hCG คืออะไร แล้วทำไมถึงเกี่ยวข้องกับคนท้อง แล้วเราจะหาค่านี้ได้อย่างไร วันนี้เรามีคำตอบค่ะ ว่าแท้จริงแล้ว hCG คืออะไร แล้วเกี่ยวข้องกีบคนท้องอย่างไร
Human Chorionic Gonadotropin hCG คืออะไร
hCG คืออะไร
ฮอร์โมน human chorionic gonadotropin ( hCG) ภาษาไทยเราเรียกกันว่า “ฮอร์โมนตั้งครรภ์” เป็นฮอร์โมนที่ผลิตจากเซลล์ของรก ระดับของฮอร์โมนจะเริ่มตรวจพบเมื่อ 11 วันหลังจากการมีปฏิสนธิ และจะตรวจพบในปัสสาวะหลังจากปฏิสนธิ 12-14 วัน ระดับฮอร์โมนจะมีค่าเพิ่มขึ้น 2 เท่าทุก 3 วันระดับฮอร์โมนจะขึ้นสูงสุดที่ 8-11 สัปดาห์ของการตั้งครรภ์ หลังจากนั้นค่าจะลดลงและคงที่ตลอดการตั้งครรภ์
ทำไมคนท้องถึงมีค่าฮอร์โมน hCG
- ร้อยละ 85 ของผู้ตั้งครรภ์จะมีค่าฮอร์โมนเป็น 2 เท่าทุก2-3วัน และเมื่ออายุครรภ์มากขึ้นก็อาจจะใช้เวลานานขึ้นซึ่งอาจจะเป็น 2 เท่าทุก 4 วัน
- การแปรผลค่าฮอร์ต้องระวัง ผู้ตั้งครรภ์บางท่านค่าฮอร์โมนไม่สูง แต่ทารกก็แข็งแรง ดังนั้นควรจะใช้การตรวจชนิดอื่น เช่น ultrasound ร่วมด้วยในการแปรผล
- ระดับฮอร์โมนน้อยกว่า 5mIU/ml แสดงว่าไม่ตั้งครรภ์ ค่าฮอร์โมนมากกว่า 25mIU/ml แสดงว่าตั้งครรภ์
- หากระดับฮอร์โมนอยู่ระหว่าง 1,000-2,000 mIU/ml จะต้องใช้การตรวจ ultrasound ตรวจทางช่องคลอดเพื่อดูทารก ดังนั้นครรภ์อ่อนๆจะต้องอาศัยทั้งการตรวจฮอร์โมน และ ultrasound
- การตรวจฮอร์โมนเพียงครั้งเดียวไม่เพียงพอที่จะวินิจฉัย ในกรณีที่มีปัญหาในการวินิจฉัยจะต้องมีการเจาะเลือดซ้ำ
ไม่ควรใช้ระดับฮอร์โมนในการคาดการณ์วันครบกำหนดคลอด
คนท้องเท่านั้นหรือเปล่าที่มี hCG
นอกจากคนท้องแล้ว ในกรณีของผู้เป็นมะเร็งที่มดลูก หรือมะเร็งลูกอัณฑะ ซึ่งมีผลทำให้ร่างกายมีฮอร์โมน HCG อยู่ในปัสสาวะด้วย ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้ท้อง แต่สำหรับการแสดงผลว่าไม่ท้อง ทั้ง ๆ ที่ท้องอยู่ อาจเกิดจากระดับฮอร์โมน HCG ที่น้อยเกินไป จนตรวจวัดไม่ได้ ซึ่งมักเกิดในกรณีตั้งท้องในระยะแรก ๆ หรืออาจเกิดจากการดื่มน้ำมากเกินไปก่อนการตรวจ ทำให้ปัสสาวะเจือจางมาก
รู้จักการตรวจเอชซีจี (hCG) ฮอร์โมนจำเป็นสำหรับการตรวจครรภ์
เทคนิคตรวจสอบการตั้งครรภ์ผ่านทาง “ที่ตรวจครรภ์” “ตรวจเลือด” และ “ตรวจปัสสาวะ” ใช้หลักการที่ตรวจหาฮอร์โมนเอชซีจี (Human Chorionic Gonadotropin หรือ hCG) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่เกิดจากตัวอ่อนหลังการปฏิสนธิ 6 วันขึ้นไป
ระดับปริมาณฮอร์โมนเอชซีจี (hCG) บ่งบอกการตั้งครรภ์และอายุครรภ์คร่าว ๆ ได้ ฮอร์โมนนี้มีความยาวของกรดอะมิโน 237 ตัว ชุดน้ำยาในที่ตรวจครรภ์ อ่านผลได้จากการดักจับฮอร์โมนเอชซีจี ส่วนวิธีการตรวจตั้งครรภ์ด้วยวิธีทางห้องปฏิบัติการ จะใช้ชุดน้ำยาตรวจสอบที่จับส่วนประกอบย่อยของฮอร์โมนเอชซีจี (hCG) ที่มีอยู่ 2 ส่วน ได้แก่
- อัลฟ่า เอชซีจี (Alpha Subunit หรือ Alpha-hCG) มีความยาวของกรดอะมิโน 92 ตัว
- เบต้า เอชซีจี (Beta Subunit หรือ Beta-hCG) มีความยาวของกรดอะมิโน 145 ตัว
ค่าฮอร์โมน hCG สูง-ต่ำหมายถึง
hCG คืออะไร
ค่าฮอร์โมน hCG ต่ำหมายถึง
หากตรวจฮอร์โมนแล้วพบว่าค่าต่ำซึ่งมีหลายสาเหตุแนะนำให้ตรวจซ้ำ ค่าฮอร์โมนhCG อาจจะมีสาเหตุ
- จำวันประจำเดือนสุดท้ายคลาดเคลื่อน
- แท้ง
- ไข่ฝ่อ
- ตั้งครรภ์นอกมดลูก Ectopic pregnancy
ค่าฮอร์โมน hCG สูงหมายถึง
หากค่าสูงควรจะตรวจซ้ำใน 24-48 ชั่วโมง ค่าที่สูงอาจจะมีสาเหตุ
- จำวันประจำเดือนครั้งสุดท้ายคลาดเคลื่อน
- ตั้งครรภ์ไข่ปลาอุ
- ตั้งครรภ์แฝด Multiple pregnancy
ค่าฮอร์โมนนี้จะกลับสู่ปกติเมื่อไร
หลังคลอดหรือแท้งค่าฮอร์โมนจะกลับสู่ปกติ 4-6 สัปดาห์หลังการตั้งครรภ์สิ้นสุด
| อายุครรภ์ |
hCG level (U/ML |
| 0-1 สัปดาห์ |
0-50 |
| 1-2 สัปดาห์ |
40-300 |
| 3-4 สัปดาห์ |
500-6,000 |
| 1-2 เดือน |
5,000-200,000 |
| 2-3 เดือน |
10,000-100,000 |
| ไตรมาสที่ 2 |
3,000-50,000 |
| ไตรมาสที่ 3 |
1,000-50,000 |
ตารางที่แสดงระดับของฮอร์โมน hCG ในหญิงตั้งครรภ์
ระดับของ hCG ในเลือดมารดาจะสูงสุดที่อายุครรภ์ประมาณ 16 สัปดาห์ หลังจากนั้นจะลดลงอย่างรวดเร็วในไตรมาสที่ 2 และจะเริ่มคงที่หลัง 22 สัปดาห์ในขณะที่ระดับของ free beta hCG ในมารดาของทารกกลุ่มอาการดาวน์ ระดับ hCG จะสูงกว่าครรภ์ปกติที่ 2 เท่า หากพิจารณาคู่กับระดับ MSAFP ในการตรวจกรองจะให้ผลถูกต้องเท่ากับร้อยละ 49 และหากพิจารณาร่วมกับอายุด้วยจะให้ผลถูกต้องเพิ่มขึ้นเป็น 50%
ปัจจัยที่มีผลต่อระดับ hCG ได้แก่
หากน้ำหนักมากจะมีระดับ hCG ต่ำกว่าปกติประมาณร้อยละ 13
ซึ่งจะมีผลให้ระดับ hCG ต่ำกว่าปกติประมาณร้อยละ 13
เชื้อชาติ African-Americans and Asian-Americans จะมีระดับสูงกว่าสตรีผิวขาวประมาณร้อยละ 8-9 และร้อยละ 16
ค่าจะสูงกว่าการตั้งครรภ์เดี่ยวประมาณ 1.8-2.4 เท่าในช่วงอายุครรภ์ระหว่าง 15-19 สัปดาห์
- uE3 (Unconjugate Estriol)
ค่าของ uE3 ในเลือดมารดาจะเพิ่มขึ้นตลอดการตั้งครรภ์ ในขณะที่มารดาตั้งครรภ์ทารกกลุ่มดาวน์จะพบค่าเฉลี่ยของ uE3 ในเลือดต่ำกว่าปกติประมาณร้อยละ 21
ตรวจครรภ์กี่วันถึงรู้ผล
- ตรวจเลือดรู้ผล 14 วัน หลังปฏิสนธิ
การตรวจเลือดเพื่อตรวจสอบการตั้งครรภ์เป็นวิธีตรวจ hCG และยืนยันผลโดยนักเทคนิคการแพทย์ ด้วยวิธีการตรวจจากฮอร์โมน Beta-hCG ซึ่งจะทราบผลหลังจากปฏิสนธิตั้งแต่ 14 วันขึ้นไป ใช้เวลารอฟังผล 1 วัน
- ที่ตรวจครรภ์รู้ผล 14 วันขึ้นไปหลังปฏิสนธิ
ในกรณีที่สาว ๆ ใช้ที่ตรวจครรภ์ แม้ว่าจะเห็นขึ้นขีดจางหรือขีดสีเข้ม แต่ผู้หญิงส่วนมาก ไม่ทราบว่าผ่านการปฏิสนธิมากี่วันแล้ว จะเป็นการตรวจด้วยวิธีการประมาณ จากวันแรกที่ประจำเดือนขาด
ความแม่นยำในการตรวจ
hCG คืออะไร
ความแม่นยำของการตรวจ ชุดทดสอบจากหลายยี่ห้อมีการยืนยันถึงความแม่นยำที่สูงถึง 98-99% ของผลการตรวจ อย่างไรก็ตาม ยังมีหลายปัจจัยที่ส่งผลให้ผลการตรวจเกิดความคลาดเคลื่อนได้ เช่น
- ช่วงเวลาในการตรวจเร็วเกินไป
เนื่องจากปริมาณฮอร์โมนเอชซีจีในปัสสาวะยังสูงไม่มากพอ จึงไม่สามารถตรวจพบการตั้งครรภ์ และผลการตรวจออกมาเป็นลบ คือ ไม่ตั้งครรภ์ ควรรอเวลาอีกสักพักแล้วทำการตรวจใหม่อีกครั้ง
- ค่าความไวในการตรวจของชุดทดสอบการตั้งครรภ์
ชุดทดสอบการตั้งครรภ์แต่ละยี่ห้อมีการตรวจหาค่าความไวต่อฮอร์โมนเอชซีจีที่ต่างกัน ยิ่งค่าความไวในการตรวจจับฮอร์โมนมีน้อยจะทำให้ผลอาจเป็นลบได้ หรือไม่ตั้งครรภ์ได้
เมื่อน้ำปัสสาวะมีความเจือจาง เนื่องจากการดื่มน้ำมากเกินไปก่อนการตรวจ อาจส่งผลต่อความเข้มข้นของฮอร์โมนในปัสสาวะได้เช่นกัน จึงอาจทำให้ประสิทธิภาพในการตรวจลดลง
ในยาบางตัวอาจมีส่วนผสมของฮอร์โมนเอชซีจี เช่น ยาขับปัสสาวะ (Diuretics) หรือยาแก้แพ้ (Antihistamines) ซึ่งส่งผลต่อการตรวจได้เช่นกัน
ที่มา : (1),(2),(3)
บทความอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง :
ตารางระดับ hCG แม่ตั้งครรภ์ อายุครรภ์แต่ละสัปดาห์ ควรมีค่าฮอร์โมน hCG เท่าไหร่ถึงถือว่าปกติ
ที่ตรวจครรภ์แบบจุ่ม ควรใช้อย่างไร ต่างกับแบบอื่นอย่างไร
ตั้งครรภ์กี่วันถึงจะตรวจเจอ กี่วันถึงจะรู้ว่าท้อง อาการขณะตั้งครรภ์เป็นอย่างไร
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
