ก๊าซไนโตรเจน คืออะไร มีความสำคัญอย่างไร ?

ก๊าซไนโตรเจน คือก๊าซที่ไม่มีกลิ่น ไม่มีสี และไร้รส ซึ่งมีส่วนประกอบประมาณ 78% ของอากาศที่เราหายใจเข้าไป เรียกได้ว่าเป็นองค์ประกอบที่มีบทบาทสำคัญในห้องปฏิบัติการวิจัย การผลิตทางอุตสาหกรรม และการใช้งานอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น ช่วยปรับปรุงความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์อาหาร และเครื่องดื่ม และช่วยเพิ่มอายุการเก็บรักษาของผลิตภัณฑ์ และช่วยในอุตสาหกรรมการแพทย์ และเภสัชกรรม ด้วยการใช้งานที่หลากหลายนี้สิ่งสำคัญก็คือจะต้องคำนึงถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากก๊าซไนโตรเจนด้วย

ก๊าซไนโตรเจน คืออะไร?

วันนี้เราจะพาไปสำรวจถึงประโยชน์ และอันตรายความเสี่ยงต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นจากก๊าซไนโตรเจนกันค่ะ รวมถึงคุณสมบัติของก๊าซไนโตรเจน และวิธีการใช้อย่างปลอดภัยสำหรับในการนำไปใช้งานต่าง ๆ มาตามไปดูพร้อมกันเลยค่ะ

ก๊าซไนโตรเจนเป็นก๊าซที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส ซึ่งคิดเป็น 78% ของชั้นบรรยากาศโลก เป็นหนึ่งในก๊าซที่มีมากที่สุดในอากาศ และจำเป็นต่อสิ่งมีชีวิตบนโลก ก๊าซไนโตรเจนยังใช้ในอุตสาหกรรมหลายประเภท เช่น การผลิตปุ๋ย พลาสติก และวัตถุระเบิด นอกจากนี้ ก๊าซไนโตรเจนยังใช้ในอุตสาหกรรมทางการแพทย์เพื่อถนอมอาหาร สร้างสภาพแวดล้อมที่ปราศจากออกซิเจน และช่วยในการกักเก็บเลือดและอวัยวะต่าง ๆ นอกจากนี้ ก๊าซไนโตรเจนยังมีประโยชน์อีกหลากหลาย เช่น ลดปริมาณเชื้อเพลิงที่ใช้ในเครื่องบิน และปรับปรุงคุณภาพการเผาไหม้ ถึงแม้ว่าก๊าซไนโตรเจนจะมีประโยชน์ แต่ก๊าซไนโตรเจนก็อาจเป็นอันตรายได้ หากสูดดมในปริมาณความเข้มข้นสูง และอาจทำให้ขาดอากาศหายใจได้

ประโยชน์ของก๊าซไนโตรเจน

ก๊าซไนโตรเจนหรือที่เรียกว่า N2 เป็นก๊าซที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส ซึ่งคิดเป็น 78% ของชั้นบรรยากาศโลก ถือเป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างชีวิต และมีประโยชน์สำคัญมากมาย ซึ่งประโยชน์หลัก ๆ ของก๊าซไนโตรเจน คือบทบาทในการเจริญเติบโตของพืช นอกจากนี้ ไนโตรเจนยังเป็นองค์ประกอบสำคัญของการสังเคราะห์ด้วยแสง ซึ่งเป็นกระบวนการที่พืชใช้ในการเปลี่ยนแสงอาทิตย์ให้เป็นพลังงาน หากไม่มีไนโตรเจน พืชจะไม่สามารถผลิตพลังงานที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตได้

นอกจากนี้ บทบาทในการเจริญเติบโตของพืชแล้ว ก๊าซไนโตรเจนยังมีความสำคัญต่อสุขภาพของมนุษย์ และสัตว์อีกด้วย เพราะไนโตรเจนถือเป็นส่วนประกอบของกรดอะมิโน ซึ่งประกอบเป็นโปรตีน และโปรตีนมีความสำคัญต่อการทำงานของร่างกาย อีกทั้ง ก๊าซไนโตรเจนยังสามารถช่วยลดความเสี่ยงของโรคบางชนิด เช่น โรคหอบหืด มะเร็ง และโรคหัวใจอีกด้วย

ก๊าซไนโตรเจนในอากาศ

ก๊าซไนโตรเจนถือเป็นก๊าซที่อยู่รอบตัวเราในอากาศที่เราหายใจ คิดเป็น 78% ของอากาศ ทำให้เป็นก๊าซที่มีมากที่สุดในชั้นบรรยากาศ แต่การสูดดมก๊าซไนโตรเจนที่มีความเข้มข้นสูงอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรง ได้แก่ ขาดอากาศหายใจ เวียนศีรษะ และอาจถึงแก่ชีวิตได้ ดังนั้น สิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึงคือความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับก๊าซไนโตรเจนในอากาศ และการป้องกันที่จำเป็นเพื่อความปลอดภัย

อันตรายจากก๊าซไนโตรเจน

ถึงแม้ก๊าซไนโตรเจนจะมีประโยชน์มากมาย แต่ก๊าซไนโตรเจนก็ไม่ได้ปราศจากอันตราย และอันตรายที่พบบ่อยที่สุด ก็คือการหายใจไม่ออก เนื่องจากก๊าซไนโตรเจนไม่มีกลิ่น และไม่มีสี ทำให้ตรวจจับได้ยาก นอกจากนี้ ก๊าซไนโตรเจนยังสามารถทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ และอาการเวียนศีรษะอย่างรุนแรง เมื่อหายใจเข้าไป ในกรณีที่รุนแรง อาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ และก๊าซไนโตรเจนก็ยังสามารถติดไฟได้เมื่อผสมกับก๊าซอื่น ดังนั้น จึงควรใช้ความระมัดระวังในการใช้งาน และถ้าหากสัมผัสกับก๊าซไนโตรเจนเป็นเวลานานก็อาจทำให้เกิดน้ำแข็งกัดได้ เนื่องจากเป็นก๊าซที่เย็นจัด

บทความที่เกี่ยวข้อง : ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ดาบ 2 คม ที่มีทั้งโทษ และประโยชน์ต่อเรา

การใช้ก๊าซไนโตรเจน

การใช้ก๊าซไนโตรเจนมีประโยชน์หลากหลายในอุตสาหกรรม รวมถึงการผลิต และถนอมอาหาร ยานยนต์ และการแพทย์ เพราะก๊าซไนโตรเจนจะช่วยให้อาหารสด และปลอดภัย สามารถใช้แช่แข็งอาหาร ลดการเกิดออกซิเดชัน และช่วยลดการเน่าเสีย และในส่วนของอุตสาหกรรมยานยนต์ ก๊าซไนโตรเจนจะถูกใช้เพื่อลดความเสี่ยงของยางระเบิด โดยการเพิ่มแรงดันลมในยาง ส่วนในทางการแพทย์ สามารถใช้ก๊าซไนโตรเจน เพื่อปรับปรุงการดูแลผู้ป่วยได้ เช่น สามารถใช้เพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อผู้ป่วยในโรงพยาบาล โดยการฆ่าเชื้ออุปกรณ์ทางการแพทย์ หรือเพื่อจัดการกับความเจ็บปวดในระหว่างกระบวนการทางการแพทย์ และก๊าซไนโตรเจนยังใช้ในอากาศเพื่อลดระดับโอโซน และสารมลพิษในระดับพื้นดิน ทำให้หายใจได้อย่างปลอดภัยยิ่งขึ้น

ความเสี่ยงต่อสุขภาพของก๊าซไนโตรเจน

สิ่งที่ควรพิจารณาเมื่อใช้งานก๊าซไนโตรเจน คือความเสี่ยงต่อสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นได้ เนื่องจากก๊าซไนโตรเจนเป็นก๊าซที่ไม่มีกลิ่น และไม่มีสี ซึ่งอาจมีผลกระทบร้ายแรงต่อสุขภาพ หากไม่ได้รับการจัดการอย่างเหมาะสม  การสูดดมก๊าซไนโตรเจนมากเกินไป อาจทำให้เวียนศีรษะ คลื่นไส้ สูญเสียการทรงตัว และอาจเสียชีวิตได้ นอกจากนี้ ก๊าซไนโตรเจนยังสามารถแทนที่ออกซิเจนในอากาศ ทำให้หายใจไม่ออกได้ และก๊าซไนโตรเจนก็ยังสามารถก่อให้เกิดส่วนผสมที่ระเบิดได้กับก๊าซอื่น ๆ ดังนั้น ควรใช้มาตรการป้องกันความปลอดภัยอย่างเหมาะสมเมื่อใช้งาน

บทความที่เกี่ยวข้อง : ก๊าซธรรมชาติ มีส่วนประกอบอะไรบ้าง มีข้อดีข้อเสียอย่างไร มาดูกัน

วิธีลดการสัมผัสกับก๊าซไนโตรเจนให้น้อยที่สุด

ก๊าซไนโตรเจนมีประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อม แต่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพของมนุษย์ หากสูดดมเข้าไปในปริมาณมาก ดังนั้น เพื่อลดการสัมผัสกับก๊าซไนโตรเจนให้น้อยที่สุด ให้ปฏิบัติตามคำแนะนำ 7 ข้อ ดังต่อไปนี้

1. ตรวจสอบคุณภาพอากาศในบ้านและที่ทำงานของคุณ
2. ลดระยะเวลาการใช้ในพื้นที่ที่มีความเข้มข้นของก๊าซไนโตรเจนสูง
3. สวมอุปกรณ์ป้องกันเมื่อทำงานกับก๊าซไนโตรเจน
4. ระบายอากาศในพื้นที่ที่อาจปนเปื้อนด้วยก๊าซไนโตรเจน
5. หลีกเลี่ยงการสัมผัสก๊าซไนโตรเจน
6. ใช้เครื่องฟอกคาร์บอนไดออกไซด์เพื่อกรองก๊าซไนโตรเจน
7. ติดตั้งระบบตรวจวัดก๊าซไนโตรเจนในบ้านหรือที่ทำงาน
8. แหล่งที่มาของก๊าซไนโตรเจน

ดังนั้น แหล่งก๊าซไนโตรเจนจะมาในรูปแบบธรรมชาติ ซึ่งจะสามารถพบได้ในชั้นบรรยากาศ และก๊าซไนโตรเจนก็จำเป็นต่อชีวิตพืช และสัตว์ และถูกใช้ในกระบวนการทางอุตสาหกรรม และเกษตรกรรมมากมาย ถึงแม้ว่าก๊าซไนโตรเจนจะไม่เป็นพิษ แต่ก็สามารถเป็นแหล่งมลพิษทางอากาศได้ แม้ว่าจะไม่ก่อให้เกิดอันตรายในทันที แต่ก็อาจเป็นอันตรายได้เมื่อมีความเข้มข้นมากกว่า 20% และที่สำคัญก๊าซไนโตรเจนยังมีส่วนในการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศโลกอีกด้วยค่ะ

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ :

ก๊าซเรือนกระจก คืออะไร ส่งผลกระทบต่อโลกอย่างไรบ้าง ?

ก๊าซ NGV พลังงานธรรมชาติสำหรับรถยนต์ คุณรู้จักหรือยัง ?

วัฏจักรน้ำ คืออะไร ? มีความสำคัญอย่างไรต่อโลกของเรา

ที่มา : atlascopco