ลูกเป็นไข้ ควรเช็ดตัวไหม? หมอสรุป Belief vs Fact จากงานวิจัยทั่วโลก
ความรู้ใหม่เปิดโลก การดูแลเมื่อ ลูกเป็นไข้ ควรทำยังไง? งานวิจัยจากทั่วโลกเผยแนวทางปฏิบัติ พลิกความเชื่อเดิม ที่อาจต้องคิดใหม่
“ทำไมหมอไทยชอบแนะนำให้เช็ดตัวหรือกินยาลดไข้ แต่หมอในต่างประเทศกลับบอกว่าไข้คือสิ่งที่ดี ไม่ควรเช็ดตัวหรือให้ยาเลย?” นี่คือคำถามตั้งต้น ที่ทำให้หมอม็อด จากเพจหมอม็อด หมอเด็กขอเล่า เริ่มต้นค้นคว้าแนวทางปฏิบัติและงานวิจัย 19 ฉบับเกี่ยวกับ การรับมือเมื่อ ลูกเป็นไข้ จากทั่วโลก ซึ่งข้อสรุปที่ได้ ถือว่าเป็นการเปิดโลกอย่างมาก
เพจ Dramma-addict ได้แชร์โพสต์จากเพจหมอม็อด หมอเด็กขอเล่า โดยระบุข้อความว่า
โพสต์นี้เปิดโลกมาก ก่อนตอนเรียนมาครูบาอาจารย์จะสอนว่าเวลาเด็กมีไข้นอกจากยาลดไข้แล้วต้องเช็ดตัวแบบแรงแรงเอาให้ผิวแดงเลยจะได้ความร้อนลดไข้ได้ดี
ซึ่งหมอ รุ่นจ่า และก่อนหน้าก็เรียนกันมาแบบนี้แหละ
คุณหมอ จขพ ก็ด้วย ปรากฏว่ามีประเด็นทำให้เขาเกิดตั้งคำถามว่าวิธีการที่ว่าถูกต้องไหมและต่างประเทศก็ทำยังไงกันเวลาเด็กมีไข้
เลยไปรีวิวแนวทางปฏิบัติและงานวิจัยเกี่ยวกับเรื่องนี้มาสรุป
ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ให้ความสนใจตามไปอ่านข้อมูลจากเพจต้นทาง และได้มีการแชร์ต่อเป็นจำนวนมาก
ไข้ในเด็ก: Belief vs Fact ความเชื่อเดิม ที่ต้องคิดใหม่
นพ.ฒัชชณพงศ์ จงเจริญยานนท์ (หมอม็อด) หมอเด็กเฉพาะทางโรคทางเดินหายใจและผู้ป่วยวิกฤต เจ้าของเพจหมอม็อด หมอเด็กขอเล่า ได้โพสต์ข้อความว่า
“ทำไมหมอไทยชอบแนะนำให้เช็ดตัวหรือกินยาลดไข้ แต่หมอในต่างประเทศกลับบอกว่าไข้คือสิ่งที่ดี ไม่ควรเช็ดตัวหรือให้ยาเลย?”
คำพูดจากพ่อแม่ชาวต่างชาติหลายท่าน ที่ได้ยินซ้ำไปซ้ำมา จนเป็นจุดที่ทำให้ผมกลับมา review เรื่องนี้อย่างจริงจัง เพื่อหาคำตอบเกี่ยวกับ “ไข้ในเด็ก” ว่าทั่วโลกเขาพูดถึงเรื่องนี้กันยังไงบ้าง?
โพสต์นี้เป็นการสรุปจากงานวิจัยและ guideline 19 ฉบับ ทั้ง AAP, NICE, WHO และ systematic review และ meta-analysis
ใครสนใจ reference ทั้งหมด ดูได้ในรูป comment ด้านล่างเลย
Topic: ลูกเป็นไข้ ควรทำอย่างไร? ไข้กี่องศาควรให้ยา? เช็ดตัวดีไหม? วันนี้จะมาสรุปแบบ Q&A 11 ข้อครับ
สำหรับผู้ที่ต้องการอ่านโพสต์เต็ม สามารถอ่านได้ที่นี่
ลูกเป็นไข้ ควรทำอย่างไร? สรุปแนวทาง สำหรับพ่อแม่ ฉบับเข้าใจง่าย
สำหรับคุณพ่อคุณแม่ คุณหมอได้สรุปแนวทางรับมือเมื่อ ลูกเป็นไข้ ให้เข้าใจง่าย ไว้ดังนี้
1. ให้ยาลดไข้เฉพาะตอนลูกไม่สบายตัว ไม่ใช่เพราะอุณหภูมิสูง
ถ้าลูกยังเล่นได้ กินได้ ยิ้มได้ ไม่ซึม… ไม่จำเป็นต้องให้ยา แม้ว่าไข้จะสูง
หลักคือ “ดูอาการ ไม่ดูตัวเลข” หรือ “Comfort over temperature”
2. ไข้ไม่ใช่สิ่งเลวร้าย
ไข้เป็นกลไกของร่างกายในการต่อสู้กับเชื้อโรค
ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้ทำงานได้ดีขึ้น และยับยั้งเชื้อไวรัส/แบคทีเรีย
3. ยาลดไข้ไม่ได้ช่วยป้องกันไข้ชัก
ไข้ชักไม่ได้เกิดจากไข้สูงอย่างเดียว แต่เกิดจากกระบวนการอักเสบในร่างกาย (cytokine)
การให้ยาลดไข้ไม่ได้ลดความเสี่ยงการชัก
4. การเช็ดตัวไม่ได้ช่วยลดไข้ได้อย่างที่คิด
การเช็ดตัวแรงๆให้ตัวแดงๆ หรือเช็ดด้วยน้ำเย็น อาจทำให้ลูกหนาวสั่น ร้องไห้ และไม่สบายตัวและทรมานมากกว่าเดิม
หลักฐานจากทั่วโลก (รวมถึงประเทศเขตร้อน) เขียนไว้เหมือนกันว่าไม่แนะนำให้เช็ดตัวเพื่อหวังลดไข้
แล้วพ่อแม่ควรทำยังไงเมื่อ ลูกเป็นไข้?
- ให้ลูกดื่มน้ำมาก ๆ: น้ำเปล่า น้ำผลไม้ นมแม่ ORS ได้หมด
- ให้ลูกใส่เสื้อผ้าบาง ๆ
- อยู่ในห้องเย็น ถ่ายเทอากาศดี (ประมาณ 25°C)
- ให้พักผ่อนเยอะ ๆ ลดกิจกรรมที่เหนื่อย
- ถ้าไข้สูงแต่ลูกยังสดใส ไม่จำเป็นต้องปลุกมากินยาหรือเช็ดตัวตอนดึก
- หยุดโรงเรียน อย่าไปโรงเรียนแล้วให้ครูป้อนยาให้นะ
ความคิดเห็นส่วนตัวของหมอ
แม้ guideline ส่วนใหญ่จะไม่แนะนำการเช็ดตัว… แต่หมอเข้าใจว่าการ “เช็ดตัว” เป็นสิ่งที่อยู่คู่กับวัฒนธรรมไทยมานาน ดังนั้นแนะนำว่า:
- การเช็ดตัวสามารถทำร่วมกับการให้ยาได้ ถ้าทำให้ลูกสบายขึ้น แต่ไม่ควรใช้เช็ดตัว “แทน” การให้ยา และไม่ควรฝืนเช็ดถ้าลูกดูทุกข์ทรมาน ร้องไห้ หรือกลัวมาก
- ไม่ควรเช็ดแรง ๆ หรือเช็ดจนตัวแดง เพราะไม่ได้ช่วยลดไข้ แถมยังทำให้ลูกเจ็บ
ความคิดเห็นจากชาวเน็ต
โพสต์ดังกล่าวได้ถูกแชร์ และมีการแสดงความคิดเห็นอย่างกว้างขวาง อาทิเช่น
- แนวความคิดบทความนี้=หมอที่ญี่ปุ่น เป๊ะ ตราบใดที่ยังร่าเริง ทานอาการได้ดี ไม่จำเป็นต้องให้ยาลดไข้เช็ดตัวแต่เพื่อบรรเทาความรู้สึกไม่สบายตัวของเด็ก(ถ้าจำเป็น)
- ตอนadmit ดึกๆ เวลาน้องมีไข้ เอาน้องมาอาบน้ำ เช็ดตัวแรงๆ ปากสั่นไปหมด น่าสงสาร
- ที่ญี่ปุ่นตอนแรกความเชื่อต่างกับแฟนมากค่ะ จะให้ลูกกินยา แฟนบอกว่าไข้ออกสิดี แปลว่าร่างกายกำลังต่อสู้กับเชื้อโรคอยู่ เวลาไปรับยาลดไข้หน้าซองจะเขียนเลยว่ากินยาหากอุณหภูมิเกิน 38.5 ℃ หรือหมอจะคอมเมนต์เพิ่มว่าหากดูว่าเด็กแบบทรมานก็ให้กิน จะเน้นให้จิบน้ำ ORS เวลาที่กินอะไรไม่ได้ และบอกว่าไม่ต้องเช็ดตัวให้นอนกลับพักผ่อนสนิท นี่เลยไม่เคยเช็ดตัวเลย แค่เอาผ้าชุบน้ำโปะหน้าผากเท่านั้น
- สงสารลูกทุกครั้งที่เข้ารพ.โดนเช็ดตัวแรง+น้ำเย็นจนหนาวสั่นตลอด
- บางทีสัญชาตญาณของแม่มันอยู่เหนือความเข้าใจไม่สามารถอธิบายเป็นหลักการได้ … พอมีคนสรุปมาให้แบบนี้เลยพอเข้าใจว่าทำไมเราถึงทำ/ไม่ทำแบบนั้นกับลูกของเราเอง
- จะบอกว่า จริง …เพราะเจอ พ่อแม่ต่างชาติ ส่วนใหญ่เขาจะไม่ขอรับยาลดไข้ที่เราให้เลย เขาบอกว่า น้องเป็นไข้แบบนี้ปกติ น้องกินนม กินน้ำ นอนหลับได้ เดี๋ยวไข้ก็ลดเอง
ที่มา: เพจหมอม็อด หมอเด็กขอเล่า , เพจ Drama-addict
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
15 หมอเด็กที่น่าติดตาม ปี 2025 กูรูดูแลลูกน้อยที่แม่ต้องรู้จัก
37 โรงพยาบาลที่มีคลินิกเด็ก 24 ชั่วโมง ปี2568 หมดกังวล ลูกน้อยป่วยกะทันหัน
ลูกน้ำมูกไหลหลังว่ายน้ำ เกิดจากอะไร? ป้องกันยังไงไม่ให้ลูกป่วย?
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
