ท้องนอกมดลูก อาการเป็นอย่างไร มีสาเหตุมาจากอะไร ป้องกันและรักษาอย่างไร

ท้องนอกมดลูก คืออะไร

ท้องนอกมดลูก คือ การตั้งครรภ์ที่เกิดขึ้นจากการฝังตัวของไข่ที่ถูกผสมแล้วนอกโพรงมดลูก ร้อยละ 95 เกิดขึ้นที่ท่อนำไข่ นอกจากนั้นอาจพบได้ที่รังไข่ ปากมดลูก หรือในช่องท้อง และเนื่องจากตำแหน่งที่ฝังตัวนั้นไม่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตตามปกติ จึงทำให้ไม่สามารถมีชีวิตอยู่รอดได้

อาการท้องนอกมดลูกสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย แต่สาเหตุส่วนใหญ่ของการตั้งครรภ์นอกมดลูกที่บริเวณท่อนำไข่ สันนิษฐานว่าเป็นผลมาจากการอักเสบของท่อนำไข่ ส่งผลให้เกิดพังผืดขึ้นจนท่อนำไข่ตีบแคบ และผิดรูป ตัวอ่อนจึงไม่สามารถเคลื่อนผ่านไปได้ในเวลาที่เหมาะสม ทำให้เกิดการฝังตัวบริเวณดังกล่าว

อาการท้องนอกมดลูก เป็นสาเหตุทำให้มารดาเสียชีวิตเป็นอันดับที่ 4 ของสาเหตุการเสียชีวิตทั้งหมด แต่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตที่พบบ่อยที่สุดของการตั้งครรภ์ในไตรมาสแรก นอกจากนั้นยังอาจมีภาวะแทรกซ้อนในระยะยาวทำให้เกิดภาวะมีบึตรยากตามมาในอนาคตอีกด้วย

ใครบ้างที่เสี่ยงต่อการท้องนอกมดลูก

• คนที่เคยเป็นโรคติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน
• เคยตั้งครรภ์นอกมดลูกมาก่อน
• เป็นผู้มีบุตรยาก
• เคยผ่าตัดช่องท้องหรืออุ้งเชิงกรานมาก่อน
• เป็นโรคเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ (ปวดท้องประจำเดือนเรื้อรัง เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์)
• เคยเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
• เคยได้รับการผ่าตัดบริเวณท่อนำไข่ (เช่น ทำหมัน)
• สูบบุหรี่ หรือใช้ยาคุมฉุกเฉิน

ท้องนอกมดลูกมีอาการอย่างไร

อาการที่พบบ่อย ๆ ได้แก่ อาการปวดท้องน้อยเฉียบพลัน หากเลือดออกในท้องปริมาณมากก็อาจทำให้มีอาการปวดไหล่ร่วมด้วย มีอาการหน้ามืด อ่อนเพลียหรือเป็นลง มีเลือดออกกะปิดกะปรอยทางช่องคลอด และขาดประจำเดือน

ท้องนอกมดลูกพบได้บ่อยขนาดไหน

การท้องนอกมดลูกเกิดขึ้นไม่บ่อย อาจพบในผู้หญิงร้อยละ 1 การที่ท่อรังไข่อุดตันอาจเกิดจากการติดเชื้อซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการเกิดการท้องนอกมดลูก

หากคุณกำลังวางแผนจะมีลูกแต่กำลังเป็นโรคติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะหรืออุ้งเชิงกรานอักเสบ ทางออกที่ดีที่สุดคือ รักษาตัวให้หายดีเสียก่อนแล้วจึงค่อยพยายามมีลูก

ท้องนอกมดลูกป้องกันได้อย่างไร

1. ระวังโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หากติดเชื้อให้รีบไปพบแพทย์และรักษาโรคให้หายขาด หากซื้อยามาทานเองบ่อยครั้งมักไม่เพียงพอ และอาจทำให้เกิดอาการติดเชื้อเรื้อรังและทำให้เกิดพังผืดอุ้งเชิงกรานได้
2. หากเป็นโรคอุ้งเชิงกรานอักเสบควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษา
3. งดสูบบุหรี่และหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
4. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ร่างกายมีสุขภาพที่แข็งแรง

เมื่อเริ่มตั้งครรภ์ คุณแม่บางคนก็อาจมีอาการปวดเสียวท้องน้อย คล้ายกับช่วงมีประจำเดือน ถ้ามีอาการเพียงเล็กน้อยเป็นครั้งคราว ก็ยังถือว่าปกติ แต่หากเริ่มปวดท้องมาก หน้าซีด เป็นลม ควรรีบไปพบคุณหมอทันที เพราะนั่นอาจเป็นเพราะคุณกำลังมีอาการท้องน้องมดลูกอยู่ก็ได้

---

ที่มา medicine.cmu.ac.th, medthai.com, rtcog.or.th

บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ

ไตรเฟอร์ดีน 150 (Triferdine 150) คือยาอะไร ทำไมต้องกินตอนตั้งครรภ์

ท้องแก่ นอนไม่หลับ ทำไมยิ่งใกล้คลอดยิ่งนอนไม่หลับ

วิธีนับลูกดิ้น นับอย่างไร ถึงจะรู้ว่าลูกปลอดภัย ไม่เสียชีวิตในครรภ์