วิธีเช็ดตัวที่ถูกต้อง เมื่อลูกเป็นไข้
การเช็ดตัวลดไข้เป็นหัตถการที่พบบ่อยมาก โดยเฉพาะในเด็กอายุ 6 เดือน – 5 ปี โดยเฉพาะอย่างยิ่งใน 3 ขวบปี แรก ซึ่งมีโอกาสชักจากภาวะไข้สูงได้
ปกติอุณหภูมิของร่างกายคนเราจะอยู่ที่ 36.0 – 37.5 องศาเซลเซียส ถ้าวัดไข้แล้วการที่จะบอกว่ามีไข้ต่ำๆ หรือมีไข้สูงเราดูจากปรอทวัดไข้ ถ้าอุณหภูมิที่วัดได้อยู่ระหว่าง 37.6 – 38.4 องศาเซลเซียส จัดว่ามีไข้ต่ำ ถ้าอุณหภูมิที่วัดได้ตั้งแต่ 38.5 องศาเซลเซียสขึ้นไป จัดว่ามีไข้สูง
ซึ่งการเช็ดตัวจะช่วยลดอุณหภูมิของร่างกายลง โดยใช้น้ำเป็นตัวนำความร้อนออกจากร่างกาย ทำให้เด็กเกิดความสุขสบาย และยังเป็นการป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น อาการชักจากไข้สูง แต่จะปฏิบัติอย่างไรเพื่อให้การเช็ดตัวลดไข้นั้นมีประสิทธิภาพ
อุปกรณ์
- กะละมังเช็ดตัว
- ผ้าขนหนูผืนเล็ก 2-4 ผืน
- ผ้าเช็ดตัวผืนใหญ่ 1 ผืน
ขั้นตอนการปฏิบัติ มีดังนี้
- เตรียมของใช้และน้ำให้พร้อม
- ใช้น้ำอุ่นหรือน้ำธรรมดา ไม่ควรใช้น้ำแข็งเช็ดตัว เพราะจะทำให้หลอดเลือดหดตัว และระบายความร้อนออกได้ยาก นอกจากนี้ยังทำให้เกิดอาการหนาวสั่นและเจ็บปวดตามกล้ามเนื้อจากการหนาวสั่น ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการไข้กลับได้
- ปิดพัดลม หรือเครื่องปรับอากาศ เพื่อไม่ให้เด็กหนาวสั่นขณะเช็ดตัว
- ถอดเสื้อผ้าเด็กออกให้หมด
- ใช้ผ้าขนหนูผืนเล็กชุบน้ำให้ชุ่ม เช็ดบริเวณหน้า ลำตัว แขน ขา พักผ้าไว้บริเวณศรีษะ ซอกคอ ซอกรักแร้ ขาหนีบ เพื่อระบายความร้อน เนื่องจากบริเวณดังกล่าวเป็นที่รวมของเส้นเลือดจะระบายความร้อนได้ดี
- เช็ดจากปลายมือ ปลายเท้าสู่ลำตัวโดยเช็ดย้อนรูขุมขนเพื่อระบายความร้อน
- ขณะเช็ดตัวให้ออกแรงเหมือนถูตัว เพื่อจะช่วยให้เลือดลมเดินดีขึ้น ทำให้เส้นเลือด และ รูขุมขนขยายตัว
- ถ้ามีอาการหนาวสั่นให้หยุดเช็ดตัวทันที เพราะถ้าเช็ดแล้วหนาวสั่นจะยิ่งทำให้ไข้สูงขึ้นได้
- เปลี่ยนผ้าชุบน้ำบ่อยๆ ทุก 2 – 3 นาที
- ใช้เวลาเช็ดตัวประมาณ 10 – 15 นาที
- หลังเช็ดตัว ควรซับตัวเด็กให้แห้ง แล้วสวมเสื้อผ้าเบาสบาย ไม่ควรสวมใส่เสื้อผ้าที่หนา หรือห่อตัวเพราะจะทำให้ความร้อนเพิ่มขึ้น
- วัดไข้ซ้ำในอีก 15 – 30 นาทีต่อมา
- ถ้าไข้ลดลง แสดงว่าการเช็ดตัวลดไข้ได้ผล
- ถ้าไข้ไม่ลด ให้เช็ดตัวลดไข้ใหม่อีกครั้ง
- ถ้าไข้ยังไม่ลดลงอีก ควรรีบพาเด็กไปพบแพทย์
ขอบคุณที่มาของข้อมูลจาก
อาจารย์วรรณไพร แย้มมา ภาควิชาการพยาบาลกุมารเวชศาสตร์
บทความอื่นๆที่น่าสนใจ
เล่นอย่างไร ให้ลูกหัวไว ในช่วงขวบปีแรก
ภาวะสมองกระเทือนของลูกน้อยอันตรายกว่าที่คิด