่แท้จริงที่เกิดขึ้นกับครอบครัวต่าง ๆ และตัวผู้ปกครองยังสามารถ ดูเพื่อเป็นแนวทางในการแก้ไข ไม่ใช่เพียงลูก แต่เป็นการปรับหากันทั้งสองฝ่าย และหันหน้าเข้าหากันนั่นเอง

• โครงการ Let Me Grow พลิกชีวิตเด็กติดเกม EP.1
• โครงการ Let Me Grow พลิกชีวิตเด็กติดเกม EP.2
• โครงการ Let Me Grow พลิกชีวิตเด็กติดเกม EP.3
• โครงการ Let Me Grow พลิกชีวิตเด็กติดเกม EP.4
• โครงการ Let Me Grow พลิกชีวิตเด็กติดเกม EP.5
• โครงการ Let Me Grow พลิกชีวิตเด็กติดเกม EP.6
• โครงการ Let Me Grow พลิกชีวิตเด็กติดเกม EP.7

สิ่งหนึ่งที่คุณจะต้องจำเอาไว้คือ “ผู้ที่เปลี่ยนชีวิตลูกได้มากที่สุดในโลก ไม่ได้อยู่ที่สถาบันการศึกษาใด แต่อยู่ในสถาบันครอบครัวนั่นเอง”

ที่มา : Startyourway เส้นทางนายตัวเอง , Let Me Grow พลิกชีวิตเด็กติดเกม

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :

20 เกมสำหรับเด็ก ที่ดีที่สุดบนเครื่องเล่น Nintendo Switch

IQ ทะลุฟ้า เปิดตัว นวัตกรรุ่นใหม่ นักสร้างสรรค์บอร์ดเกม แก้ปัญหาสังคม