สืบสันดาน : คู่สมรสเสียชีวิต มรดกเป็นของใคร สินสมรสแบ่งยังไง ใครได้เท่าไหร่

คู่สมรสเสียชีวิต มรดกเป็นของใคร คู่สมรสมีสิทธิ์ได้รับมรดกไหม ลูกกับเมียใครได้มรดกก่อน พ่อแม่และพี่น้องจะได้สมบัติด้วยหรือไม่ บทความนี้จะพูดถึงสินสมรสและมรดก โดยอธิบายให้เข้าใจง่ายๆ

เมื่อคู่สมรสเสียชีวิต ทรัพย์สินที่คู่สมรสทั้งสองได้ร่วมกันสร้างมาจะต้องมีการแบ่งปันให้กับผู้มีสิทธิตามกฎหมาย โดยทรัพย์สินที่ต้องนำมาแบ่งปันจะประกอบไปด้วย 2 ส่วนหลัก คือ

1. สินสมรส: คือทรัพย์สินที่ได้มาในระหว่างสมรส ไม่ว่าจะเป็นเงินเดือน ค่าตอบแทน เงินปันผล หรือทรัพย์สินที่ซื้อด้วยเงินร่วมกัน
2. มรดก: คือทรัพย์สินที่เป็นของคู่สมรสแต่ละฝ่ายมาก่อนการสมรส หรือทรัพย์สินที่ได้มาโดยกรรมสิทธิ์ส่วนตัวหลังการสมรส

สินสมรส กรณีคู่สมรสเสียชีวิต

สินสมรสคืออะไร

สินสมรส หมายถึง ทรัพย์สินที่คู่สมรสได้มาในระหว่างสมรส ไม่ว่าจะเป็นเงินเดือน ค่าตอบแทน เงินปันผล หรือทรัพย์สินที่ซื้อด้วยเงินร่วมกัน โดยสินสมรสจะถือเป็นทรัพย์สินร่วมของคู่สมรสทั้งสองฝ่ายเท่าๆ กัน

สินสมรสมีอะไรบ้าง

สินสมรสอาจรวมถึง

• เงินเดือน ค่าจ้าง และรายได้อื่นๆ ที่ได้รับในระหว่างสมรส
• เงินออมที่สะสมร่วมกัน
• บ้าน รถยนต์ หรือทรัพย์สินอื่นๆ ที่ซื้อด้วยเงินร่วมกัน
• หุ้น พันธบัตร หรือหลักทรัพย์อื่นๆ ที่ซื้อด้วยเงินร่วมกัน
• เงินประกันชีวิตที่ผู้เอาประกันเป็นคู่สมรส และผู้รับผลประโยชน์เป็นคู่สมรส

สินสมรสแบ่งยังไง

เมื่อคู่สมรสเสียชีวิต สินสมรสจะถูกแบ่งให้กับคู่สมรสที่ยังมีชีวิตอยู่และทายาทโดยธรรมตามกฎหมาย โดยหลักการทั่วไปคือ คู่สมรสที่ยังมีชีวิตอยู่จะมีสิทธิได้รับสินสมรสครึ่งหนึ่ง และอีกครึ่งหนึ่งจะตกเป็นของทายาทโดยธรรม

ตัวอย่างการแบ่งสินสมรส

สมมติว่า นาย ก. และ นาง ข. สมรสกันและมีลูกด้วยกัน 1 คน หลังจากที่ นาย ก. เสียชีวิต สินสมรสทั้งหมดมีมูลค่า 1,000,000 บาท การแบ่งสินสมรสจะเป็นดังนี้

• นาง ข. จะได้รับสินสมรส 500,000 บาท
• อีก 500,000 บาท ตกเป็น มรดก

คู่สมรสเสียชีวิต มรดกเป็นของใคร

มรดก คืออะไร

มรดก หมายถึง ทรัพย์สินที่เหลือทิ้งไว้ของผู้ตาย ซึ่งรวมถึงทรัพย์สินที่เป็นของผู้ตายแต่เพียงผู้เดียว และทรัพย์สินที่ผู้ตายมีกรรมสิทธิ์ร่วมกับบุคคลอื่น

ผู้มีสิทธิได้รับมรดกมีใครบ้าง

ผู้มีสิทธิได้รับมรดก ได้แก่ ทายาท โดยทายาทจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือทายาทโดยพินัยกรรม และ ทายาทโดยธรรม

ทายาทแบ่งออกเป็นกี่ประเภท อะไรบ้าง

ทายาทมี 2 ประเภทคือ

1. ทายาทโดยพินัยกรรม: คือบุคคลที่ผู้ตายได้ระบุชื่อไว้ในพินัยกรรมว่าให้ได้รับมรดก โดยคู่สมรสมีสิทธิทำพินัยกรรมเกี่ยวกับทรัพย์สินที่เป็นสินส่วนตัวได้ทั้งหมด ส่วนทรัพย์สินที่เป็นสินสมรสสามารถทำพินัยกรรมได้แต่ต้องไม่เกินสินสมรสส่วนของตน

ผู้ตายสามารถทำพินัยกรรมยกทรัพย์สินให้ใครก็ได้ ถึงแม้จะไม่ใช้ทายาทตามกฎหมาย ก็มีสิทธิได้ส่วนแบ่งมรดกตามที่พินัยกรรมระบุโดยพินัยกรรมจะต้องทำตามรูปแบบที่กฎหมายกำหนด

2. ทายาทโดยธรรม: คือบุคคลที่กฎหมายกำหนดให้มีสิทธิได้รับมรดกโดยอัตโนมัติเมื่อผู้ตายเสียชีวิต หากผู้ตายไม่ได้ทำพินัยกรรมระบุยกทรัพย์สินให้แก่ใคร โดยลำดับของทายาทโดยธรรมจะเรียงตามความใกล้ชิดทางสายเลือด มี 6 ลำดับดังนี้

• • ผู้สืบสันดาน ได้แก่ บุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย บุตรนอกกฎหมายที่บิดารับรองแล้ว และบุตรบุญธรรม
  • บิดา มารดา (เฉพาะ บิดาที่ชอบด้วยกฎหมายเท่านั้น) 
  • พี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน
  • พี่น้องร่วมบิดาหรือมารดาฝ่ายเดียว (พี่น้องต่างพ่อหรือต่างแม่)
  • ปู่ ย่า ตา ยาย
  • ลุง ป้า น้า อา

คู่สมรสมีสิทธิ์ได้รับมรดกไหม

คู่สมรสที่จดทะเบียนถูกต้องตามกฎหมาย ถือเป็นทายาทโดยธรรมของผู้ตาย โดยมีฐานะเทียบเท่าบุตร ซึ่งหมายความว่า คู่สมรสมีสิทธิได้รับมรดกของผู้ตายเท่าๆ กับบุตรของผู้ตายนั่นเอง

อย่างไรก็ตาม การแบ่งมรดกให้กับทายาทโดยธรรมทั้งหมด 6 ลำดับนั้น จะเป็นไปตามลำดับชั้น โดยทายาทในลำดับที่สูงกว่าจะมีสิทธิได้รับมรดกก่อนเสมอ หากทายาทในลำดับที่สูงกว่ายังมีชีวิตอยู่ ทายาทในลำดับที่ต่ำกว่าจะไม่มีสิทธิได้รับมรดก

ทายาทในชั้นแรกที่จะได้รับมรดก คือ บุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของผู้ตาย คู่สมรส และบิดามารดา ยกตัวอย่างเช่น หากผู้ตายมีทั้งคู่สมรส บุตร และบิดามารดา เมื่อผู้ตายเสียชีวิต คู่สมรส บุตร และบิดามารดา จะเป็นผู้มีสิทธิได้รับมรดกก่อน พี่น้อง และทายาทในลำดับที่ต่ำกว่าจะไม่มีสิทธิได้รับมรดกในกรณีนี้ เนื่องจากคู่สมรสและบุตรอยู่ในลำดับที่สูงกว่า

สำหรับทายาทในลำดับถัดไปจะได้รับมรดกในกรณีที่ไม่มีญาติลำดับก่อนหน้าเท่านั้น

พ่อเป็นหนี้ ลูกต้องใช้ไหม

ไม่เฉพาะมรดกที่เป็นทรัพย์สินเท่านั้นที่ตกทอดสู่ทายาท หนี้สินของผู้ตายก็เช่นกัน ทายาทที่รับมรดกมีหน้าที่รับผิดชอบชำระหนี้สินของผู้ตายก่อน จึงทำทรัพย์สินมรดกส่วนที่เหลือมาแบ่งกันตามสัดส่วน แต่หากผู้ตายมีหนี้สินมากกว่าทรัพย์สิน ทายาทไม่ต้องรับผิดเกินไปกว่าทรัพย์มรดกที่ตกทอดแก่ตน เช่น ถ้าผู้ตายมีทรัพย์สิน 500,000 บาท หนี้สิน 1,000,000 บาท ทายาทต้องชำระหนี้เพียง 500,000 บาทเท่านั้น

การแบ่งมรดกเมื่อคู่สมรสเสียชีวิตเป็นเรื่องที่ค่อนข้างซับซ้อนและขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ประเภทของทรัพย์สิน จำนวนทายาท และความสัมพันธ์ทางสายเลือด หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการแบ่งมรดก ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายเพื่อขอคำแนะนำที่ถูกต้องและเหมาะสมกับสถานการณ์ของแต่ละครอบครัว การจัดทำพินัยกรรมเป็นวิธีที่ดีในการระบุชัดเจนว่าต้องการให้ทรัพย์สินตกเป็นของใครหลังจากเสียชีวิต เพื่อป้องกันความขัดแย้งและปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

ที่มา : มหาวิทยาลัยขอนแก่น , pantip , คณะนิติศาสตร์ปรีดีพนมยงค์ , ธนาคารไทยพาณิชย์

ขอบคุณภาพจาก Courtesy of Netflix © 2024

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

ข้อดี vs ข้อเสียการจดทะเบียนสมรส สิ่งที่เราควรรู้ก่อนตัดสินใจแต่งงาน

กฎหมายเรื่องลูก มีอะไรบ้าง ? พ่อกับแม่ใครมีสิทธิในตัวลูกมากกว่ากัน

ผัวเมียไม่ได้จดทะเบียน เลิกกัน! ไม่ได้จดทะเบียนสมรส ลูกเป็นสิทธิ์ของใคร