ทราบได้อย่างไรว่า ลูกน้อยแหวะนมโดยไม่มีความผิดปกติที่ต้องกังวล เพราะเป็นแค่ “ภาวะแหวะนมในทารก”
ลูกอาเจียน แหวะนม สำรอกนม
น้องบอย อายุ 3 เดือน มาพบหมอ เพราะอาเจียน หลังจากทานนมหลายมื้อ คุณแม่กังวลว่าจะมีความผิดปกติที่เป็นอันตรายร้ายแรง เมื่อได้ตรวจร่างกายแล้วก็พบว่าน้องบอยเป็นเด็กที่สมบูรณ์แข็งแรง ทานนมเก่ง น้ำหนักตัวขึ้นดี จึงได้อธิบายให้คุณเเม่ฟังว่า ลูกอาเจียน แหวะนม สำรอกนม เพราะน้องบอยมีภาวะแหวะนมในทารก ที่ไม่ได้เป็นอันตรายร้ายแรง ดังนี้ค่ะ
ภาวะแหวะนมในทารก คืออะไร?
ภาวะแหวะนมในทารก (infantile regurgitation) เป็นปัญหาทางเดินอาหารที่พบบ่อยในทารกโดยเฉพาะช่วงอายุ 2 ถึง 4 เดือน ภาวะนี้ถือเป็นอาการผิดปกติของระบบทางเดินอาหารในทารก ที่ไม่เกิดจากสาเหตุทางกายชนิดหนึ่ง โดยมีอาการคือทารกจะมีนมไหลย้อนจากกระเพาะอาหารเข้าสู่หลอดอาหารและไหลขึ้นมาออกมาทางปาก อาจมีอาการอาเจียนร่วมด้วยได้บ้าง โดยที่ทารกจะไม่มีท่าทางพยายามที่จะขย้อนและไม่มีอาการอาเจียนเป็นเลือด หยุดหายใจ กลืนลำบาก หรือมีอาการที่ผิดปกติอื่นๆ
ภาวะแหวะนมในทารกพบได้บ่อยเพียงใด?
ภาวะนี้พบได้บ่อยในทารกวัยแรกเกิดถึง 6 เดือน จากสถิติการศึกษาในประเทศต่างๆ พบว่าภาวะนี้พบได้บ่อยถึง ประมาณ 60%-80% ในช่วงวัยทารกแรกเลยทีเดียว โดยเฉพาะในช่วงวัยแรกเกิดถึง 4 เดือนจะมีความชุกของภาวะนี้สูงมาก หลังจากนั้นจะลดลงตามลำดับ จนเหลือเพียง 5%-10% เมื่ออายุ 12 เดือน
คุณหมอจะวินิจฉัยภาวะและนมในทารกได้อย่างไร?
คุณหมอจากวินิจฉัยภาวะนี้ จากประวัติและการตรวจร่างกาย ดังนี้ค่ะ
- ประวัติ : ทารกมีอาการแหวะนมบ่อย โดยมากกว่าหรือเท่ากับ 2 ครั้งต่อวัน ติดต่อกันเป็นเวลาอย่างน้อย 3 สัปดาห์ และอาจมีอาการอาเจียนร่วมด้วย
- การตรวจร่างกาย : ทารกจะต้องมีน้ำหนัก ส่วนสูง และอัตราการเจริญเติบโตอยู่ในเกณฑ์ปกติ ไม่มีอาการที่บ่งชี้ถึงภาวะแทรกซ้อนของโรคกรดไหลย้อน เช่น ร้องกวน ปฏิเสธการทานนม นอนหลับไม่ปกติ อาเจียนมีเลือดปน หายใจเสียงดังผิดปกติหรือหยุดหายใจ ปอดอักเสบติดเชื้อบ่อยๆ และต้องไม่มีอาการของภาวะแทรกซ้อนอื่นๆเช่น อาเจียนพุ่งไกล อาเจียนมีน้ำดีหรือมีเลือดปน ถ่ายอุจจาระเป็นสีดำ ท้องอืด กดเจ็บที่ท้อง มีไข้ ตับม้ามโต หรือ มีลักษณะอาการของโรคเรื้อรังต่างๆ ซึ่งบ่งถึงภาวะความผิดปกติหรือโรคอื่นๆมากกว่าที่จะเป็นภาวะแหวะนมธรรมดา
ทั้งนี้ คุณหมออาจส่งตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมหากสงสัยการแหวะนมจากภาวะหรือโรคอื่นๆ ซึ่งทารกมีอาการผิดปกติแสดงให้เห็น เช่น โรคกรดไหลย้อน เป็นต้น
การรักษาภาวะแหวะนมในทารกทำได้อย่างไร?
เมื่อคุณหมอวินิจฉัยภาวะนี้ ก็จะให้ความมั่นใจกับคุณพ่อคุณแม่ว่า ลูกไม่ได้มีความผิดปกติใดของร่างกายและไม่ได้เป็นโรคร้ายแรงแต่อย่างใด การรักษาทำได้โดยปรับการเลี้ยงดูทารก โดยให้นมในปริมาณที่เหมาะสม ไม่ให้นมมากเกินไปหรือบ่อยจนเกินไป อุ้มให้เรอหลังให้นม ไม่กดรัดหน้าท้องหลังจากมื้อนม โดยไม่จำเป็นต้องใช้ยาใด ๆ
ภาวะแหวะนมในทารกจะหายหรือไม่?
ทารกที่มีภาวะนี้มักจะค่อยๆทุเลาอาการลง จนหายเป็นปกติได้ โดยไม่ต้องทำการรักษาใดๆ เมื่ออายุ 12-18 เดือน แต่ก็มีทารกบางรายมีอาการของโรคกรดไหลย้อนในเวลาต่อมา ทั้งนี้โรคกรดไหลย้อนในทารกก็มักจะมีอาการที่ดีขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น ไม่เหมือนกับโรคกรดไหลย้อนในเด็กโตหรือผู้ใหญ่ซึ่งมักจะมีอาการเรื้อรัง
หากลูกน้อยมีอาการแหวะนมบ่อยๆ และคุณหมอให้ความเห็นว่าเกิดจากภาวะนี้ สุขภาพร่างกายของลูกแข็งแรงเป็นปกติ น้ำหนักตัวขึ้นดี คุณพ่อคุณแม่จึงไม่ต้องวิตกกังวลนะคะ
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
ทารกชอบผวา สะดุ้งตื่น กำมือแน่น จิกเท้างอ ลูกเป็นแบบนี้คืออะไร?
เอาลูกเข้าเต้าท่าไหน ไม่เจ็บหัวนม มีน้ำนมมาเยอะ
อาการผิดปกติของทารก ที่แม่ชอบคิดว่าไม่เป็นไร กว่าจะพาลูกมาหาหมอก็เกือบสายเกินแก้