เวลาที่คุณแม่สัมผัสกับอึของเบบี๋ อย่าเพิ่งร้องอีขยะแขยงไปนะคะ เพราะอีกหน่อยคุณแม่ต้องทำความคุ้นชินกับนี้เพื่อสังเกตการเปลี่ยนแปลงของอึ ลักษณะอุจจาระทารก ทารกอุจจาระเป็นเม็ด นั้นสามารถบอกอะไรได้หลายอย่างเกี่ยวกับสุขภาพของลูกน้อยได้
12 ลักษณะอุจจาระทารก
ขอบเขตของอึเบบี๋แต่ละแบบที่ถือว่าเป็น “ปกติ” ขึ้นอยู่กับอายุของลูกน้อยและการให้นม โดยในวันนี้เราจะมาให้ข้อมูลของรูปแบบอุจจาระของลูกน้อยทั้งหมดกัน เพื่อให้คุณพ่อคุณแม่รู้ว่าเวลาไหนที่ลูกแข็งแรงปกติดี และเวลาไหนที่ร่างกายของลูกกำลังบอกว่ามีปัญหา
วิดีโอจาก : พี่กัลนมแม่ Pekannommae mother and child care
1. อึของหนูน้อยแรกเกิด
อุจจาระทารกแรกเกิดจะมีสีเขียวขี้ม้าปนดำ มีลักษณะหนืดเหนียวคล้ายน้ำมันเครื่อง ที่เรียกกันว่า ขี้เทา ในช่วง 2-4 วันหลังคลอด สีของอุจจาระลูกจะเปลี่ยนแปลงไป อึ๊ที่มีสีเขียวจะจางลงและไม่เหนียวหนืดเหมือนกับขี้เทาแล้ว
2. อึของทารกที่กินนมแม่
อุจจาระของทารกที่กินนมแม่ที่ถือว่าเป็นปกติ จะออกมาเป็นสีเหลืองมัสตาร์ด สีเขียว หรือ สีน้ำตาล มีเนื้อนิ่ม ๆ และเหลว ๆ ปนอยู่ในเนื้อของอึ๊ ซึ่งอาจจะดูเหลวคล้ายอาการท้องร่วง และอึ๊ที่ดีของลูกที่กินนมแม่นั้นจะมีกลิ่นหอมแตกต่างจากกลิ่นของอุจจาระทั่วไปด้วย
บทความที่เกี่ยวข้อง : ลูกอึแข็ง ถ่ายยาก อุจจาระไม่ออก ทารกอึแข็ง ลูกอุจจาระแข็ง ทําไงดี วิธีแก้ลูกท้องผูก ท้องแข็ง
3. อึของลูกที่กินนมผงสำหรับทารก
อึ๊ที่ดีของเบบี๋ที่กินนมผงสำหรับทารกนั้น จะมีสีออกสีเหลืองหรือน้ำตาลมีความเหนียวข้นที่ดูคล้ายกับเนยถั่ว เด็กที่กินนมผงนั้นจะอึ๊น้อยกว่าทารกที่กินนมแม่ และจะมีเนื้ออุจจาระที่ขนาดใหญ่กว่า และมีกลิ่นที่แรงกว่าอึ๊ของเบบี๋ที่กินนมแม่
4. มีเศษอาหารที่ไม่ย่อยอยู่ในอึ
ไม่ใช่ว่าอาหารทุกอย่างจะถูกย่อยอย่างสมบูรณ์ในกระเพาะทารก อาหารบางชนิดเดินทางผ่านลำไส้เล็กไปอย่างรวดเร็ว ซึ่งอาจทำให้มีเศษอาหารปนอยู่ในอึ๊ของลูกน้อยได้ หรือทำให้มีสีอุจจาระที่น่าตกใจ
5. อึเบบี๋สีเขียว
อุจจาระทารกที่มีสีเขียวเกิดจากการที่ทารกได้รับอาหารเสริมธาตุเหล็ก อย่างเช่น ถั่วบด ผักโขม อาหารที่เป็นสีเขียวในมื้ออาหาร
6. อึเบบี๋สีส้ม สีเหลือง และสีน้ำตาล
สีอุจจาระทารกแบบนี้ถือเป็นสีปกติของเด็กที่กินนมแม่
7. อึเบบี๋ที่มีเลือดสีดำปนอยู่
คุณแม่อาจสังเกตเห็นอุจจาระของทารกคราบเลือดดำปน ซึ่งหมายถึงทารกได้ย่อยเอาเลือดที่ติดอยู่ในน้ำนมแม่ จากหัวนมแม่ที่เป็นแผลและมีเลือดออกในขณะที่ดูดนมแม่ ลักษณะอุจจาระทารกแบบนี้แม้ว่าจะไม่เป็นอันตรายต่อลูกน้อย แต่ก็ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจให้แน่ใจว่าเลือดนั้นไม่ได้มาจากอาการอย่างอื่นที่ร้ายแรงกว่าในบางกรณีลักษณะหรือสีของอุจจาระทารก ที่อาจบ่งบอกได้ถึงการติดเชื้อ เป็นสัญญาณเตือนที่ต้องไปพบแพทย์หากคุณแม่สังเกตเห็นว่า
8. ลูกมีอึเหลว
ทารกที่มีอาการท้องเสียนั้นจะถ่ายเป็น สีเขียว สีเหลือง หรือสีน้ำตาล และถ่ายเหลวเป็นน้ำ ซึ่งอาจเป็นข้อบ่งชี้ถึงอาการติดเชื้อหรืออาการแพ้ใด ๆ ถ้าปล่อยไว้นานเกินไปโดยไม่ทำการรักษา อาจจะทำให้ทารกเกิดภาวะขาดน้ำได้
9. ลูกอึแข็งและเป็นก้อนเล็ก ๆ
หากสังเกตว่าอุจจาระของลูกแข็งและเป็นก้อนเล็ก ๆ คล้ายก้อนกรวด ทารกอุจจาระเป็นเม็ด แสดงว่าทารกอาจจะมีอาการท้องผูกได้เมื่อเริ่มทานอาหารแข็ง หรืออาจเป็นสัญญาณบอกถึงอาการแพ้นมวัว หรือนมถั่วเหลือง หรือการแพ้บางสิ่งในน้ำนมแม่หรือนมผงสำหรับเด็ก
บทความที่เกี่ยวข้อง : การขับถ่ายของทารกในครรภ์ พ่อแม่รู้หรือไม่? ทารกอึ-ฉี่ อย่างไรในท้องแม่
10. มีมูกเลือดสีแดงปนอยู่ในอึ
อึ๋ของลูกน้อยที่เปลี่ยนเป็นสีแดง อาจมาจากอาหารบางอย่างที่ลูกได้กิน อย่างเช่นมะเขือเทศ หรือน้ำผลไม้รวม แต่ถ้าสังเกตว่าอุจจาระที่มีสีแดงคล้ายเลือดปนอยู่ สีแดงที่พบอาจเป็นสัญญาณของการแพ้โปรตีนในนม หรือหากพบเลือดสีแดงที่เกิดจากการท้องเสียอาจหมายถึงมีอาการติดเชื้อแบคทีเรียบางอย่าง หรือถ้าหากทารกที่มีอาการท้องผูกอาจมีเลือดปนมากับอุจจาระได้ เนื่องจากผนังทวารหนักฉีกขาดจากการออกแรงเบ่งอุจจาระ ทางที่ดีควรพาทารกไปพบแพทย์ค่ะ
11. มีมูกเหลวปนอยู่ในอึ ทารกอุจจาระมีมูก
หากสังเกตเห็นก้อนนิ่ม ๆ สีเขียวเป็นริ้ว ๆ เส้น ๆ สีวาว ๆ ปนอยู่ในอุจจาระทารก แสดงว่ามันคือมูกที่เป็นสัญญาณบ่งชี้ได้ถึงอาการติดเชื้อได้
12. อึมีสีขาวซีด
อึ๋ที่ดูเป็นสีขาวแตก ๆ อาจเป็นสัญญาณเตือนถึงว่าลูกน้อยนั้นอาจมีการย่อยอาหารที่ไม่ดี สีขาวนั้นยังอาจบ่งบอกได้ถึงความผิดปกติของตับหรือถุงน้ำดี
ในช่วงขวบปีแรก คุณแม่จะได้พบกับทุกรูปแบบของอึเจ้าตัวน้อยที่ “ปกติ” บ่งบอกได้ถึงสุขภาพลูกที่กำลังเติบโตขึ้นและมีการเปลี่ยนแปลงอย่างแข็งแรงสมบูรณ์ แต่หากพบว่ามีการเปลี่ยนแปลงนอกจากร่างกาย ภาวะอารมณ์ของลูกแล้ว สีอุจจาระของลูกนั้นก็เป็นสัญญาณเตือนได้ อย่าชะล่าใจให้ไปหาคุณหมอทันที หากพบว่าลูกมีอาการเกิดขึ้นนะคะ
คุณแม่ควรเช็คอุจจาระลูกน้อยอย่างสม่ำเสมอเพราะสีและลักษณะของอุจจาระบ่งบอกถึงสุขภาพของลูก อุจจาระทารกหลังคลอดนั้นมีหลายสีหลายลักษณะ คุณแม่จึงต้องใส่ใจและสนใจในรายละเอียดต่าง ๆ ของอุจจาระทารก เพราะอุจจาระที่ลูกถ่ายออกมานั้นจะเป็นตัวบ่งบอกถึงสุขภาพของลูกได้ ที่สำคัญหากลูกมีปัญหาสุขภาพ จะช่วยให้คุณแม่สามารถพาลูกไปพบหมอเพื่อรักษาอาการได้อย่างทันท่วงที
อุจจาระทารกหลังคลอดที่ถ่ายครั้งแรกจะเหนียว สีเขียวปนเทาหรือปนดำเรียกว่าขี้เทา ซึ่งเกิดจากการที่ลูกกลืนน้ำดี น้ำคร่ำ เซลล์ผิวหนังและสิ่งอื่น ๆ ที่ทารกบริโภคขณะอยู่ในครรภ์ และสารคัดหลั่งในลำไส้ขณะที่อยู่ในครรภ์แม่ การถ่ายขี้เทาจึงเป็นลักษณะอุจจาระปกติของทารก
เมื่อทารกเริ่มดูดนมแม่ น้ำนมช่วงแรกจะเป็นหัวน้ำนมที่มีลักษณะเหลืองใส การดูดนมแม่บ่อย ๆ ในวันแรก ๆ จะช่วยให้ขับขี้เทาออกจนหมด จากนั้นลักษณะและสีของอุจจาระทารกจะเปลี่ยนไปเป็นเหลว สีน้ำตาลปนเขียว และจะเปลี่ยนสีอีกครั้งเป็นเหลืองทอง อุจจาระค่อนข้างเหลว แต่เนื้อจะละเอียดและนุ่ม เหมือนครีมเหลว ๆ เละ ๆ แต่กลิ่นจะไม่รุนแรง
ช่วง 2-4 สัปดาห์แรก ทารกมักจะถ่ายอุจจาระทุกครั้งหลังกินนมแม่ โดยอุจจาระทารกค่อนข้างเหลวเป็นน้ำปนเนื้อ แต่น้ำกับเนื้อจะผสมเป็นเนื้อเดียวกัน มีปริมาณมากบ้างน้อยบ้าง และอาจถ่ายได้ถึง 8-10 ครั้งต่อวัน โดยไม่มีอาการผิดปกติอื่น ๆ
สัปดาห์ที่ 6 เป็นต้นไป ลำไส้ของทารกจะพัฒนาและดูดซึมดีขึ้นแล้ว สามารถย่อยนมแม่ได้หมด โดยไม่เหลือกากใยอาหาร ทารกจึงถ่ายน้อยลง อุจจาระทารกจะมีเนื้อมากขึ้น จากลักษณะเละเป็นโจ๊กกลายเป็นเหมือนยาสีฟันเหนียว ๆ สีอาจจะมีตั้งแต่ สีเหลืองทองจนถึงสีออกเขียวปนเหลืองขึ้นกับอาหารที่แม่รับประทาน จำนวนครั้งจะลดลงเหลือวันละ 1-2 ครั้ง หรือบางครั้ง 2-3 วันจะถ่ายสักครั้ง หากอุจจาระทารกยังนิ่ม ถ่ายได้คล่องก็ไม่ถือว่าผิดปกติหรือท้องผูก อย่างไรก็ตาม หากสังเกตว่าทารกไม่ได้ขับถ่ายติดต่อกันนานกว่า 2-3 วัน อาจเป็นสัญญาณของอาการท้องผูกได้
บทความที่เกี่ยวข้อง : ลูกอึแข็ง ถ่ายยาก อุจจาระไม่ออก ทารกอึแข็ง ลูกอุจจาระแข็ง ทําอย่างไรดี วิธีแก้ลูกท้องผูก ท้องแข็ง
สีอุจจาระทารกต่อไปนี้ถือว่าผิดปกติ
คุณแม่ควรหมั่นสังเกตและเช็คอุจจาระลูกน้อยหากพบว่าอุจจาระลูกเข้าข่ายเหล่านี้ ควรรีบพาลูกไปหาคุณหมอหรือหาวิธีแก้ไข
- อุจจาระสีขาวซีดเหมือนสีชอล์ก
หากอุจจาระของลูกเป็นสีขาวซีด ไม่มีสีเหลืองปน อาจเกิดจากความผิดปกติของตับหรือถุงน้ำดี ต้องรีบพาไปหาหมอเพื่อดูสาเหตุ เพราะอาจเป็นสาเหตุจากการทำงานที่ผิดปกติของตับหรือถุงน้ำดี
ในช่วง 3 วันแรก การถ่ายอุจจาระสีที่ค่อนไปทางดำถือเป็นเรื่องปกติ (คือขี้เทา) แต่หลังจากนั้นการที่อุจจาระทารกกลับไปมีสีดำอีกอาจเกิดได้ถ้าทารกได้รับธาตุเหล็กเสริม หรือหากอุจจาระของลูกเป็นสีดำคล้ำกว่าปกติและมีมูกเลือดติดออกมาด้วย อาจเป็นอาการที่เกิดจากระบบย่อยอาหารทำงานได้ไม่ดี อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์หากอุจจาระทารกมีสีดำเพื่อยืนยันหาสาเหตุอื่น ๆ
บางครั้งอาหารที่มีสีแดง เช่น บีทรูท มะเขือเทศ แก้วมังกร อาจทำให้อุจจาระของลูกมีสีแดงได้ หากไม่แน่ใจว่าเป็นเลือด ควรพาลูกไปพบแพทย์ คุณแม่อาจดูเบื้องต้นว่าลูกดูซึม มีไข้หรือไม่ ซึ่งบ่งบอกถึงการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร หรือดูว่ามีรอยฉีกที่ก้นหรือไม่ เพราะแผลที่ก้นทำให้มีเลือดปนออกมากับอุจจาระได้ นอกจากนี้การที่อุจจาระมีเลือดปนอาจเกิดจากการแพ้โปรตีนนมวัวได้
ทำไมคุณแม่ผ่าคลอดยุคนี้ ถึงไม่ต้องกังวลเรื่องสุขภาพของลูกผ่าคลอดมากจนเกินไป เข้ามาอ่าน หรือแชร์ประสบการณ์ของเหล่าคุณแม่ผ่าคลอดด้วยกันได้ที่ คลับแม่ผ่าคลอด (C Section Club)
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
เรื่องขี้ของลูกคือธุระของแม่ ทารกไม่ถ่ายทุกวัน ผิดปกติมั้ย ?
ทารกท้องผูก ทำอย่างไร ให้ทารกขับถ่ายเป็นปกติ ทารกไม่อุจจาระ ลูกอึไม่ออก
ระบบขับถ่ายของลูก ไม่ใช่เรื่องล้อเล่น อึเหลว อึแข็ง แบบไหนอันตรายต่อลูกน้อย ?
ที่มาข้อมูล : enfababy, Pobpad
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
