ไม่ค่อยจะเห็นกันแล้ว กับภาพเด็กน้อยหมกมุ่น ครุ่นคิดอยู่หลังหนังสือเล่มโปรด เพราะเด็กรุ่นหลัง ๆ มักใช้เวลาส่วนใหญ่ไปกับการเล่นเกม หรือฟังเพลง หรือทำกิจกรรมอื่น ๆ บนมือถือ หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์อื่น ๆ อย่างเช่น แท็บเล็ต เกมเพลย์สเตชั่น (Play Station) ที่ก็มีการพัฒนาไปไกล ให้คุณประโยชน์ ควบคู่ไปกับความสนุกสนาน แต่การอ่านก็ยังเป็นพื้นฐานสำคัญของการเรียนรู้ ไม่ว่าจะเป็นตัวหนังสือบนกระดาษ หรือ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์อย่าง E-book ก็ล้วนแล้วแต่ช่วยเปิดโลกการเรียนรู้ให้ลูกได้ทั้งสิ้น การ ฝึกให้ลูกรักการอ่าน จึงเป็นความปรารถนาของพ่อแม่
เด็ก ๆ ชอบอ่านอะไร ?
หากจะถามว่า หนังสือที่ลูกชอบอ่าน เป็นแบบไหน ก็คงจะต้องขึ้นอยู่กับอายุ และความสนใจของลูก ผลจากการสำรวจของสมาคมผู้จัดพิมพ์ และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย (PUBAT) บอกว่า 5 อันดับหนังสือที่ได้รับความนิยมมากที่สุด จากงานสัปดาห์หนังสือออนไลน์เมื่อต้นปี 2563
- อันดับแรกเป็นของวรรณกรรม
- อันดับที่2 การ์ตูน และนวนิยาย
- อันดับที่3 จิตวิทยา และการพัฒนาตัวเอง
- อันดับที่4 คือ การศึกษา
- และอันดับที่ 5 ได้แก่ หนังสือประวัติศาสตร์
ไม่ต่างกันมากนักกับผลการสำรวจหนังสือเล่มโปรดของเด็กอายุ 7 – 9 ปี ที่หนังสือการ์ตูน หรือหนังสือภาพ และนวนิยายแฟนตาซี ก็ครองสองอันดับแรกในใจของเด็ก ๆ เช่นกัน
การอ่านของลูกนั้น แตกต่างจากการอ่านของผู้ใหญ่อย่างเรา ๆ ครูก้า – กรองทอง บุญประคอง ครูและผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็ก และผู้ก่อตั้งโรงเรียนจิตตเมตต์ (ปฐมวัย) ได้ให้สัมภาษณ์กับเว็บไซต์ the101.world ว่า “การอ่านของเด็กเล็ก ๆ ที่เพิ่งเริ่มจับหนังสือ เป็นการอ่านจากประสาทสัมผัส เด็กจะรับรู้เรื่องราวจากการได้ยิน ได้เห็นสีหน้า ได้เห็นแววตา ได้ฟังน้ำเสียงจากคนเล่า แม้จะยังอ่านหนังสือไม่ได้ แต่ลูกจะได้จินตนาการ สมองได้ทำงาน สร้างความจำ กระตุ้นความสงสัย ให้กับลูก”
อยากปลูกฝังให้ลูกรักการอ่าน เริ่มต้นจากหนังสืออะไรดี
ผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็กคนดังกล่าวยังบอกอีกว่า การอ่านของเด็ก ควรเริ่มจากหนังสือภาพ พ่อแม่หลาย ๆ คน เอาหนังสือที่มีตัวอักษรมาให้ลูกอ่าน เพราะอยากจะให้ลูกอ่านออกเขียนได้ แต่ครูก้าได้บอกเอาไว้ว่า “ถ้าเอาตัวหนังสือมาก่อน เด็กอาจจะอ่านหนังสือออก โดยที่อาจจะไม่ได้เข้าใจความหมายอย่างแท้จริง”
ครูก้าบอกว่า การเริ่มต้นด้วยหนังสือภาพ จะทำให้เด็กเข้าใจความหมายก่อน ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญ และเมื่อเด็กต้องการจะสื่อสาร เมื่อนั้นตัวอักษรจึงเริ่มเข้ามามีบทบาท การอ่านหนังสือของเด็ก จึงควรเริ่มจากการอ่านภาพ เข้าใจความหมาย และคิดตาม “รูปเจ้าหมีสองตัวกำลังเดินจูงมือกันอยู่ เขาอาจจะคิดว่าหมีมันเป็นตากับหลาน แล้วกำลังจะเดินไปที่ไหน เขาจะคิดระหว่างการอ่านภาพเยอะมาก” ส่วนหนึ่งจากบทสัมภาษณ์ของครูก้าจากเว็บไซต์ the101.world
บทความที่เกี่ยวข้อง สัมผัสพลังมหัศจรรย์หนังสือภาพ เสริมสร้างพัฒนาการ กระตุ้นการเรียนรู้เด็กปฐมวัย
การได้อ่านหนังสือแนวที่ชอบ จะยิ่งจุดประกายความอยากรู้อยากเห็น และอยากอ่านหนังสือเล่มนั้น ๆ ให้มากขึ้น ลองถามลูกว่า ลูกสนใจอะไร อยากรู้เรื่องไหนหรือเปล่า พาลูกไปเลือกซื้อหนังสือด้วยกัน ก็เป็นกิจกรรมยามว่างที่ดีทีเดียว
10 วิธี ฝึกให้ลูกรักการอ่าน
1. ให้ลูกได้ใช้เวลาอยู่กับหนังสือ ตั้งแต่เขาอายุยังน้อย
เริ่มปลูกฝังการอ่านให้กับลูก โดยการสร้างสภาพแวดล้อมให้ลูกได้อยู่กับหนังสือตั้งแต่เด็ก ๆ แทนที่จะให้ลูกอยู่ใกล้ ๆ กับโทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ แท็บเล็ต ลองวางหนังสือที่ลูกน่าจะชอบเอาไว้ใกล้ ๆ เพื่อให้ลูกได้เลือกหยิบขึ้นมาอ่าน อาจจะเป็นหนังสือภาพ ที่มีตัวอักษรเล็กน้อย หรือเป็นหนังสือทั่วไป ที่พ่อแม่อ่านให้ลูกฟังก็ได้
2. ทำเป็นตัวอย่างให้ลูกเห็น
หากคุณพ่อคุณแม่เองก็มีนิสัยรักการอ่าน และอ่านหนังสือให้ลูกเห็นบ่อย ๆ ลูกก็จะเลียนแบบ และติดนิสัยรักการอ่านนี้ไปด้วย จะเป็นหนังสือพิมพ์ หนังสืออ่านเล่น คลายเครียด ก็ได้ เด็ก ๆ คนไหน ก็มีพ่อแม่เป็นไอดอลกันทั้งนั้นแหละ
3. หาหนังสือแนวที่ลูกชอบมาให้ลูก
การได้อ่านหนังสือแนวที่ชอบ จะยิ่งจุดประกายความอยากรู้อยากเห็น และอยากอ่านหนังสือเล่มนั้น ๆ ให้มากขึ้น ลองถามลูกว่า ลูกสนใจอะไร อยากรู้เรื่องไหนหรือเปล่า พาลูกไปเลือกซื้อหนังสือด้วยกัน ก็เป็นกิจกรรมยามว่างที่ดีทีเดียว
4. สอนให้ลูกอ่านสิ่งอื่น ๆ ด้วย
การอ่านไม่ได้เฉพาะเจาะจงเพียงแค่ในหนังสือเท่านั้น แม้แต่การอ่านฉลากข้างกล่อง ป้ายโฆษณา หรือข้อความที่พบระหว่างการเดินทาง ก็ช่วยส่งเสริมนิสัยรักการอ่านให้ลูก โดยเฉพาะสมัยนี้ มีสื่อการเรียนรู้มากมาย ถ้าลูกชอบอ่านหนังสือเป็นเล่ม ก็ให้ลูกอ่านเป็นเล่ม ถ้าลูกชอบอ่านE-book ก็สลับกันอ่านบ้างก็ได้ หากคุณพ่อคุณแม่กังวลว่า การอ่านหนังสืออิเล็กทรอนิกส์จะทำให้ลูกว่อกแว่ก อ่านหนังสือไม่จบเรื่องแล้วล่ะก็ อาจจะลงทุนซื้อเครื่องอ่านหนังสือ eReader ซึ่งให้ประสบการณ์คล้ายการอ่านหนังสือเป็นเล่ม บางรุ่นมีฟังก์ชันถนอมสายตา น่าจะอ่านสนุก ไม่แพ้หนังสือเป็นเล่ม ๆ เลยทีเดียว
5. ทำให้การอ่านเป็นเรื่องสนุก
พ่อแม่ส่วนใหญ่จะอ่านหนังสือให้ลูกฟังตอนที่ลูกยังเล็ก แต่พอลูกโตขึ้น พวกเขาก็อ่านน้อยลง มีงานวิจัยพบว่า เด็กที่พ่อแม่อ่านหนังสือให้ฟังตั้งแต่ยังเด็ก เมื่อเขาโตขึ้น และพ่อแม่เลิกอ่านหนังสือให้ฟัง พวกเขาจะคิดถึงช่วงเวลาที่ได้ฟังนิทาน หรือเรื่องราวต่าง ๆ ที่พ่อแม่อ่านให้ฟัง ดังนั้น แม้ลูกคุณจะโตแล้ว ก็สามารถอ่านหนังสือให้ลูกฟังได้
5 อันดับหนังสือที่ได้รับความนิยมมากที่สุด จากงานสัปดาห์หนังสือออนไลน์เมื่อต้นปี 2563 ได้แก่ วรรณกรรม การ์ตูน และนวนิยาย จิตวิทยา และการพัฒนาตัวเอง การศึกษา และหนังสือประวัติศาสตร์
6. ให้หนังสือเป็นของขวัญกับลูก
การที่พ่อแม่ให้หนังสือกับลูก จะเป็นสิ่งที่น่าตื่นเต้นมากสำหรับเขา โดยเฉพาะหนังสือที่เขาอยากได้ การทำเช่นนี้ จะช่วยสร้างนิสัยรักการอ่านให้ลูกได้ คุณพ่อคุณแม่ก็คงจะมีความสุขด้วย หากได้เห็นว่า ลูกหยิบหนังสือเล่มนั้นมาอ่านอย่างตั้งใจ
บทความที่เกี่ยวข้อง วิธีเลือกหนังสือให้เหมาะกับเด็กแต่ละช่วงวัย ลูกอายุเท่านี้อ่านหนังสือแบบไหนดี
7. พูดคุยเกี่ยวกับหนังสือที่ลูกเพิ่งอ่านไป
การทำเช่นนี้จะช่วยสร้างนิสัยรักการอ่านได้ การได้พูดคุยกับลูกเกี่ยวกับหนังสือที่เขาอ่านอย่างเป็นกันเอง แสดงถึงความเอาใจใส่ และความสนใจที่คุณพ่อคุณแม่มีต่อหนังสือของเขาด้วย
บทความที่เกี่ยวข้อง 3 คำถามคุยกับลูกวัยอนุบาลก่อนนอน
8. หาสิ่งล่อใจให้ลูกอ่านหนังสือ
หากลองวิธีอื่น ๆ ที่กล่าวมาข้างต้นแล้วลูกยังคงไม่ชอบอ่านหนังสือ การใช้สิ่งล่อใจลูกให้อ่านหนังสือก็ไม่ผิดอะไร ถ้าอ่านจบแล้ว มาเล่าให้พ่อแม่ฟัง ลูกจะได้รางวัลนะ พ่อแม่บางคนใช้วิธีนี้ เพื่อจูงใจให้ลูกอ่านหนังสือ และก็ทำให้ลูกรักการอ่านได้ในที่สุด
9. การมีสิ่งกระตุ้นเป็นอีกวิธีที่ใช้ได้ผล
ไม่ว่าเด็กเล็ก หรือเด็กโตก็ต้องการการยอมรับในความพยายามของพวกเขาทั้งนั้น ความพยายามในการอ่านหนังสือให้จบเล่มก็เช่นกัน ลองให้ดาว หรืออะไรก็ได้ที่คุณคิดว่าจะทำให้ลูกรู้สึกภาคภูมิใจที่ได้รางวัล ก็เป็นอีกหนึ่งวิธีการส่งเสริมการอ่านให้กับลูก
10. พาลูกไปร้านหนังสือ หรือเข้าห้องสมุด
ไปในที่ที่มีหนังสือจำนวนมาก เพื่อให้ลูกได้สนุกกับการสำรวจหนังสือต่าง ๆ มากมาย เลือกหยิบเล่มที่ชอบ ลองอ่านเล่มที่สนใจ เชื่อว่าลูกจะสนุกสนานไปกับการเลือกหนังสือแน่นอน
การอ่านก็ยังเป็นพื้นฐานสำคัญของการเรียนรู้ ไม่ว่าจะเป็นตัวหนังสือบนกระดาษ หรือ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์อย่าง E-book ก็ล้วนแล้วแต่ช่วยเปิดโลกการเรียนรู้ให้ลูกได้ทั้งสิ้น การ ฝึกให้ลูกรักการอ่าน จึงเป็นความปรารถนาของพ่อแม่
ปลูกฝังการอ่านให้ลูกตั้งแต่ยังเล็ก เป็นพื้นฐานของการเรียนรู้ และการเปิดกว้างทางจินตนาการ และความคิดที่สำคัญอย่างยิ่ง คุณพ่อคุณแม่เองก็หยิบหนังสือเล่มที่ตัวเองสนใจ มานั่งอ่านไปพร้อม ๆ กับลูก แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันหลังอ่านหนังสือ นอกจากจะทำให้ลูกรักการอ่านแล้ว ยังฝึกฝนการคิด วิเคราะห์ และสร้างสายสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัวอีกด้วย
อ้างอิง www.the101.world , www.statista.com , www.bltbangkok.com
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
