คัมภีร์ดูแลทารก พ่อจ๋าแม่จ๋าไม่ควรพลาดวิธีดูแลเด็กแรกเกิด
คัมภีร์ดูแลทารก
คุณพ่อคุณแม่มือใหม่หลายท่านคงต้องปวดหัวไม่น้อย และกังวลว่าจะดูแลเจ้าตัวน้อยอย่างไร ประสบการณ์ก็ไม่มี แต่ไม่ต้องเป็นกังวลใจไป เพราะเรามี คัมภีร์ดูแลทารก มาฝาก
วิธีดูแลเด็กแรกเกิด
วิธีดูแลเด็กแรกเกิด สำหรับคุณพ่อคุณแม่มือใหม่
การดูแลสะดือทารก
ปกติแล้วสะดือของเด็กแรกเกิดจะหลุดหลังคลอดประมาณ 1 – 2 สัปดาห์ โดยก่อนที่สะดือจะหลุดนั้นคุณพ่อคุณแม่ควรทำความสะอาดสะดือของลูกน้อยเพื่อป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่สะดือ วิธีเช็ดสะดือทารก ทำได้ดังนี้ครับ
- ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนเช็ดสะดือให้ลูก
- ใช้มือข้างหนึ่งยกสายสะดือขึ้น แล้วใช้สำลีชุบแอลกอฮอล์ 70% พอชุ่ม เช็ดรอบสะดือทารกจากด้านในออกด้านนอก
- ใช้สำลีชุบแอลกอฮอล์อีกก้อนเช็ดจากโคนสะดือ ไปยังปลายสะดือ
ข้อควรระวัง
- ควรเช็ดสะดือลูกทุกวันหลังอาบน้ำจนกว่าสะดือของลูกจะหลุด
- หากพบว่าผิวรอบๆโคนสะดือของทารกบวม แดง มีน้ำเหลือง หนอง มีเลือดซึมหรือมีกลิ่นเหม็น ควรรีบพาลูกไปพบแพทย์ทันที
- ไม่ควรใช้แป้งหรือยาผงโรยสะดือเด็ก
การทำความสะอาดหลังขับถ่าย
คุณพ่อคุณแม่ควรทำความสะอาดตอนเปลี่ยนผ้าอ้อมทุกครั้ง เพื่อป้องกันความอับชื้น โดยวิธีดังต่อไปนี้
การทำความสะอาดหลังขับถ่ายสำหรับเด็กผู้ชาย
- ใช้กระดาษชำระเช็ดอุจจาระออกให้หมดจากด้านหน้าไปด้านหลัง
- ใช้สำลีชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว เช็ดหน้าท้อง ขาหนีบและต้นขา ในส่วนของอวัยวะเพศของลูกนั้น ให้ทำความสะอาดรอบๆ ไม่ต้องเปิดหนังหุ้มปลาย โดยเช็ดใต้อวัยวะรวมทั้งอัณฑะให้ทั่ว
- ยกขาลูกขึ้นเพื่อทำความสะอาดบริเวณก้น ขาหนีบ และรูก้นเป็นตำแหน่งสุดท้าย
- ล้างมือให้สะอาดหลังทำความสะอาดให้ลูก ใช้กระดาษชำระหรือผ้าสะอาดซับก้นลูก แล้วปล่อยให้ระบายอากาศจนแห้งสนิท แล้วจึงใส่ผ้าอ้อม โดยอาจใช้ครีมเด็กทาก่อนใส่ผ้าอ้อมโดยไม่ต้องโรยแป้งทับในส่วนที่ทาครีม
การทำความสะอาดหลังขับถ่ายสำหรับเด็กผู้หญิง
- ใช้กระดาษชำระเช็ดอุจจาระออกให้หมดจากด้านหน้าไปด้านหลัง
- ใช้สำลีชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว เช็ดหน้าท้อง ขาหนีบและต้นขา แล้วจึงเช็ดอวัยวะเพศโดยใช้สำลีก้อนใหม่เช็ดจากด้านหน้าไปด้านหลัง เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อโรคที่ก้นลูกย้อนมาเปื้อนด้านหน้า
- ยกขาลูกขึ้นแล้วใช้สำลีก้อนใหม่เช็ดบริเวณก้นเป็นลำดับสุดท้าย
- ซับบริเวณขาหนีบให้แห้ง ปล่อยให้ระบายอากาศสักพักจนแห้งสนิท ล้างมือของคุณแม่ให้สะอาด โดยอาจใช้ครีมเด็กทาก่อนใส่ผ้าอ้อมโดยไม่ต้องโรยแป้งทับในส่วนที่ทาครีม
ข้อควรระวัง
ถ้าลูกเริ่มเป็นผื่นแดงใต้ร่มผ้า คุณพ่อคุณแม่ควรเปลี่ยนผ้าอ้อมให้ลูกบ่อยขึ้นนะครับ
การเช็ดตัวให้ทารก
ก่อนอื่นให้คุณพ่อคุณแม่เตรียมอุปกรณ์ได้แก่ อ่างใส่น้ำอุ่น อ่างใส่น้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว สำลี ฟองน้ำ สบู่/ยาสระผมสำหรับเด็ก ผ้าเช็ดตัว ผ้าขนหนูผืนเล็ก กระดาษชำระหรือผ้าซับแห้ง เสื้อผ้าสะอาด หลังจากเตรียมอุปกรณ์ครบแล้วก็สามารถเช็ดตัวให้ลูกได้ตามวิธีดั้งนี้
- ใช้สำลีชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว บีบพอหมาด เช็ดตาของทารกข้างหนึ่งจากหัวตาไปหางตา แล้วเปลี่ยนสำลีก้อนใหม่เพื่อเช็ดตาอีกข้างหนึ่ง
- ใช้สำลีชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว บีบพอหมาด เช็ดใบหูทีละข้างจากด้านนอกและด้านหลัง โดยไม่ต้องเช็ดภายในรูหู และเปลี่ยนสำลีก้อนใหม่สำหรับหูอีกข้าง
- ใช้ผ้าขนหนูผืนเล็ก ฟองน้ำชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว บีบพอหมาด ค่อยๆเช็ดบริเวณใบหน้า รอบปาก จมูก แก้ม ใต้คาง และรอบๆคอ จากนั้นซับให้แห้ง
- เช็ดใต้รักแร้ มือ ซอกนิ้ว รวมทั้งบริเวณลำตัว หลัง แล้วซับให้แห้ง
- ทำความสะอาดอวัยวะเพศทารกด้วยน้ำอุ่น
การอาบน้ำให้ทารก
เตรียมอุปกรณ์เหมือนกับการเช็ดตัวให้ทารกจากนั้นเริ่มอาบน้ำให้ลูกด้วยวิธีการดังนี้
- ผสมน้ำอุ่นลงในอ่างอาบน้ำแล้วใช้หลังมือจุ่มเพื่อทดสอบความร้อน
- ถอดเสื้อผ้าของลูกออกแล้วห่อตัวลูกไว้ด้วยผ้าเช็ดตัวผืนใหญ่
- ใช้สำลีชุบน้ำต้มสุก เช็ดตา หน้า ใบหู โดยเปลี่ยนสำลีก้อนใหม่ทุกครั้ง
- เริ่มสระผมให้ลูก โดยเริ่มต้นจากการอุ้มลูกโดยประคองท้ายทอยของทารกด้วยฝ่ามือ ให้ลำตัวของเด็กพาดอยู่กับแขนท่อนล่าง ใช้ข้อศอกหนีบส่วนขาของทารกเข้ากับลำตัว ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วกลางจากมือข้างเดียวกัน ปิดใบหูทั้งสองข้างเพื่อไม่ให้น้ำเข้าหูลูก จากนั้นใช้ฟองน้ำลูบให้ผมเปียกทั้งศีรษะ แล้วใช้น้ำยาสระผมเด็กค่อยๆสระเบาๆแล้วล้างออกจนหมด จากนั้นเช็ดผมให้แห้งด้วยผ้าขนหนู
- คลายผ้าห่อตัวออกแล้วเริ่มอาบน้ำให้ลูก ใช้ฟองน้ำชุบน้ำพอหมาดลูบไล้บริเวณลำตัวของลูก แล้วถูสบู่กับมือของคุณแม่ก่อนแล้วจึงค่อยเอามือของคุณแม่ลูบที่ลำตัว ซอกคอ รักแร้ และแขนขา จากนั้นค่อยๆวางลูกลงในอ่างใช้มืออ้อมหลังไปจับรักแร้ลูก และใช้แขนท่อนล่างรองส่วนศีรษะและบ่าของลูกไว้ ล้างสบู่ด้านหน้าออกให้หมด แล้วเปลี่ยนท่าให้ลำตัวด้านหน้าของลูกวางอยู่บนแขน ล้างสบู่ด้านหลังออกแล้วจึงนำลูกขึ้นจากอ่างน้ำ แล้วซับตัวให้แห้งทันทีโดยเฉพาะบริเวณข้อพับ ขาหนีบ และอวัยวะเพศ
ข้อควรระวัง
- อย่าปล่อยให้ทารกอยู่ในอ่างอาบน้ำตามลำพังโดยเด็ดขาด
- ไม่ควรให้ระดับน้ำในอ่างอยู่สูงเกินไปหรือไม่ควรเกิน 10 เซนติเมตร จากก้นอ่าง
- ห้ามเติมน้ำร้อนในขณะที่ลูกยังอยู่ในอ่าง
ลูกน้อยก็เหมือนแก้วตาดวงใจของพ่อและแม่ แน่นอนว่าสำหรับคุณพ่อคุณแม่มือใหม่นั้น ในช่วงแรกๆหลังที่เจ้าตัวน้อยลืมตาออกมาดูโลกก็คงจะทำให้พ่อแม่เหน็ดเหนื่อยอยู่ไม่น้อย แต่เชื่อเถอะครับว่าความเหน็ดเหนื่อยเหล่านั้นจะหายไปเมื่อได้เห็นรอยยิ้มของเจ้าตัวน้อย ว่าไหมครับ…
ที่มา childrenhospital
The Asianparent Thailand เว็บไซต์ข้อมูลคุณภาพและสังคมคุณแม่ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศและเอเชีย เรามีผู้เชี่ยวชาญด้านกุมารแพทย์ แหล่งความรู้แม่และเด็ก รวมถึงแอพพลิเคชั่น The Asianparent ที่ติดตามการตั้งครรภ์ให้คุณแม่ได้ลงทะเบียนใช้งาน เพื่อติดตามพัฒนาการทารกตั้งแต่ตั้งครรภ์ จนถึงติดตามหลังคลอดที่ครอบคลุมที่สุดและผู้ใช้งานสูงสุดในประเทศไทย นอกจากความรู้ยังมีไลฟ์สไตล์และสื่อมัลติมีเดียหลากหลาย ไม่ว่าสุขภาพแม่และเด็ก โภชนาการแม่และเด็ก กิจกรรมสำหรับครอบครัว
การวางแผนครอบครัวไปจนถึง การดูแลลูก การศึกษา และจิตวิทยาเด็ก The Asianparent เราพร้อมสนับสนุนพ่อแม่ทุกท่าน ให้มีความรู้และมีสุขภาพกายใจเข้มแข็ง เพื่อเสริมสร้างครอบครัวอย่างแข็งแรง
เพราะเราเชื่อว่า “พ่อแม่เข้มแข็ง ครอบครัวแข็งแรง”
บทความอื่นๆที่น่าสนใจ
เช็คด่วน! รูเล็กๆข้างหูของลูก สัญญาณร้ายที่ไม่ควรมองข้าม