การเลี้ยงลูกให้เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพในโลกยุคปัจจุบัน ลำพังเพียง “ความฉลาดทางวิชาการ” (IQ) อาจไม่เพียงพออีกต่อไป แต่ มารยาททางสังคมที่ควรสอนลูก จะช่วยเปิดประตูโอกาส ทั้งในด้านการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีและการทำงานในอนาคต การเริ่มปลูกฝังสิ่งเหล่านี้ตั้งแต่ยังเด็ก จึงเป็นหน้าที่สำคัญที่คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรละเลย
การสอนลูกให้รู้จักมารยาทตั้งแต่ยังเด็ก จะช่วยให้ลูกเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่น่าประทับใจ มีความสุข และประสบความสำเร็จในชีวิต และการมีมารยาทที่ดีจะช่วยให้ลูกเข้าสังคมได้อย่างราบรื่น และสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่นได้
ทำไมต้องสอนมารยาททางสังคมให้ลูก?
ในมุมมองจิตวิทยาพัฒนาการ เรื่องของ มารยาททางสังคมที่ควรสอนลูก คือเครื่องมือในการอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างราบรื่น
- สร้างใบเบิกทางทางสังคม (Social License): เด็กที่รู้กาละเทศะมักได้รับความเอ็นดู ซึ่งช่วยสร้างความมั่นใจในตนเอง (Self-Esteem)
- ฝึกสมองส่วนหน้า (EF): การรู้จักรอคิว การไม่พูดแทรก คือการฝึกทักษะการยับยั้งชั่งใจ (Inhibitory Control)
- ลดความขัดแย้ง: เด็กที่รู้จักขอโทษและให้อภัย จะสามารถจัดการปัญหาเพื่อนฝูงได้ดีกว่า
15 มารยาททางสังคมที่ควรสอนลูก สู่การสร้างสัมพันธ์ที่ดี
มารยาทพื้นฐานทางสังคมเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้บุคคลสามารถเข้าสังคมได้อย่างราบรื่น มีความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น และเป็นที่ยอมรับในสังคม การปลูกฝังมารยาทเหล่านี้ให้กับลูกตั้งแต่เด็ก จะช่วยให้ลูกเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพและน่าประทับใจ
เพื่อให้คุณพ่อคุณแม่นำไปใช้ฝึกฝนลูกน้อยได้ง่ายขึ้น เราได้รวบรวมและสรุป มารยาททางสังคมที่ควรสอนลูก ที่ครอบคลุมทั้งเรื่องส่วนตัวและการอยู่ร่วมกับผู้อื่นออกมาเป็น 15 ข้อสำคัญ ดังนี้
- การทักทาย: สอนให้ลูกทักทายผู้อื่นด้วยความสุภาพ เช่น สวัสดีครับ/ค่ะ ไหว้
- การใช้คำพูดสุภาพ: สอนให้ลูกใช้คำพูดที่สุภาพ อ่อนน้อม และไม่ทำให้ผู้อื่นรู้สึกไม่สบายใจ
- การขอบคุณ: สอนให้ลูกพูดขอบคุณเมื่อได้รับสิ่งของหรือความช่วยเหลือ
- การขอโทษ: สอนให้ลูกพูดขอโทษเมื่อทำผิดพลาด
- การฟังอย่างตั้งใจ: เมื่อผู้อื่นกำลังพูด ควรให้ความสนใจและฟังอย่างตั้งใจ ไม่ขัดจังหวะ หรือตัดสินใจแทนผู้อื่น
- การให้เกียรติผู้อื่น: แสดงความเคารพต่อผู้ใหญ่ และให้เกียรติผู้อื่นเสมอ
- การเคารพผู้อื่น: สอนให้ลูกเคารพความคิดเห็นและความแตกต่างของผู้อื่น
- มารยาทบนโต๊ะอาหาร: สอนให้ลูกมีมารยาทในการรับประทานอาหาร เช่น เคี้ยวอาหารปิดปาก ไม่พูดขณะเคี้ยว
- การแบ่งปัน: รู้จักแบ่งปันสิ่งของและความรู้สึกที่ดีกับผู้อื่น
- ความมีน้ำใจ: แสดงความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ พร้อมที่จะช่วยเหลือผู้อื่นเมื่อมีโอกาส
- การรักษาความสะอาด: สอนให้ลูกรักษาความสะอาดของร่างกาย สิ่งแวดล้อม และสถานที่สาธารณะ
- การรอคิว: สอนให้ลูกเข้าคิวรออย่างเป็นระเบียบ
- การเคารพกฎระเบียบ: ปฏิบัติตามกฎระเบียบของบ้าน โรงเรียน และสังคม
- การใช้โทรศัพท์: สอนให้ลูกใช้โทรศัพท์อย่างเหมาะสม ไม่รบกวนผู้อื่น
- มารยาทในยุคดิจิทัล: ไม่แอบดูหน้าจอผู้อื่น ขออนุญาตเพื่อนก่อนถ่ายรูปหรือโพสต์รูปลงโซเชียล และใช้ภาษาที่สุภาพในการพิมพ์ข้อความ ไม่บูลลี่ใคร
การปลูกฝังทั้ง 15 ข้อนี้อย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้ลูกรักเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพ เป็นที่รักของคนรอบข้าง และสามารถใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข
วิธีสอนมารยาทให้ลูก
- เป็นแบบอย่างที่ดี: พ่อแม่ควรเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูก
- อธิบายเหตุผล: เมื่อลูกทำผิด ควรอธิบายให้ลูกฟังว่าทำไมการกระทำนั้นจึงไม่ถูกต้อง
- ให้รางวัล: เมื่อลูกทำดี ควรให้รางวัลเพื่อเป็นการเสริมสร้างพฤติกรรมที่ดี
- ให้โอกาสฝึกฝน: สร้างสถานการณ์ให้ลูกได้ฝึกฝนมารยาทบ่อย ๆ
- มีความอดทน: การสอนมารยาทต้องใช้เวลาและความอดทน
การสอนมารยาทให้ลูกตามวัย
การสอนมารยาทให้ลูกเป็นสิ่งสำคัญ แต่การเลือกสอนให้เหมาะสมกับวัยของลูกจะช่วยให้ลูกเข้าใจและนำไปปฏิบัติได้ง่ายขึ้นค่ะ
มารยาทที่เหมาะสมตามวัย
-
วัยเด็กปฐมวัย (0-3 ปี):
ติดต่อโฆษณาLoading...You got lucky! We have no ad to show to you!- สอนผ่านการกระทำ: เด็กเล็กเรียนรู้จากการเลียนแบบ ดังนั้นพ่อแม่ควรเป็นแบบอย่างที่ดีในการใช้คำพูดที่สุภาพ การแสดงความขอบคุณ และการขอโทษ
- สอนให้รู้จักแบ่งปัน: สอนให้ลูกแบ่งของเล่นกับเพื่อน หรือช่วยเหลือพ่อแม่ในการทำงานบ้านเล็กๆ น้อยๆ
- สอนให้รู้จักคำว่า “ขอโทษ” และ “ขอบคุณ”: เมื่อลูกทำผิดพลาดหรือได้รับความช่วยเหลือ ให้สอนให้ลูกพูดคำเหล่านี้
-
วัยอนุบาล (3-5 ปี):
- สอนให้รู้จักการรอคิว: สอนให้ลูกเข้าคิวรออย่างเป็นระเบียบ ไม่แซงคิว
- สอนให้เคารพผู้อื่น: สอนให้ลูกไม่ล้อเลียนเพื่อน และไม่ทำร้ายร่างกายผู้อื่น
- สอนให้รู้จักการขออนุญาต: ก่อนจะหยิบจับสิ่งของของคนอื่น หรือเข้าไปในห้องส่วนตัว ควรสอนให้ลูกขออนุญาตก่อน
-
วัยประถมศึกษา (6-12 ปี):
- สอนให้รู้จักการใช้คำพูดที่สุภาพ: สอนให้ลูกใช้คำพูดที่สุภาพกับผู้ใหญ่ และเพื่อนๆ
- สอนให้เคารพกฎระเบียบ: สอนให้ลูกปฏิบัติตามกฎระเบียบของโรงเรียนและที่บ้าน
- สอนให้รับผิดชอบ: สอนให้ลูกรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเอง
- สอนให้รู้จักการช่วยเหลือตนเอง: สอนให้ลูกแต่งตัว อาบน้ำ และทำความสะอาดห้องนอนเอง
-
วัยรุ่น (13 ปีขึ้นไป):
ติดต่อโฆษณาLoading...You got lucky! We have no ad to show to you!- สอนให้รู้จักการเคารพความเป็นส่วนตัว: สอนให้ลูกเคารพความเป็นส่วนตัวของผู้อื่น
- สอนให้รู้จักการตัดสินใจ: สอนให้ลูกคิดวิเคราะห์ก่อนตัดสินใจทำอะไร
- สอนให้รู้จักรับผิดชอบต่อการกระทำของตนเอง: สอนให้ลูกรับผิดชอบต่อผลของการกระทำของตนเอง
ข้อดีของการมีมารยาทในการอยู่ร่วมกับผู้อื่น
- สร้างความสัมพันธ์ที่ดี: ช่วยให้เรามีเพื่อนที่ดี มีคนรักและเอ็นดู
- ได้รับความไว้วางใจ: ผู้คนจะให้ความไว้วางใจและเคารพเรา
- ประสบความสำเร็จ: การมีมารยาทที่ดีจะเปิดโอกาสให้เราประสบความสำเร็จในชีวิต
- สร้างสังคมที่ดี: ช่วยสร้างสังคมที่น่าอยู่และมีความสุขร่วมกัน
ผลเสียที่อาจเกิดขึ้นจากการไม่สอนมารยาทให้ลูก
- ปัญหาในการเข้าสังคม: เด็กที่ขาดมารยาท อาจประสบปัญหาในการเข้ากับเพื่อนๆ หรือผู้ใหญ่ เพราะพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม ทำให้คนรอบข้างรู้สึกไม่สบายใจและไม่อยากเข้าใกล้
- ขาดความมั่นใจ: การถูกตำหนิหรือวิจารณ์จากผู้อื่นบ่อยครั้งเนื่องจากขาดมารยาท อาจทำให้เด็กขาดความมั่นใจในตัวเอง กลัวที่จะเข้าสังคม และมีปัญหาทางอารมณ์ตามมา
- ภาพลักษณ์ที่ไม่ดี: เด็กที่ไม่มีมารยาท อาจถูกมองว่าเป็นเด็กที่ไม่มีวัฒนธรรม ไม่รู้จักกาลเทศะ และอาจส่งผลเสียต่อโอกาสในการเรียนและการทำงานในอนาคต
- ความสัมพันธ์ในครอบครัวเสียหาย: การขาดมารยาทอาจทำให้เกิดความขัดแย้งภายในครอบครัว ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างพ่อแม่และลูก รวมถึงพี่น้องเสื่อมลง
- ปัญหาทางกฎหมาย: ในบางกรณี พฤติกรรมที่ขาดมารยาทอาจนำไปสู่การกระทำผิดกฎหมาย เช่น การทะเลาะวิวาท การทำร้ายร่างกาย หรือการล่วงละเมิดผู้อื่น
การสอนมารยาททางสังคมให้ลูกเป็นสิ่งสำคัญที่พ่อแม่ควรให้ความสำคัญ การปลูกฝังให้ลูกมีมารยาทที่ดีตั้งแต่ยังเด็ก จะเป็นการลงทุนที่ดีที่สุดสำหรับอนาคตของลูก
ที่มา : parentsone.com, rajanukul.go.th, mommy.teenee.com
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :
7 วิธีสอนมารยาทในโรงหนัง ที่ผู้ปกครองควรสอนให้เด็ก ๆ
สอนลูกให้มีมารยาทดี ควรเริ่มจากอะไร วิธีแบบไหนช่วยให้ลูกเป็นเด็กดี?
มารยาท 23 ข้อที่ใช้สอนลูกให้เป็นที่รักของคนอื่น